Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2024

Αγία και Δικαία Προφήτιδα Άννα, σύζυγος του Ελκανά και μητέρα του Αγίου και Δικαίου Κριτή και Προφήτη Σαμουήλ. Ημέρα Μνήμης: 9 Δεκεμβρίου και Κυριακή των Προπατόρων.

Αγία και Δικαία Προφήτιδα Άννα, σύζυγος του Ελκανά και μητέρα του Αγίου και Δικαίου Κριτή και Προφήτη Σαμουήλ. Ημέρα Μνήμης: 9 Δεκεμβρίου και Κυριακή των Προπατόρων.


Μνήμη τῆς δικαίας Ἄννης, τῆς μητρὸς Σαμουὴλ τοῦ Προφήτου.

Εὐχῆς τέκνον τεκοῦσα Σαμουὴλ μέγαν,
Νικᾷ Φενάνναν, Ἄννα πολλὴν ἐν τέκνοις.

Η Άννα ήταν σύζυγος του Λευίτη Ελκανά, γιου του Ιερεμεήλ και μητέρα του Κριτή και προφήτη Σαμουήλ (Α' Βασιλειών 1,2). Μαζί με τον Ελκανά και τη δεύτερη σύζυγό του την Φεννάνα, ζούσαν στην Αρμαθαΐμ, μια πόλη στην ορεινή περιοχή της φυλής Εφραίμ (Α' Βασιλειών 1,1). Η προσευχή της Άννας, στο Α' Βασιλειών κεφ. 2,1-10, έχει μεγάλη ομοιότητα με τον ύμνο της Παρθένου Μαρίας (Λουκάς 1,46-55).

Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2024

Άγιος Επίσκοπος Βετράνιος ή Βρεττάνιος από την επισκοπή Τόμεως. Ημέρα Μνήμης: 25 Ιανουαρίου.

Άγιος Επίσκοπος Βετράνιος ή Βρεττάνιος από την επισκοπή Τόμεως. Ημέρα Μνήμης: 25 Ιανουαρίου.


Αυτός ο αξιοσέβαστος επίσκοπος Τόμεως καταγόταν από την Καππαδοκία. Ανήλθε στον θρόνο της επισκοπής Τόμεως, το έτος 360, αναδειχθείς ένας αφοσιωμένος ποιμένας της ποίμνης του Χριστού και δεινός προστάτης της ορθοδόξου πίστεως της Νικαίας. Έζησε μια αγιασμένη ασκητική ζωή και αντέδρασε με πείσμα, να μη εισχωρήσει ο αρειανισμός στα όρια της επαρχίας του, η οποία εκτεινόταν μεταξύ του Δούναβη και της Μαύρης θάλασσας.

Άγιος Ιερομάρτυς Ευαγγελικός (Ευάγγελος), Επίσκοπος Τόμεως (Κωνστάντζα) Ρουμανίας. Ημέρα Μνήμης: 7 Ιουλίου.

Άγιος Ιερομάρτυς Ευαγγελικός (Ευάγγελος), Επίσκοπος Τόμεως (Κωνστάντζα) Ρουμανίας. Ημέρα Μνήμης: 7 Ιουλίου.


Eυάγγελος το θείον εκ ξίφους τέλος,
Eυαγγελισμόν είχε του θείου στέφους.

Αυτός ο μακάριος διάδοχος του αγίου Αποστόλου Ανδρέα, είναι ο πρώτος γνωστός επίσκοπος της Επαρχίας Τόμεως (σήμερα Κωνστάντζα) που υπαγόταν στην Δακία του Πόντου (Μικρή Σκυθία ή Ντομπρότζεα). Ο επίσκοπος Ευαγγελικός ποίμανε τους ντόπιους χριστιανούς που ήταν δακο-ρουμάνοι και κατοικούσαν στις εκβολές του Δούναβη και σ’ όλη την Δακία του Πόντου, την τελευταία δεκαετία του 3ου αιώνα. Η επισκοπή Τόμεως υπήρχε ασφαλώς πολύ παλαιότερα απ’ αυτόν τον καιρό, δεδομένου ότι ο χριστιανισμός διαδόθηκε στο έδαφος της χώρας μας από τον άγιο Απόστολο Ανδρέα, τον Πρωτόκλητο, από τα μισά ακόμη του πρώτου αιώνα, όπως λέει ο Ευσέβιος Καισαρείας στο βιβλίο του «Εκκλησιαστική Ιστορία» Βιβλίο 3ο.

Ο επίσκοπος Ευαγγελικός, καταγόμενος από την Θράκη, οδήγησε στην εν Χριστώ πίστη πολλούς κατοίκους της Μικρής Σκυθίας, η οποία είχε παραμείνει ακόμη στο σκοτάδι της ειδωλολατρείας. Γι’ αυτόν γίνεται λόγος στο γραπτό μαρτύριο των αγίων Επίκτητου ιερέα και Αστίωνα μοναχού, που μαρτύρησαν για την αγάπη του Χριστού στην πόλη Αλμυρίδα (σήμερα Ντουναβάτς), ελληνική πόλη, στον κόλπο του Δούναβη ευρισκομένη, στις 8 Ιουλίου, κατά την περίοδο του διωγμού από τον Διοκλητιανό. Αυτή η γραπτή μαρτυρία υποστηρίζει ανεπιφύλακτα ότι «ο μακάριος Ευαγγελικός ήταν επίσκοπος και ο πρώτος ποιμενάρχης της αγίας Εκκλησίας του Χριστού εκείνης της επαρχίας, δηλαδή της Μικρής Σκυθίας» (ή Ντομπρότζεα).

Στο παραπάνω μαρτύριο λέγεται ότι οι γονείς του μάρτυρα Αστίωνα, καταγόμενοι από την Μικρά Ασία, ήλθαν στην Τόμι προς αναζήτηση του παιδιού τους, εκεί μεταστράφηκαν στον χριστιανισμό από τον ιερέα Μπονώση και κατόπιν βαπτίσθηκαν από τον επίσκοπο Ευαγγελικό στην Αλμυρίδα την 14η ημέρα μετά από το μαρτύριο των αγίων Επίκτητου και Αστίωνα.

Πιστεύεται ότι ο ίδιος ο Επίσκοπος Ευαγγελικός, έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου, θανατωθείς από τον ίδιο τον αυτοκράτορα, για την μεγάλη αγάπη και τον ζήλο που είχε για τον Χριστό.

Πηγή: Ρουμάνικο Γεροντικό. εκδ. Ορθόδοξος κυψέλη, Θεσσαλονίκη 1985.

Η εικόνα είναι έργο του Εργαστηρίου Αγιογραφίας Κωνσταντίνου Αντώνη.

Άγιοι μάρτυρες Επίκτητος ιερέας και Αστίων μοναχός. Ημέρα Μνήμης: 8 Ιουλίου.

Άγιοι μάρτυρες Επίκτητος ιερέας και Αστίων μοναχός. Ημέρα Μνήμης: 8 Ιουλίου.


Αυτοί οι δύο άγιοι μάρτυρες κατάγονταν από την Μικρά Ασία, πιθανώς από κάποια πόλη της Γαλατίας. Ο Επίκτητος γεννήθηκε από χριστιανούς γονείς και σπούδασε τα γράμματα από μικρός, επειδή είχε μεγάλο ζήλο για να γνωρίσει το Ιερό Ευαγγέλιο. Κατόπιν, επιθυμώντας να υπηρετήσει σ’ όλη του την ζωή τον Χριστό, εγκατέλειψε το σπίτι των γονέων του και έγινε πιθανώς μοναχός σ’ ένα από τα μοναστήρια της Γαλατίας.

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2024

Όσιος Ευστράτιος ο Θαυματουργός. Ημέρα Μνήμης: 9 Ιανουαρίου.

Όσιος Ευστράτιος ο Θαυματουργός. Ημέρα Μνήμης: 9 Ιανουαρίου.


Κἂν Εὐστρατίου πνεῦμα λαμβάνῃ πόλος,
Τὸ σῶμα τῇ γῇ θαυμάτων βλύζει χάριν.

Ο Όσιος Ευστράτιος καταγόταν από την περιοχή της Ταρσίας (Ταρσός Βιθυνίας στη Μικρά Ασία), η οποία ανήκε στη μεγάλη διοικητική περιφέρεια των Οπτημάτων και συγκεκριμένα από την κωμόπολη που έφερε το όνομα Βιτζιανή και έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ. Οι γονείς του, Γεώργιος και Μεγεθώ, ήταν ευσεβείς και εύποροι. Ο Όσιος Ευστράτιος ανατράφηκε με παιδεία και νουθεσία Κυρίου και οι γονείς του φρόντισαν και για την εκπαίδευσή του. Όταν συμπλήρωσε το εικοστό έτος της ηλικίας του η καρδιά του κυριεύθηκε από Θείο έρωτα. Τότε άφησε τους γονείς του και μετέβη στον Όλυμπο της Βιθυνίας, στο Μοναστήρι του Αυγάρου, στο οποίο μόναζαν οι θείοι του, από τη μητέρα του, Γρηγόριος και Βασίλειος. Εκεί λοιπόν, έγινε δεκτός από τους θείους του και ακολούθησε και αυτός την επίπονη και σκληρή ζωή του μοναχού.

Άγιος Στρατήγιος Επίσκοπος Ηφαιστίας Λήμνου. Ημέρα Μνήμης: Κυριακή των Θεοφόρων Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου.

Άγιος Στρατήγιος Επίσκοπος Ηφαιστίας Λήμνου. Ημέρα Μνήμης: Κυριακή των Θεοφόρων Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου.


Ο Άγιος Στρατήγιος υπήρξε ο πρώτος Επίσκοπος της Λήμνου, υπό τον τίτλο «Ηφαιστίας». Μαρτυρείται ιστορικά ως Μέλος της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, δηλαδή ως ένας εκ των 318 Θεοφόρων Πατέρων, οι οποίοι εκλήθησαν υπό του αυτοκράτορος Μεγάλου Κωνσταντίνου στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ., για να αντιμετωπίσουν την αιρετική διδασκαλία του Αρείου, να διασαφηνίσουν την αλήθεια της Πίστεως και να αποκαταστήσουν την διαταραγμένη ειρήνη στους κόλπους της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων.

Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024

Όσιος Ιερομόναχος Γέροντας Ελπίδιος Χασάπης ο Νεοσκητιώτης, ο δίδυμος αδελφός του Αγίου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου του Φρέατος του Ιακώβ. Ημέρα Μνήμης: 2 Δεκεμβρίου.

Όσιος Ιερομόναχος Γέροντας Ελπίδιος Χασάπης ο Νεοσκητιώτης, ο δίδυμος αδελφός του Αγίου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου του Φρέατος του Ιακώβ. Ημέρα Μνήμης: 2 Δεκεμβρίου.


Ο αξιομνημόνευτος γέρων Ελπίδιος ήτο δίδυμος αδελφός του Ιερομάρτυρος Φιλουμένου, του μαρτυρήσαντος προσφάτως εις την Παλαιστίνην υπό των Εβραίων, το δε άγιόν του λείψανον ευρίσκεται άφθαρτον εις τα Ιεροσόλυμα με εμφανή τα σημεία της αγιότητος εκ της υπερφυσικής ευωδίας και των θαυ­μάτων…

Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024

Άγιος Μάρτυς Παράμονος και οι συν αυτώ Τριακόσιοι Εβδομήντα Μάρτυρες. Ημέρα Μνήμης: 29 Νοεμβρίου.

Άγιος Μάρτυς Παράμονος και οι συν αυτώ Τριακόσιοι Εβδομήντα Μάρτυρες. Ημέρα Μνήμης: 29 Νοεμβρίου.


Eις τον Παράμονον.
Ὁ Παράμονος νύπεταί σοι Χριστέ μου.
Γνοὺς γὰρ Θεὸν μόνον σε, σοὶ θνῄσκει μόνῳ.

Eις τους τριακοσίους εβδομήκοντα.
Ξίφει κεφαλὰς ἄνδρες ἑπτάκις δέκα
Σὺν ἐξαπλῇ διδοῦσι πεντηκοντάδι.

Παράμονον δ' ἐνάτῃ κτάνον εἰκάδι ἔγχεα μακρά.

Η περιοχή της Βισαλτίας εκχριστιανίστηκε με το πέρασμα, σχεδόν, του Αποστόλου Παύλου από Φιλίππους προς Θεσσαλονίκη διά της περιωνύμου Αμφιπόλεως και της Εγνατίας οδού...

Οι Βισάλτες, γνωστός λαός από τα αρχαία χρόνια με πολιτισμό λαμπρό, δεν θα μπορούσαν να μην ενστερνισθούν αμέσως την Πίστη στον μόνο αληθινό Θεό! Ο παλαιότερος γνωστός Βισάλτης Άγιος είναι ο Άγιος Μάρτυς Παράμονος, που φαίνεται μάλιστα κάτοικος χωριού (αγνώστου σήμερα) κάπου κοντά στα σημερινά Θερμά Νιγρίτας. Η ιστορία του έχει ως εξής:

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2024

Άγιος Μάρτυς Δάσιος που μαρτύρησε στο Δορύστολο. Ημέρα Μνήμης: 20 Νοεμβρίου.

Άγιος Μάρτυς Δάσιος που μαρτύρησε στο Δορύστολο. Ημέρα Μνήμης: 20 Νοεμβρίου.


Ἔμελλε καὶ Δάσιος ἀθλήσας ξίφει,
Ἀθλητικὸν στέφανον εὑρεῖν ἐκ ξίφους.

Ο Άγιος Δάσιος έζησε γύρω στα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα επί Mαξιμιανού και έλαβε το στέφανο του μαρτυρίου στην πόλη Δορύστολος η οποία ήταν χτισμένη κοντά στον Ίστρο (Δούναβη) ποταμό.

«Ἡ θαυμαστὴ διάσωσις τοῦ πίπτοντος ἀεροπλάνου», ἕνα μεγάλο θαῦμα τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ.

«Ἡ θαυμαστὴ διάσωσις τοῦ πίπτοντος ἀεροπλάνου», ἕνα μεγάλο θαῦμα τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ.


Ἡ παροῦσα εἰκόνα, ποὺ ἁγιογραφήθηκε ἀπὸ τὸν ἔγκριτο ἁγιογράφο Κωνσταντίνο Λυτρίδη τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2024 σύμφωνα μὲ τὶς ὑποδείξεις τοῦ πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου, ἀπεικονίζει κατ᾽ ἐξαίρετο τρόπο ἕνα σχετικὰ σύγχρονο μεγάλο θαῦμα τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ, τοῦ «μὲ συγχωρεῖτε», ποὺ συνέβηκε τὸ ἔτος 2002. Τὸ θαῦμα τοῦτο διηγήθηκε ὁ νῦν καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Δαβὶδ τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ, πανοσιολογιώτατος ἀρχιμανδρίτης Γαβριὴλ Ἐμμανουηλίδης, σὲ Συνέδριο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης στὶς 8 Νοεμβρίου 2017 (βλ. You Tube: https://youtu.be/icGGG3e5xYA?si=5mOqMiLvkRJgTj9z).

Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2024

Άγιος Νεομάρτυς Ραφαήλ Μομτσίλοβιτς. Ημέρα Μνήμης: 3 Σεπτεμβρίου.

Άγιος Νεομάρτυς Ραφαήλ Μομτσίλοβιτς. Ημέρα Μνήμης: 3 Σεπτεμβρίου.


Ο Άγιος Νεομάρτυς Ραφαήλ (Μομτσίλοβιτς), αγιογράφος και προσωπογράφος που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης κατά τον μεσοπόλεμο, έγινε ηγούμενος της Μονής Σισάτοβατς στην περιοχή του Σρεμ (ΒΔ Γιουγκοσλαβία). Συνελήφθη μαζί με άλλους τρεις μοναχούς τον Αύγουστο του 1941 από τους Ουστάσι και εκτοπίσθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Σλαβόνσκα Ποζέγκα.

Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2024

Τα πτώματα των αιρετικών και των αλλόθρησκων και τα Ιερά Λείψανα της Εκκλησίας μας.

Τα πτώματα των αιρετικών και των αλλόθρησκων και τα Ιερά Λείψανα της Εκκλησίας μας.


Τις διαφορές ανάμεσα στα Ιερά Λείψανα Αγίων της Εκκλησίας μας και τα πτώματα μοναχών άλλων θρησκειών αναλύει μέσω ανακοίνωσης η Μητρόπολη Πειραιώς με αφορμή σχετική είδηση για την εκταφή ενός βουδιστή.

Άγιος Φουλβιανός Πρίγκιπας και Επίσκοπος Αιθιοπίας (Ματθαίος μετά τη βάπτισή του). Ημέρα Μνήμης: 16 Νοεμβρίου.

Άγιος Φουλβιανός Πρίγκιπας και Επίσκοπος Αιθιοπίας (Ματθαίος μετά τη βάπτισή του). Ημέρα Μνήμης: 16 Νοεμβρίου.


Σύμφωνα με την Χριστιανική Παράδοση μετά την Πεντηκοστή, ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος κήρυξε πρώτα το Ευαγγέλιο στην Παλαιστίνη και στη συνέχεια στη Συρία, στη Μηδία, στην Περσία, στην Παρθία και τέλος στην Αιθιοπία.

Αγία Ιφιγένεια της Αιθιοπίας. Ημέρα Μνήμης: 16 Νοεμβρίου.

Αγία Ιφιγένεια της Αιθιοπίας. Ημέρα Μνήμης: 16 Νοεμβρίου.


Ο Άγιος Απόστολος Ματθαίος ευαγγέλισε την Αιθιοπία, όπου φανέρωσε ως υπηρέτες του διαβόλου τους διάφορους μάγους που παραπλάνησαν τον βασιλιά και τον λαό. Ανέστησε τον γιο του βασιλιά, και ο κόσμος θέλησε να τον λατρέψει ως θεό, αλλά ο Άγιος Ματθαίος δεν το επέτρεψε και χρησιμοποίησε το χρυσό και το ασήμι που έφεραν ως αφιερώματα για να χτίσουν μια μεγάλη εκκλησία. Έμεινε εκεί υπό την προστασία του βασιλιά για 33 χρόνια. Η κόρη του βασιλιά, η Αγία Εφιγένια, αφιερώθηκε στον Θεό και ίδρυσε ένα μοναστήρι όπου έγινε ηγουμένη και αριθμούσε πάνω από 200 μοναχές.

Αγία Παρθενομάρτυς Ιφιγένεια εκ Πόντου. Ημέρα Μνήμης: 16 Νοεμβρίου.

Αγία Παρθενομάρτυς Ιφιγένεια εκ Πόντου. Ημέρα Μνήμης: 16 Νοεμβρίου.


Η ένδοξος και καλλίνικος μάρτυς του Χριστού Ιφιγένεια, κατήγετο εκ Τοκάτη Πόντου Μικράς Ασίας, εγεννήθη τω σωτήριον έτος 53 μ.Χ. εκ γονέων ειδωλολατρών οίτινες εκ μέσω του Αποστόλου Πρωτοκλήτου Ανδρέα εγνώρισαν την εις Χριστόν τον Ναζωραίον αληθινή πίστην βαπτισθέντες υπ’ αυτού οικογενειακώς.

Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024

Άγιος Κάντουαλντρ βασιλεύς της Ουαλίας. Ημέρα Μνήμης: 12 Νοεμβρίου.

Άγιος Κάντουαλντρ βασιλεύς της Ουαλίας. Ημέρα Μνήμης: 12 Νοεμβρίου.


Ο Άγιος Κάντουαλντρ (Candwaldr) γεννήθηκε το 633 και ήταν βασιλεύς της Ουαλίας από το 655 έως το 682. Κατάφερε να επεκτείνει το βασιλειό του στο Σάσσεξ, στο Σάρρεϋ και στο Κεντ. Αργότερα παραιτείται από τον θρόνο του και πραγματοποιεί προσκυνηματικό ταξίδι στη Ρώμη, όπου βαπτίζεται την Παραμονή του Πάσχα από τον Άγιο Σέργιο Α' Πάπα Ρώμης (τιμάται 8 Σεπτεμβρίου). Κοιμήθηκε λίγες μέρες αργότερα το 682.

Άγιος Μαρτίνος Επίσκοπος Τουρώνης, ο Ελεήμων και Θαυματουργός. Ημέρα Μνήμης: 12 Νοεμβρίου.

Άγιος Μαρτίνος Επίσκοπος Τουρώνης, ο Ελεήμων και Θαυματουργός. Ημέρα Μνήμης: 12 Νοεμβρίου.


Οὐκ ἦν ὁ κόσμος ἄξιός σου, Μαρτῖνε.
Ὃν καὶ λιπὼν ἀπῆλθες εἰς κόσμον μέγαν.

Μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της αρχαίας ευρωπαϊκής ιστορίας είναι ο Άγιος Μαρτίνος της Τουρώνης (Tours) ο Ελεήμων και Θαυματουργός (Μαρτίνος της Τουρώνης, Μαρντέν ντε Τουρ, 316-397 μ.Χ.), προστάτης Άγιος της Γαλλίας, το βίο του οποίου συνέγραψε ο μαθητής του Άγιος Σουλπίκιος Σεβήρος (τιμάται 29 Ιανουαρίου).

Άγιος Προφήτης Αχιά. Ημέρα μνήμης: 12 Νοεμβρίου.

Άγιος Προφήτης Αχιά. Ημέρα μνήμης: 12 Νοεμβρίου.


Ὅτι Προφήτης Ἀχιά, πρὶν τεθνάναι,
Ἱεροβοὰμ μάρτυς, υἱὸς Ναβάτου.

Ο προφήτης Αχιά έζησε επί των βασιλέων Σολομώντος και Ροβοάμ, και καταγόταν από την Σηλώ (Σηλώμ) (Γ' Βασιλέων 11,29. 12,15. 12,24θ. 12,24κ. 14,2. 15,29. Β' Παραλειπομένων 9,29. 10,15). Ο Αχιά ήταν 60 ετών και δεν έβλεπε καλά όταν προφήτευσε το θάνατο του παιδιού του Ιεροβοάμ (Γ' Βασιλέων 12,24θ-ι. 14,4).

Όσιος Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος. Ημέρα Μνήμης: 10 Νοεμβρίου.

Όσιος Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος. Ημέρα Μνήμης: 10 Νοεμβρίου.


Καταγόταν ἀπό τὴ Μεσσηνία, γεννημένος τὸ 1930 στὸ χωριό  Βουρνάζι (σήμερα Καλοβρύση). Οἱ γονεῖς του, Ἰωάννης καὶ Γεωργία, τοῦ μετάγγισαν τὴν πίστι καὶ τὴν εὐλάβεια. Σπουδαῖο ρόλο στὴν κατὰ Θεὸ πορεία τοῦ νεαροῦ ἀκόμα Ἐτεοκλῆ ἔπαιξε ἡ θεία του Ἀλεξάνδρα, πού γιὰ πολλοὺς ἀπό τούς συνεργάτες καὶ τὰ πνευματικὰ παιδιὰ τοῦ μετέπειτα σπουδαίου πνευματικοῦ π. Ἐπιφανίου, ἦταν θεϊκὸ στήριγμα.