Άγιος Πλούταρχος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου. Ημέρα Μνήμης: 5 Ιουνίου.
Στο Χρονικό του Λεοντίου Μαχαιρά (σελ. 67 έκδ. Σάθα) ο Άγιος Πλούταρχος συγκαταλέγεται μεταξύ των Αγίων της Κύπρου. Γι' αυτόν όμως οι Συναξαριστές δεν αναφέρουν τίποτα. Στον πίνακα των επισκόπων Σαλαμίνας του Μαχαιρά ο Πλούταρχος φέρεται έκτος επίσκοπος Κύπρου, μαζί με τον απόστολο Βαρνάβα. Το όνομα του Πλούταρχου συναντάται σε επιγραφές του αγίου Σεργίου του 7ου αιώνα (βλ. Σακελλαρίου. Κυπριακά, σελ. 179-180).
Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίας (Σαλαμίνος) κατά τα τέλη του 6ου και τις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα. Συνυπολογίζεται μεταξύ των Ορθοδόξων αρχιεπισκόπων Κύπρου (αφού τότε η Κωνστάντια ήταν η μητρόπολις του νησιού) και είναι ο υπ’ αριθμόν 13 στον κατάλογο των Κυπρίων αρχιεπισκόπων της Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας.
Ο Άγιος Πλούταρχος αναφέρεται από τον μεσαιωνικό χρονογράφο Λεόντιο Μαχαιρά (Χρονικόν, παρ. 30) ως ένας των αρχιεπισκόπων Κύπρου. Περιλαμβάνεται επίσης στους καταλόγους που παραδίδουν ο Strambaldi κι ο Φλώριος Βουστρώνιος.
Η περίοδος κατά την οποία υπολογίζεται ότι ο Άγιος Πλούταρχος κατείχε την έδρα της Κωνσταντίας είναι περίπου από το 590 μέχρι το 625/6 μ.Χ. Ο ιεράρχης αυτός μας είναι γνωστός και από επιγραφικές μαρτυρίες. Πράγματι, επιγραφές που έχουν διασωθεί, σχετικές με την κατασκευή τμημάτων του υδραγωγείου της Κωνσταντίας, μνημονεύουν ως κατασκευαστή τον Άγιο Πλούταρχο. Ο Άγιος Πλούταρχος αναφέρεται, συγκεκριμένα, ως κατασκευαστής τριών αψίδων του υδραγωγείου το 620 μ.Χ., άλλων (ακαθορίστου αριθμού) το 621, άλλων δέκα το 625 κι άλλων πέντε πάλι το 625. Η κατασκευή αρκετών άλλων αψίδων του υδραγωγείου μνημονεύεται σε επιγραφές ότι έγινε και το 627/8 από τον αρχι(επίσκοπο) Κωνσταντίας Αρκάδιον, που θα πρέπει να ήταν ο διάδοχος του Αγίου Πλουτάρχου.
Η δραστηριότητα τόσο του Αγίου Πλουτάρχου όσο και του Αρκαδίου ενθυμίζουν εκείνη του (αρχι)επισκόπου Οφελλίου* ύστερα από τους σεισμούς του 332 και του 342 μ.Χ. Όλων η οικοδομική δραστηριότητα αποτελεί έκφραση της κοσμικής λειτουργίας της Κυπριακής Εκκλησίας κατά τα Πρωτοβυζαντινά χρόνια, σε συνεργασία με την αυτοκρατορική εξουσία ή, ακόμη, εκπροσωπώντας την αυτοκρατορική εξουσία στο νησί. Δηλαδή ο Άγιος Πλούταρχος (όπως κι ο Αρκάδιος και πιο πριν ο Οφέλλιος και πιθανότατα κι άλλοι ιεράρχες) παρουσιάζεται να είναι αναμεμειγμένος στην κατασκευή έργων και γενικότερα σε δραστηριότητες πέρα από τις αυστηρά εκκλησιαστικές, που προφανώς σχετίζονταν και με την διαχείριση δημοσίου χρήματος. Προκύπτει, συνεπώς, ότι ο εκκλησιαστικός αυτός ηγέτης περιβαλλόταν και με κοσμική εξουσία.
Ο Άγιος Πλούταρχος καταριθμείται μεταξύ των αγίων της Κύπρου, αλλ’ αγνοείται από τους συναξαριστές.
*(Αρχι)επίσκοπος Σαλαμίνος/Κωνσταντίας, περί τα μέσα του 4ου μ.Χ. αιώνα. Είναι ένας από τους πρώτους Κυπρίους Ορθοδόξους αρχιεπισκόπους, ο υπ’ αριθμόν 4 του καταλόγου των Κυπρίων αρχιεπισκόπων της Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας.
Ο Οφέλλιος ήταν επίσκοπος Κωνσταντίας (Σαλαμίνος). Επειδή όμως τότε η Κωνσταντία είχε την πρωτοκαθεδρία, οι επίσκοποί της θεωρούνται ως αρχιεπίσκοποι Κύπρου.
Ο Οφέλλιος μας είναι γνωστός βασικά από δυο επιγραφές που βρέθηκαν και που χρονολογήθηκαν στο 346 μ.Χ. Σχετίζονται με ανοικοδομήσεις που έγιναν στη Σαλαμίνα /Κωνσταντία ύστερα από τους δυο καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν την πόλη το 332 μ.Χ, και πάλι ύστερα από δέκα χρόνια. Ήταν αυτήν ακριβώς την εποχή κατά την οποία η χριστιανική πλέον πόλη της Σαλαμίνος ανοικοδομήθηκε με οικονομική ενίσχυση και του Βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β΄, οπότε και είχε μετονομασθεί προς τιμήν του σε Κωνσταντία.
Στις επιγραφές του 346 μ.Χ. τις σχετικές με την ανοικοδόμηση της πόλης, μνημονεύεται ο Οφέλλιος ως antistes urbis, πράγμα που σημαίνει ότι ο επίσκοπος αυτός κατείχε και σημαντικότατη πολιτική εξουσία, δρώντας ως εκπρόσωπος του αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β΄ καθώς και του αδελφού του Κώνσταντος Α΄, προς τιμήν των οποίων ανήγειρε εκ μέρους της πόλης του και τους ανδριάντες τους.
Ο Οφέλλιος επέβλεψε τις εργασίες ανοικοδόμησης της πόλης, ή τουλάχιστον τμήματός της που περιελάμβανε και τις θέρμες. Ο ρόλος τον οποίο διαδραμάτισε ο ίδιος αντί του consularis, του πολιτικού διοικητή, φανερώνει ότι ο επίσκοπος υπερείχε του τελευταίου σε κοσμικές εξουσίες εκείνη τη δύσκολη περίοδο της καταστροφής και ανοικοδόμησης της πόλης.
Δεν γνωρίζουμε για πόσο ακριβώς διάστημα κατείχε ο Οφέλλιος τον θρόνο της Σαλαμίνος /Κωνσταντίας.
Στο Χρονικό του Λεοντίου Μαχαιρά (σελ. 67 έκδ. Σάθα) ο Άγιος Πλούταρχος συγκαταλέγεται μεταξύ των Αγίων της Κύπρου. Γι' αυτόν όμως οι Συναξαριστές δεν αναφέρουν τίποτα. Στον πίνακα των επισκόπων Σαλαμίνας του Μαχαιρά ο Πλούταρχος φέρεται έκτος επίσκοπος Κύπρου, μαζί με τον απόστολο Βαρνάβα. Το όνομα του Πλούταρχου συναντάται σε επιγραφές του αγίου Σεργίου του 7ου αιώνα (βλ. Σακελλαρίου. Κυπριακά, σελ. 179-180).
Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίας (Σαλαμίνος) κατά τα τέλη του 6ου και τις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα. Συνυπολογίζεται μεταξύ των Ορθοδόξων αρχιεπισκόπων Κύπρου (αφού τότε η Κωνστάντια ήταν η μητρόπολις του νησιού) και είναι ο υπ’ αριθμόν 13 στον κατάλογο των Κυπρίων αρχιεπισκόπων της Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας.
Ο Άγιος Πλούταρχος αναφέρεται από τον μεσαιωνικό χρονογράφο Λεόντιο Μαχαιρά (Χρονικόν, παρ. 30) ως ένας των αρχιεπισκόπων Κύπρου. Περιλαμβάνεται επίσης στους καταλόγους που παραδίδουν ο Strambaldi κι ο Φλώριος Βουστρώνιος.
Η περίοδος κατά την οποία υπολογίζεται ότι ο Άγιος Πλούταρχος κατείχε την έδρα της Κωνσταντίας είναι περίπου από το 590 μέχρι το 625/6 μ.Χ. Ο ιεράρχης αυτός μας είναι γνωστός και από επιγραφικές μαρτυρίες. Πράγματι, επιγραφές που έχουν διασωθεί, σχετικές με την κατασκευή τμημάτων του υδραγωγείου της Κωνσταντίας, μνημονεύουν ως κατασκευαστή τον Άγιο Πλούταρχο. Ο Άγιος Πλούταρχος αναφέρεται, συγκεκριμένα, ως κατασκευαστής τριών αψίδων του υδραγωγείου το 620 μ.Χ., άλλων (ακαθορίστου αριθμού) το 621, άλλων δέκα το 625 κι άλλων πέντε πάλι το 625. Η κατασκευή αρκετών άλλων αψίδων του υδραγωγείου μνημονεύεται σε επιγραφές ότι έγινε και το 627/8 από τον αρχι(επίσκοπο) Κωνσταντίας Αρκάδιον, που θα πρέπει να ήταν ο διάδοχος του Αγίου Πλουτάρχου.
Η δραστηριότητα τόσο του Αγίου Πλουτάρχου όσο και του Αρκαδίου ενθυμίζουν εκείνη του (αρχι)επισκόπου Οφελλίου* ύστερα από τους σεισμούς του 332 και του 342 μ.Χ. Όλων η οικοδομική δραστηριότητα αποτελεί έκφραση της κοσμικής λειτουργίας της Κυπριακής Εκκλησίας κατά τα Πρωτοβυζαντινά χρόνια, σε συνεργασία με την αυτοκρατορική εξουσία ή, ακόμη, εκπροσωπώντας την αυτοκρατορική εξουσία στο νησί. Δηλαδή ο Άγιος Πλούταρχος (όπως κι ο Αρκάδιος και πιο πριν ο Οφέλλιος και πιθανότατα κι άλλοι ιεράρχες) παρουσιάζεται να είναι αναμεμειγμένος στην κατασκευή έργων και γενικότερα σε δραστηριότητες πέρα από τις αυστηρά εκκλησιαστικές, που προφανώς σχετίζονταν και με την διαχείριση δημοσίου χρήματος. Προκύπτει, συνεπώς, ότι ο εκκλησιαστικός αυτός ηγέτης περιβαλλόταν και με κοσμική εξουσία.
Ο Άγιος Πλούταρχος καταριθμείται μεταξύ των αγίων της Κύπρου, αλλ’ αγνοείται από τους συναξαριστές.
*(Αρχι)επίσκοπος Σαλαμίνος/Κωνσταντίας, περί τα μέσα του 4ου μ.Χ. αιώνα. Είναι ένας από τους πρώτους Κυπρίους Ορθοδόξους αρχιεπισκόπους, ο υπ’ αριθμόν 4 του καταλόγου των Κυπρίων αρχιεπισκόπων της Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας.
Ο Οφέλλιος ήταν επίσκοπος Κωνσταντίας (Σαλαμίνος). Επειδή όμως τότε η Κωνσταντία είχε την πρωτοκαθεδρία, οι επίσκοποί της θεωρούνται ως αρχιεπίσκοποι Κύπρου.
Ο Οφέλλιος μας είναι γνωστός βασικά από δυο επιγραφές που βρέθηκαν και που χρονολογήθηκαν στο 346 μ.Χ. Σχετίζονται με ανοικοδομήσεις που έγιναν στη Σαλαμίνα /Κωνσταντία ύστερα από τους δυο καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν την πόλη το 332 μ.Χ, και πάλι ύστερα από δέκα χρόνια. Ήταν αυτήν ακριβώς την εποχή κατά την οποία η χριστιανική πλέον πόλη της Σαλαμίνος ανοικοδομήθηκε με οικονομική ενίσχυση και του Βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β΄, οπότε και είχε μετονομασθεί προς τιμήν του σε Κωνσταντία.
Στις επιγραφές του 346 μ.Χ. τις σχετικές με την ανοικοδόμηση της πόλης, μνημονεύεται ο Οφέλλιος ως antistes urbis, πράγμα που σημαίνει ότι ο επίσκοπος αυτός κατείχε και σημαντικότατη πολιτική εξουσία, δρώντας ως εκπρόσωπος του αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β΄ καθώς και του αδελφού του Κώνσταντος Α΄, προς τιμήν των οποίων ανήγειρε εκ μέρους της πόλης του και τους ανδριάντες τους.
Ο Οφέλλιος επέβλεψε τις εργασίες ανοικοδόμησης της πόλης, ή τουλάχιστον τμήματός της που περιελάμβανε και τις θέρμες. Ο ρόλος τον οποίο διαδραμάτισε ο ίδιος αντί του consularis, του πολιτικού διοικητή, φανερώνει ότι ο επίσκοπος υπερείχε του τελευταίου σε κοσμικές εξουσίες εκείνη τη δύσκολη περίοδο της καταστροφής και ανοικοδόμησης της πόλης.
Δεν γνωρίζουμε για πόσο ακριβώς διάστημα κατείχε ο Οφέλλιος τον θρόνο της Σαλαμίνος /Κωνσταντίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου