Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης που δεν εορτάζουν την Κυριακή των Προπατόρων - Οι Κριτές του Ισραήλ Γοθονιήλ (Οθνιήλ), Αώδ (Εούδ), Σεμεγάρ (Σαμγάρ), Θωλά (Τωλά), Ιαΐρ (Ιαείρ), Αβαισσάν (Ιβσάν), Αϊλώμ (Αϊλών) και Αβδών.

Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης που δεν εορτάζουν την Κυριακή των Προπατόρων - Οι Κριτές του Ισραήλ Γοθονιήλ (Οθνιήλ), Αώδ (Εούδ), Σεμεγάρ (Σαμγάρ), Θωλά (Τωλά), Ιαΐρ (Ιαείρ), Αβαισσάν (Ιβσάν), Αϊλώμ (Αϊλών) και Αβδών.

ΓΟΘΟΝΙΗΛ (ΟΘΝΙΗΛ)

Ο Γοθονιήλ ή Οθνιήλ ήταν ο πρώτος Κριτής του Ισραήλ μετά τον Ιησού του Ναυή και ελευθερωτής του από τη σκλαβιά του βασιλιά της Μεσοποταμίας Χουσαρσαθαΐμ. Ήταν και διοικητής του Ισραήλ για σαράντα χρόνια. Ήταν γιος του Κένεζ ή Κενά και αδερφός του Σαραΐα (Σεραΐα) (Α' Παραλειπομένων 4,13. Ιησούς του Ναυή 15,17. Κριταί 1,13. 3,9). Γιοι του Γοθονιήλ ήταν ο Αθάθ (Χαθάθ) και ο Μαναθί (Μεοναθάν) (Α' Παραλειπομένων 4,13). Ήταν νεότερος ανιψιός του Χάλεβ (Ιησούς του Ναυή 15,17. 3,9). Η σύζυγός του Ασχάν (Ασχά), κόρη του Χάλεβ, είχε δοθεί στον Γοθονιήλ ως δώρο για την κατάκτηση της πόλης Δαβείρ (Ιησούς του Ναυή 15,17. Κριταί 1,13). Ο Γοθονιήλ κατοικούσε στη χώρα Ναγέβ (Ιησούς του Ναυή 15,19). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Γοθονιήλ θα πρέπει να κυβέρνησε τους Ισραηλίτες περίπου το 1381-1342 π.Χ..

Όταν ο Ιησούς του Ναυή κατέλαβε τις πόλεις της νότιας Χαναάν, μετά τη Χεβρών πολιόρκησε και κατέλαβε την πόλη Δαβίρ (Δεβείρ), καθώς και όλες τις γύρω πόλεις. Την πόλη την κυρίεψε ο Γοθονιήλ, γιος του Κενέζ και ανιψιός του Χάλεβ. Οι Ισραηλίτες σκότωσαν όλους τους κατοίκους της πόλης, το βασιλιά της και οτιδήποτε ανέπνεε σ' αυτή. Ο Χάλεβ ως ανταμοιβή του έδωσε για γυναίκα του, την κόρη τουΑσχάν (Αχσά), μαζί με την Άνω και Κάτω Γολαθμαΐν (Ιησούς του Ναυή 10,38-39. 15,15-19. Κριταί 1,11-15).

Οι Ισραηλίτες είχαν δυσαρεστήσει με τις πράξεις τους τον Κύριο, τον λησμόνησαν και λάτρεψαν το Βάαλ και την Αστάρτη. Γι' αυτό ο Κύριος ξέσπασε οργισμένος εναντίον τους και τους παρέδωσε στον Χουσαρσαθαΐμ, βασιλιά της Μεσοποταμίας κι έγιναν υποτελείς του για οχτώ χρόνια.

Τότε οι Ισραηλίτες επικαλέστηκαν τον Κύριο κι αυτός τους έστειλε τον Γοθονιήλ, γιο του Κενέζ, νεότερου αδερφού του Χάλεβ, για να τους ελευθερώσει. Το Πνεύμα του Κυρίου ήρθε στον Γοθονιήλ και αναδείχθηκε Κριτής των Ισραηλιτών. Ο Γοθονιήλ βγήκε να πολεμήσει τον Χουσαρσαθαΐμ, κι ο Κύριος τον παρέδωσε στην εξουσία του και τον νίκησε ολοσχερώς. Έτσι η χώρα ησύχασε για σαράντα χρόνια. Έπειτα πέθανε ο Γοθονιήλ, ο γιος του Κενέζ (Κριταί 3,7-11).

ΑΩΔ (ΕΟΥΔ)

Ο Αώδ (Εούδ) ήταν ο δεύτερος Κριτής του Ισραήλ μετά τον Γοθονιήλ. Ο Αώδ ήταν γιος του Γηρά και εγγονός του Ιεμενί (Κριταί 3,15). Ο Αώδ ήταν αριστερόχειρας (Κριταί 3,15). Ελευθέρωσε τους Ισραηλίτες από τον Εγλώμ και τους Μωαβίτες. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Αώδ θα πρέπει να κυβέρνησε τους Ισραηλίτες περίπου το 1342-1262 π.Χ. για 80 χρόνια (Κριταί 3,30).

Οι Ισραηλίτες δυσαρέστησαν πάλι με τις πράξεις τους τον Κύριο. Γι' αυτό ο Κύριος οδήγησε εναντίον τους τον Εγλώμ, βασιλιά της Μωάβ.  Αυτός έκανε συμμαχία με τους Αμμωνίτες και τους Αμαληκίτες. Αυτοί επιτέθηκαν στους Ισραηλίτες και κυρίεψαν την Ιεριχώ. Έτσι οι Ισραηλίτες έγιναν δούλοι, φόρου υποτελείς στον Εγλώμ για δεκαοχτώ χρόνια (Κριταί 3,12-14).

Οι Ισραηλίτες επικαλέστηκαν τον Κύριο, κι αυτός τους έστειλε ως ελευθερωτή τον Αώδ, γιο του Γηρά και εγγονό του Ιεμενί. Τον έστειλαν να πάει δώρα, τον φόρο δηλαδή υποτέλειας, στον Εγλώμ, βασιλιά της Μωάβ.  Ο Αώδ έφτιαξε ένα δίκοπο μαχαίρι, μιας σπιθαμής,  και το ζώστηκε κάτω από τα ρούχα του, στον δεξιό του μηρό. Έπειτα πήγε να προσφέρει τα δώρα στον Εγλώμ, ο οποίος ήταν πάρα πολύ αστείος (Κριταί 3,15-17).

Όταν τελείωσε η προσφορά των δώρων, ο Αώδ μαζί με τους άνδρες του αποχώρησαν μέχρι τα Γάλγαλα (Γαλγάλ). Όταν έφτασαν στην περιοχή, που ήταν τα ειδωλολατρικά αγάλματα των θεών, ο Αώδ επέστρεψε και είπε στον Εγλώμ «Έχω ένα απόρρητο μήνυμα για σένα, βασιλιά». Ο βασιλιάς διέταξε τότε τους υπηρέτες του να βγουν όλοι έξω.  Ο Αώδ πήγε κοντά του και του είπε: «Έχω ένα μήνυμα για σένα απ' το Θεό». Ο Εγλώμ σηκώθηκε από το θρόνο του και πλησίασε με ενδιαφέρον τον Αώδ. Τότε ο Αώδ με το αριστερό του χέρι έπιασε το μαχαίρι, που ήταν στον δεξιό του μηρό και το έχωσε στην κοιλιά του βασιλιά τόσο βαθιά, ώστε μπήκε μέσα του και η λαβή μαζί με τη λεπίδα. Και χωρίς να τραβήξει το μαχαίρι, έκλεισε καλά την πόρτα ώστε να μην ανοίγει και στη συνέχεια έφυγε μπροστά από τους φρουρούς, που δεν αντιλήφθηκαν τίποτα (Κριταί 3,18-23).

Όταν πια είχε φύγει, οι δούλοι του βασιλιά κάποια στιγμή προσπάθησαν να μπουν μέσα, αλλά επειδή η πόρτα δεν άνοιγε, νόμισαν ότι ο βασιλιάς τους ξεκουράζεται και δεν τον ενόχλησαν. Όταν η ώρα πέρασε, ανησύχησαν, μπήκαν μέσα και τον βρήκαν νεκρό. Στο μεταξύ ο Αώδ, όσο αυτοί καθυστερούσαν, έφτασε στα Γάλγαλα, διήλθε από την τοποθεσία των ειδωλολατρικών αγαλμάτων και κατέφυγε ασφαλής στη Σετειρωθά. Όταν έφτασε εκεί, σάλπισε με τη σάλπιγγα προς την ορεινή περιοχή της φυλής  Εφραίμ για να συγκεντρώσει τους Ισραηλίτες. Όταν αυτοί συγκεντρώθηκαν ο Αώδ μπήκε επικεφαλής και τους είπε: «Ακολουθήστε με, γιατί ο Κύριος θα σας παραδώσει τους εχθρούς σας τους Μωαβίτες» (Κριταί 3,24-28).

Τον ακολούθησαν κι έπιασαν τα περάσματα του Ιορδάνη, αντίκρυ στη Μωάβ και δεν άφηναν κανέναν να περάσει. Εκείνη την ημέρα σκότωσαν περίπου δέκα χιλιάδες Μωαβίτες. Ήταν όλοι τους ρωμαλέοι και γεροί πολεμιστές, αλλά πολλοί απ' αυτούς φονεύτηκαν στη μάχη. Από κείνη την ημέρα οι Μωαβίτες έγιναν υποτελείς στους Ισραηλίτες και η χώρα ησύχασε για ογδόντα χρόνια (Κριταί 3,28-30). Ο Αώδ παρέμεινε Κριτής των Ισραηλιτών, μέχρις ότου πέθανε (Κριταί 3,30).

ΣΑΜΕΓΑΡ (ΣΑΜΓΑΡ)

Ο Σαμεγάρ (Σαμγάρ) ήταν τρίτος κατά σειρά Κριτής του Ισραήλ μετά τον Αώδ. Ήταν γιος του Δινάχ (Ανάθ) (Κριταί 3,31. 5,6). Ο Σαμεγάρ λύτρωσε τους Ισραηλίτες, όταν αυτοί βρίσκονταν σε δύσκολη θέση απέναντι στους Φιλισταίους. Έτσι ο Σαμεγάρ σκότωσε 600 από αυτούς μ' ένα βούκεντρο και ελευθέρωσε κι αυτός το λαό του Ισραήλ (Κριταί 3,31). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Αώδ θα πρέπει να κυβέρνησε τους Ισραηλίτες περίπου το 1262-1261 π.Χ.

ΘΩΛΑ (ΤΩΛΑ)

Ο Θωλά (Τωλά) ήταν ο έβδομος κατά σειρά Κριτής του Ισραήλ. Ήταν γιος του Φουά, ο οποίος ήταν αδελφός του Γεδεών (Κριταί 10,1). Καταγόταν από τη φυλή Ισσάχαρ και κατοικούσε στη Σαμίρ, που βρισκόταν στην ορεινή περιοχή της φυλής Εφραίμ. Κυβέρνησε τον Ισραήλ 23 χρόνια. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Θωλά θα πρέπει να κυβέρνησε περίπου το 1180-1158 π.Χ.. Έπειτα πέθανε και τον έθαψαν στη Σαμίρ (Κριταί 10,1-2).

ΙΑΪΡ (ΙΑΕΙΡ)

Ο Ιαΐρ (Ιαείρ) ήταν ο όγδοος κατά σειρά Κριτής του Ισραήλ, μετά τον Θωλά. Καταγόταν από τη Γαλαάδ και έκρινε το λαό Ισραήλ για 22 χρόνια (Κριταί 10,3). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Ιαΐρ θα πρέπει να κυβέρνησε περίπου το 1158-1137 π.Χ.. Τον διαδέχθηκε ο Ιεφθάε. Ο Ιαΐρ ήταν γιος του Σερούχ και απόγονος του Εσρώμ, του Φαρές και του Ιούδα, γιου του Ιακώβ (Α' Παραλειπομένων 2,22).

Ο Ιαΐρ, κατά την εγκατάσταση των Ισραηλιτών στη Χαναάν, κατέλαβε ένα τμήμα της Γαλαάδ και πήρε ως ιδιοκτησία του, όλη την περιοχή της Αργόβ, ως τα σύνορα με τις χώρες Γαργασί και Μαχαθί. Ο Ιαΐρ ονόμασε όλη την περιοχή αυτή Αυώθ Ιαΐρ και τις 23 πόλεις, που υπήρχαν εκεί, τις ονόμασε επαύλεις Ιαΐρ (Αριθμοί 32,41. Δευτερονόμιο 3,14. Α' Παραλειπομένων 2,22). Αργότερα, οι Γεδσουρίτες και οι Αραμαίοι κατέλαβαν από τις πόλεις του Ιαΐρ, την πόλη Κανάθ (Κενάθ) και 60 πόλεις γύρω από αυτή (Α' Παραλειπομένων 2,23-24).

Στους Κριτές αναφέρεται ότι ο Ιαΐρ είχε 32 πόλεις κι όχι 23. Συγκεκριμένα ο Ιαΐρ είχε 32 γιους, που ίππευαν σε 32 πουλάρια και είχαν ως ιδιοκτησία τους 32 πόλεις στην περιοχή της Γαλαάδ, οι οποίες ονομάζονταν «επαύλεις του Ιαΐρ». Όταν πέθανε ο Ιαΐρ τον έθαψαν στην Ραμνών (Κριταί 10,3-5).

ΑΒΑΙΣΣΑΝ (ΙΒΣΑΝ)

Ο Αβαισσάν (Ιβσάν) ήταν ο δέκατος κατά σειρά Κριτής του Ισραήλ, μετά τον Ιεφθάε. Καταγόταν από τη Βηθλεέμ και κυβέρνησε τον Ισραήλ για εφτά χρόνια (Κριταί 12,8-9). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Θωλά θα πρέπει να κυβέρνησε περίπου το 1132-1126 π.Χ.. Ο Αβαισσάν είχε τριάντα γιους και τριάντα κόρες. Έδωσε τις κόρες του σε γάμο έξω από τη φυλή του κι έφερε για τους γιους του τριάντα κόρες από άλλη φυλή. Όταν πέθανε ο Αβαισσάν, τον έθαψαν στη γενέτειρά του τη Βηθλεέμ (Κριταί 12,9-10).

ΑΪΛΩΜ (ΑΪΛΩΝ)

Ο Αϊλώμ (Αϊλών) ήταν ο ενδέκατος κατά σειρά Κριτής του Ισραήλ. Καταγόταν από τη φυλή Ζαβουλών και κυβέρνησε τον Ισραήλ για δέκα χρόνια (Κριταί 12,11). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Θωλά θα πρέπει να κυβέρνησε περίπου το 1126-1117 π.Χ.. Όταν πέθανε ο Αϊλώμ, τον έθαψαν στην πόλη Αϊλώμ, στην περιοχή της φυλής Ζαβουλών (Κριταί 12,12).

ΑΒΔΩΝ

Ο Αβδών ήταν ο δωδέκατος κατά σειρά Κριτής του Ισραήλ. Ήταν γιος του Ελλήλ και καταγόταν από την Φαραθών, που βρισκόταν στην περιοχή της φυλής Εφραίμ. Κυβέρνησε τον Ισραήλ για οχτώ χρόνια (Κριταί 12,13-14). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Θωλά θα πρέπει να κυβέρνησε περίπου το 1117-1110 π.Χ..

Ο Αβδών είχε σαράντα γιους και τριάντα εγγόνια, που ίππευαν σε εβδομήντα πουλάρια. Όταν πέθανε ο Αβδών, τον έθαψαν στην πόλη που γεννήθηκε την Φαραθών, σε όρος των Αμαληκιτών (Κριταί 12,14-15).

Πηγή: http://www.orthodoxoiorizontes.mysch.gr/Agiologia/Eurethrio/Dikaioi_ths_Palaias_Diathikhs.htm