Αγία και Δικαία Προφήτιδα Άννα, σύζυγος του Ελκανά και μητέρα του Αγίου και Δικαίου Κριτή και Προφήτη Σαμουήλ. Ημέρα Μνήμης: 9 Δεκεμβρίου και Κυριακή των Προπατόρων.

Αγία και Δικαία Προφήτιδα Άννα, σύζυγος του Ελκανά και μητέρα του Αγίου και Δικαίου Κριτή και Προφήτη Σαμουήλ. Ημέρα Μνήμης: 9 Δεκεμβρίου και Κυριακή των Προπατόρων.

Μνήμη τῆς δικαίας Ἄννης, τῆς μητρὸς Σαμουὴλ τοῦ Προφήτου.

Εὐχῆς τέκνον τεκοῦσα Σαμουὴλ μέγαν,
Νικᾷ Φενάνναν, Ἄννα πολλὴν ἐν τέκνοις.

Η Άννα ήταν σύζυγος του Λευίτη Ελκανά, γιου του Ιερεμεήλ και μητέρα του Κριτή και προφήτη Σαμουήλ (Α' Βασιλειών 1,2). Μαζί με τον Ελκανά και τη δεύτερη σύζυγό του την Φεννάνα, ζούσαν στην Αρμαθαΐμ, μια πόλη στην ορεινή περιοχή της φυλής Εφραίμ (Α' Βασιλειών 1,1). Η προσευχή της Άννας, στο Α' Βασιλειών κεφ. 2,1-10, έχει μεγάλη ομοιότητα με τον ύμνο της Παρθένου Μαρίας (Λουκάς 1,46-55).

Κάθε χρόνο ο Ελκανά πήγαινε από την πόλη του, την Αρμαθαΐμ, στο αγιαστήριο του Κυρίου στη Σηλώ για να προσκυνήσει και να προσφέρει θυσία στον Κύριο. Όταν ο Ελκανά θυσίαζε, έδινε μερίδες από τη θυσία στη γυναίκα του τη Φεννάνα και στους γιους της. Στην Άννα, όμως, αν και την αγαπούσε περισσότερο από τη Φεννάνα, έδινε μία μόνο μερίδα, επειδή ο Κύριος την είχε κάνει στείρα. Γι'αυτό το λόγο η Άννα καταλαμβάνονταν από αθυμία, έκλαιγε και δεν έτρωγε. Ο Ελκανά προσπαθούσε να την παρηγορήσει, αλλά η Άννα ήταν απαρηγόρητη (Α' Βασιλειών 1,3-8).

Τότε αρχιερέας στη Σηλώ ήταν ο Ηλί. Και μια φορά που η οικογένεια του Ελκανά είχε πάει στη Σηλώ, η Άννα ήταν πολύ πικραμένη, και προσευχόταν κλαίγοντας στον Κύριο. Έκανε τάμα και είπε: «Κύριε, Θεέ του Ισραήλ, αν σκύψεις πάνω από τη θλίψη και τη ντροπή της δούλης σου, αν με θυμηθείς μέσα στο έλεός σου και μου δώσεις αρσενικό παιδί, τότε εγώ θα το αφιερώσω σ'εσένα, Κύριε, για όλη του τη ζωή» (Α' Βασιλειών 1,9-11).

Ενώ η Άννα συνέχιζε να προσεύχεται ενώπιον του Κυρίου, ο Ηλί παρατηρούσε το στόμα της. Η Άννα μιλούσε από μέσα της και μόνο τα χείλη της κινούνταν. Ο Ηλί την πέρασε για μεθυσμένη και ο υπηρέτης του, κατ' εντολή του Ηλί, την αποπήρε. Η Άννα του αποκρίθηκε: «Όχι, κύριέ μου, είμαι μια γυναίκα καταστενοχωρημένη. Δεν ήπια κρασί ούτε άλλα δυνατά ποτά, απλώς άνοιξα την καρδιά μου ενώπιον του Κυρίου. Μη θεωρήσεις τη δούλη σου καμιά τιποτένια. Αν προσευχήθηκα, ήταν απ' τον πολύ μου πόνο και τη θλίψη». Ο Ηλί της αποκρίθηκε: «Πήγαινε στο καλό, κι ο Θεός του Ισραήλ να σου δώσει αυτό που του ζήτησες». Κι εκείνη απάντησε: «Ας έχω η δούλη σου την εύνοιά σου και ο Κύριος ας εισακούσει την ευχή σου». Τότε η Άννα πήγε στο κατάλυμα του συζύγου της κι έφαγε και το πρόσωπο της δεν ήταν πια θλιμμένο (Α' Βασιλειών 1,9-18).

Την άλλη μέρα το πρωί ο Ελκανά και η οικογένεια του σηκώθηκαν νωρίς, προσκύνησαν ενώπιον του Κυρίου, και γύρισαν στο σπίτι τους, στην Αρμαθαΐμ. Ο Ελκανά συνευρέθηκε με τη γυναίκα του την Άννα, κι ο Κύριος θυμήθηκε την προσευχή της. Εκείνη έμεινε έγκυος κι όταν συμπληρώθηκε ο καιρός, γέννησε γιο. Τότε η Άννα είπε: «Τον ζήτησα από τον Κύριο και το έλαβα» και τον ονόμασε Σαμουήλ (Α' Βασιλειών 1,19-20).

Τον επόμενο χρόνο, ο Ελκανά ανέβηκε με την οικογένεια του να προσφέρει στον Κύριο την ετήσια θυσία, ένα τάμα που είχε κάνει και το οριζόμενο δέκατο από τα γεωργικά του προϊόντα. Η Άννα όμως δεν πήγε μαζί του, έμεινε στο σπίτι της και θήλαζε το γιο της, ώσπου να απογαλακτιστεί και να το αφιερώσει στον Κύριο. Όταν το παιδί απογαλακτίστηκε, κι ενώ ήταν ακόμα πολύ μικρό, τον πήρε μαζί της, πήρε κι ένα μοσχάρι τριών χρόνων, σιμιγδάλι και κρασί και ήρθε στη Σκηνή του Μαρτυρίου, στη Σηλώ. Εκεί θυσίασαν το μοσχάρι κι έφεραν το παιδί στον Ηλί. Τότε η Άννα του είπε: «Κύριέ μου, εγώ είμαι η γυναίκα που στάθηκε εδώ κοντά σου και προσευχήθηκα στον Κύριο. Για το παιδί αυτό προσευχήθηκα κι ο Κύριος μου έδωσε αυτό που του ζήτησα. Έτσι κι εγώ το αφιερώνω τώρα στον Κύριο. Για όλη του τη ζωή θα είναι αφιερωμένο σ'αυτόν» (Α' Βασιλειών 1,21-28).

Ύστερα η Άννα δόξασε τον Κύριο με μια προσευχή (Α' Βασιλειών 2,1-10) και όλη η οικογένεια γύρισε στο σπίτι της, ενώ το παιδί έμεινε στη Σηλώ και υπηρετούσε στη Σκηνή του Μαρτυρίου τον Κύριο με την επίβλεψη του αρχιερέα Ηλί (Α' Βασιλειών 2,11).

Κάθε χρόνο η μητέρα του του έφτιαχνε έναν μικρό ιερατικό χιτώνα και του τον έφερνε όταν ερχόταν με τον άντρα της για να προσφέρει την ετήσια θυσία. Ο Ηλί ευλόγησε τον Ελκανά και τη γυναίκα του και είπε στον Ελκανά: «Εύχομαι ο Κύριος να σου δώσει απογόνους απ' αυτήν τη γυναίκα στη θέση του παιδιού που αυτή αφιέρωσε στον Κύριο». Ο Κύριος πραγματοποίησε την ευχή του Ηλί και η Άννα γέννησε τρεις γιους και δύο κόρες (Α' Βασιλειών 2,18-21). Έτσι πραγματοποιήθηκε η προφητική της ενόραση, κατά την οποία είπε: «στείρα ἔτεκεν ἑπτά, καὶ ἡ πολλὴ ἐν τέκνοις ἠσθένησεν».

Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη της Δίκαιης και Προφήτιδας Άννας στις 9 Δεκεμβρίου. Για την Δίκαιη Άννα, ο ιερός Χρυσόστομος αφιέρωσε πολλές και λαμπρές ομιλίες.