Όσιος Βαρνάβας ο εν Βάση Κοιλανίου της Κύπρου, ο Θαυματουργός. Ημέρα Μνήμης: 11 Ιουνίου.

Όσιος Βαρνάβας ο εν Βάση Κοιλανίου της Κύπρου, ο Θαυματουργός. Ημέρα Μνήμης: 11 Ιουνίου.

Στο χωριό Βάσα Κοιλανίου της επαρχίας Λεμεσού, το οποίο ανήκει εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Πάφου, σώζεται το σπήλαιο που έζησε και άγιασε ο όσιος Βαρνάβας.

Ο Κύπριος χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει στο Χρονικό του ότι ο όσιος Βαρνάβας ήταν ένας από τους 300 Αλαµάνους που ήρθαν στην Κύπρο µετά την κατάληψη της Παλαιστίνης από τους Σαρακηνούς.

Οι Αλαµάνοι αυτοί, κληρικοί και λαϊκοί, για να ξεφύγουν από τους κατακτητές κατέφυγαν σε γειτονικές χώρες όπως και στην Κύπρο για να συνεχίσουν την ασκητική ζωή τους. Το όνομα Αλαµάνοι, κατά µια εκδοχή, το πήραν από τότε που η Βυζαντινή αυτοκρατορία χρησιμοποίησε μισθοφόρους στρατιώτες για να προστατεύουν τα σύνορά της. Οι στρατιώτες αυτοί δεν ήταν µόνο Έλληνες αλλά και Γερμανοί (Αλαµάνοι). Έτσι αργότερα όλοι οι µμισθοφόροι στρατιώτες, έλληνες και ξένοι, πήραν το όνομα Αλαµάνοι.

Πολλοί από αυτούς τους Έλληνες μισθοφόρους ταξίδεψαν στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσουν. Μερικοί ασκήτεψαν εκεί μέχρι που ο σουλτάνος της Αιγύπτου Σαλλαδίν αφού κυρίευσε ολόκληρη την Παλαιστίνη το 1187 µ.Χ. τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν τα ασκητήριά τους και να καταφύγουν σε γειτονικές χώρες.

Σύμφωνα µε άλλη εκδοχή οι Αλαµάνοι ήσαν Ορθόδοξοι Χριστιανοί που πήραν µέρος, ως μισθοφόροι, στις Σταυροφορίες προς απελευθέρωση των Αγίων Τόπων. Όταν όμως αντελήφθησαν τους πραγματικούς σκοπούς των Σταυροφόρων εγκατέλειψαν το στράτευμα και 300 από αυτούς ήλθαν στην Κύπρο.

Κατά το Μαχαιρά, λοιπόν, ο Άγιος ήλθε από την Παλαιστίνη, ασκήτεψε στη Βάσα όπου και εκοιµήθη και ετιµήθη και τιµάται ως άγιος. Όμως, ο υμνογράφος χαρακτηρίζει τον όσιο Βαρνάβα ως «των μοναστών την καλλονήν και των Βασέων βλάστηµα και κλέος». Και παρόλο που για τη ζωή του αγίου δεν γνωρίζουμε πολλά γιατί στο συναξάριο δεν αναφέρεται καθόλου, ενώ στη χειρόγραφη ακολουθία του δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία, αυτή η αναφορά µας κάνει να πιστεύουμε ότι ο Όσιος Βαρνάβας ήταν γέννημα και θρέµµα της Βάσας.

Οι τοπικές παραδόσεις φέρουν το Βαρνάβα να ασχολείται από μικρός µε τη μελέτη της Αγίας Γραφής και καθημερινή του απασχόληση να ήταν η προσευχή και η εφαρμογή των λόγων του Θεού. Για να μπορέσει, μάλιστα, να αφιερωθεί καλύτερα στο πνευματικό του έργο πήγε έξω από το χωριό, σε µια σπηλιά που βρίσκεται στη ρίζα ενός απότομου και γυμνού από κάθε βλάστηση γκρεμού. Εκεί, σ' ένα χώρο μήκους 28 πόδια, πλάτους 16 και ύψους 8, έζησε ο άγιος τη ζωή του που ήταν µια ζωή αφιερωμένη στο Θεό.

Οι κάτοικοι της Βάσας και της γύρω περιοχής πήγαιναν κοντά του για να τον συμβουλευθούν και να πάρουν δύναμη από τα λόγια του ασκητή. Επίσης πολλοί άρρωστοι κατέφευγαν στον άγιο και έβρισκαν τη θεραπεία τους.

Όταν έφτασε σε μεγάλη ηλικία, ο Κύριος τον κάλεσε κοντά του για να τον στεφανώσει και να τον ξεκουράσει από την πολύχρονη δοκιμασία. Και ο άγιος φεύγοντας από τη ζωή δεν έπαψε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στους ανθρώπους που µε πίστη ζητούσαν τη μεσιτεία του στον Κύριο.

Μετά το θάνατο του αγίου οι κάτοικοι της Βάσας έκτισαν ένα ναό στο όνομα του και τοποθέτησαν εκεί τα άγια λείψανά του. Η εκκλησία αυτή όμως, λόγω της πολυκαιρίας, παρουσίασε προβλήματα γι' αυτό και κατεδαφίστηκε στα τέλη του 19ου  αιώνα, για να κτιστεί στη θέση της μεγαλύτερη στο όνομα της Υπεραγίας Θεοτόκου (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου). Εκεί μέσα τοποθετήθηκαν και φυλάσσονται τα ιερά λείψανα του οσίου Βαρνάβα.

Σήμερα οι κάτοικοι της Βάσας, θέλοντας να τιμήσουν τον άγιο και προστάτη του χωριού τους, ανοικοδόμησαν ναό και τον αφιέρωσαν στο όνομα του, κοντά στο σπήλαιο όπου έζησε και αγίασε, για να μπορούν να λειτουργούν και να δοξάζουν τον άγιό τους κοντά στον τόπο που διάλεξε για να δοξάσει το Θεό.

Η Εκκλησία µας τιμά τη µνήµη του οσίου Βαρνάβα της Βάσας Κοιλανίου την ίδια µέρα που τιμά και τον οµώνυµό του, τον ιδρυτή και προστάτη της αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου Απόστολο Βαρνάβα, στις 11 Ιουνίου.

Επιολέον στοιχεία.

Άπό ποῦ καταγόταν καί πότε ἔζησε ὁ Ὅσιος Βαρνάβας δέν γνωρίζουμε. Δυστυχῶς στή χειρόγραφη Ἀκολουθία του δέν ὑπάρχει Συναξάρι. Καί στή Βάσα, ὅπου ἔζησε καί ἀσκήτεψε, δέν ὑπάρχουν ζωντανές παραδόσεις γιά τό βίο του. Ὁ Κύπριος χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιρᾶς, πού στό Χρονικόν του γράφει καί γιά τούς Ἁγίους πού ἔζησαν στήν Κύπρο ἢ ἦλθαν ἀπό γειτονικές χῶρες σ’ αὐτή, ἀναφέρει ὅτι ὁ Ὅσιος Βαρνάβας ὑπῆρξε ἕνας ἀπό τούς 300 κληρικούς καί λαϊκούς, πού εἶναι γνωστοί μέ τό ὄνομα Ἀλαμανοί καί πού κατέφυγαν στήν Κύπρο μετά τήν κατάληψη τῆς Παλαιστίνης ἀπό τούς Σαρακηνούς. Ὅμως ὁ ὑμνογράφος του, στό Δοξαστικό τῶν Αἴνων, γράφει: «Τῶν μοναστῶν τήν καλλονήν, καί τῶν Βάσεων βλάστημα καί κλέος...», πράγμα πού δείχνει πώς ὁ Ὅσιος ἦταν γέννημα καί θρέμμα καί δόξα τῆς Βάσας.

Ἀπό τήν παιδική του ἡλικία ἡ ψυχή του, γεμάτη καλοσύνη καί εὐσέβεια, ἐξεκουραζόταν μονάχα στή μελέτη τοῦ Νόμου τοῦ Θεοῦ καί ἐκαλλιεργοῦσε τό χαρακτήρα του. Μέ αὐτό τόν τρόπο ἀπέκτησε ἦθος καί σεμνότητα.

Ὁ Ὅσιος Βαρνάβας, σύμφωνα μέ τίς τοπικές παραδόσεις καί τήν Ἀκολουθία του, ἀσκήτεψε σέ ἕνα σπήλαιο, πού εὑρίσκεται στά Δυτικά τοῦ χωριοῦ καί στή ρίζα ἑνός πέτρινου γκρεμοῦ ἀπό ἄσπρα ὑδατώδη πετρώματα, καί ἔζησε μιά ζωή δοσμένη ἐξ ὁλοκλήρου στόν Θεό καί στή δόξα τοῦ Θεοῦ.

Ἔτσι διακρίθηκε σέ ὅλα στήν ἀσκητική του πολιτεία καί μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἡ φωτεινή λαμπάδα, πού σκορποῦσε τό γλυκό φῶς της ὁλόγυρα. Ἐκτός ἀπό τήν τακτική μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ἐπερνοῦσε πολλές ὧρες μέ τήν προσευχή. Ἡ μελέτη, ἡ προσοχή, καί ἡ αὐστηρή νηστεία ἦταν τά ὅπλα μέ τά ὁποῖα καθημερινά ἀγωνιζόταν.

Γίνεται συνόμιλος τῶν Ἀγγέλων καί ἰσάγγελος ἐπί τῆς γῆς. Ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ τόν ἐπεσκίασε πλουσιοπάροχα καί τόν κατέστησε καί ἐδῶ στή γῆ ἀκένωτη πηγή θαυμάτων καί εὐεργεσιῶν. Μέ πνεῦμα πραότητος καί δύναμη λόγου ἐδίδασκε ἀκούραστα κάθε φορά ἐκείνους πού, ὡς διψασμένα ἐλάφια, κατέφευγαν στό σπήλαιό του, γιά νά τόν ἰδοῦν καί νά τόν συμβουλευθοῦν γιά τήν σωτηρία τους.

Ἐκεῖ στό σπήλαιο αὐτό ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη ὁ Ὅσιος Βαρνάβας. Ἕνα μεγάλο θαῦμα συνόδευσε κατά τόν ὑμνογράφο τήν κοίμησή του. «Θαῦμα ὑπέρ ἔννοιαν ἐν τῇ κοιμήσει σου γέγονεν, ὁσιόφρον θεσπέσιε, ἡνίκα τό πλῆθος τῶν Βάσεων ἐπέστη ἀθρόον, ὥσπερ γάρ ἥλιος τό πρόσωπόν σου ἐξανατέταλκεν».

Ἀπό τά ἱερά λείψανα τοῦ Ὁσίου φυλάσσονται τεμάχια καί ἡ τίμια κάρα αὐτοῦ στό ναό τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Βάσας. Ἐπίσης στό ναό αὐτό εὑρίσκονται καί δύο εἰκόνες τοῦ Ὁσίου, μία παλαιά καί μία νεώτερη, πού εἰκονίζει τόν Ὅσιο νά φέρει τούτη τήν ἐπιγραφή: «Ἰησοῦ μνήμη φωτίζει τόν νοῦν καί ἐκδιώκει τούς δαίμονας».

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’.

Χαίρει ἔχουσα Βάσεων πόλις, θείαν λάρνακα τῶν σῶν λειψάνων, ἀναβρύουσαν πηγᾶς τῶν ἰάσεων, καὶ διασῴζουσαν πᾶν τᾶς ἐκ θλίψεων, τοὺς σοὶ προστρέχοντας, πάτερ, ἐκ πίστεως Βαρνάβα ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.