Τέσσερις Άγιοι Νεομάρτυρες υπό των Ούστασι.
Ο μητροπολίτης Ζάγκρεμπ Δοσίθεος. Γεννήθηκε το 1877, χειροτονήθηκε το 1899 και έγινε επίσκοπος Νίς το 1913. Τοποθετήθηκε στη μητρόπολη Ζάγκρεμπ το 1933. Όταν τα κατοχικά στρατεύματα έφθασαν στο Ζάγκρεμπ οι Ούστασι ζήτησαν το βασανισμό και εξευτελισμό του. Κατόπιν εκδιώχθηκε για το Βελιγράδι. Από τις κακουχίες ασθένησε βαριά και εκοιμήθη στις 13 Ιανουαρίου 1945 στη Μονή των Еισοδίων της Θεοτόκου στο Βαβεντένιε οπού και ετάφη.
Ο μητροπολίτης Νταμπρομποσάνσκι – Σεράγιεβου Πέτρος. Γεννήθηκε το 1866, χειροτονήθηκε το 1895, έγινε μητροπολίτης Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης το 1903 και Νταμπρομποσάνσκι το 1920. Δεν δέχθηκε να εγκαταλείψει το ποίμνιό του, έμεινε μαζί του και αγωνίσθηκε γενναία κατά των βασανιστών Ούστασι. Τον συνέλαβαν στις 12 Μαΐου 1941 και τον θανάτωσαν. Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε τον τόπο της ταφής του.
Το Γκόρνυ-Κάρλοβιτς, επαρχία της Σερβικής Εκκλησίας, βρίσκεται στο έδαφος της σημερινής Κροατίας και περιλαμβάνει την δυτικότερη περιοχή της Ορθόδοξης Σερβίας κατά τον 15ο αιώνα. Με τον καιρό η στρατιωτική ζώνη που δημιουργήθηκε εκει και που ονομάστηκε Κράινα ήταν πεδία ανάσχεσης των Οθομανών προς την Αυστροουγγαρία. Οι Σέρβοι που ζούσαν στην Κράινα υπηρετούσαν στον Αυστριακό στρατό και είχαν ειδικά προνόμια. Έτσι η επισκοπή του Κάρλοβιτς ήταν την εποχή εκείνη μία από τις πιο ακμάζουσες.
Ωστόσο η ρωμαιοκαθολική προπαγάνδα και οι Ουνίτες ήταν ένας συνεχής κίνδυνος για την Σερβική εκκλησία. Τον 20ο αιώνα όμως η επισκοπή του Γκόρνυ-Κάρλοβιτς υπέφερε τα πάνδεινα. Αυτό γιατί βρέθηκε στο κέντρο του νέου κροατικού κράτους, κοντά στην πρωτεύουσα Ζάγκρεμπ. Κατά την διάρκεια της γενοκτονίας των Σερβων (1941-1945) σε αυτήν την επαρχία δολοφονήθηκαν από τους Ουστάσι 65 Ορθόδοξοι ιερείς, καταστράφηκαν 116 εκκλησίες και προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές σε άλλες 39 ενώ καταστράφηκαν και 160 ενοριακές ή μοναστηριακές βιβλιοθήκες.
Ο επίσκοπος Σάββας γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου 1884 στο Μολ. Το 1929 έγινε μοναχός και ηγούμενος της Μονής Κρούσεντολ. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1930 έγινε η ενθρόνισή του ως επίσκοπος Σρέμσκυ-Κάρλοβιτς από τον Πατριάρχη Σερβίας Βαρνάβα. Στις 4 Σεπτεμβρίου 1938 εξελέγη επίσκοπος Γκόρνυ-Κάρλοβιτς με έδρα στο Πλάσκομ. Το 1941 η επαρχία βρισκόνταν υπό την κατοχή των συνεργατών των ναζί, των φασιστών καθολικών Ουστάσι. Ο ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος Ζάγκρεμπ Α. Στέπινατς του ζήτησε να εγκαταλείψει την περιοχή. Ο επίσκοπος Σάββας απάντησε: «Ακόμη και αν μου πάρετε το κεφάλι, εγώ δεν εγκαταλείπω τον λαό μου». Τον μετέφεραν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Γκόσπιτς όπου τον ταπείνωναν καθημερινά και τον βασάνιζαν. Τον Αύγουστο του 1941 μετέφεραν τον επίσκοπο Σάββα μαζί με 2000 Σέρβους στην Βελέμπιτσα. Από τότε η τύχη του αγνούνταν. Παρά τις εκκλήσεις της Σερβικής Εκκλησίας οι Κροάτες δεν έδιναν πληροφορίες.
Μετά από πολλά χρόνια ένας αυτόπτης μάρτυρας διηγήθηκε στον π. Σάββα Σαρβόλετς όσα γνώριζε για τον θάνατο του Αγίου Επισκόπου Σάββα: «Ήμουν αυτόπτης μάρτυρας των βασανιστηρίων του. Οι Ουστάσι σφαγείς τον έγδαραν και έριξαν αλάτι επάνω του. Τον έθαψαν ζωντανό. Άφησαν μόνο το κεφάλι του απέξω. Με έναν βωλοκόπο (γεωργικό εργαλείο από πλεγμένες βέργες που σέρνεται από υποζύγια πάνω στο οργωμένο χωράφι και το ισοπεδώνει) άρχισαν να τον χτυπάν στο κεφάλι, μέχρι που πέθανε. Τι έγινε μετά δεν ξέρω. Ίσως να τον έριξαν στον γκρεμό όπου ήταν ο κοινός τάφος των Σέρβων. Ούτε μετά θάνατον δεν εγκατέλειψε τον λαό του».
Η αγιοκατάταξή του έγινε το 2000. Η μνήμη του τιμάται στις 22 Απριλίου.
Ο Άγιος Ιερομάρτυς Πλάτων (Γιοβάνοβιτς) γεννήθηκε στο Βελιγράδι το 1874 μ.Χ. Μετά το πέρας των εγκυκλίων μαθημάτων του συνέχισε τις σπουδές του στη Μόσχα και το 1901 μ.Χ. επέστρεψε στη Σερβία, όπου έγινε ηγούμενος της μονής Ρακόβιτσα κοντά στο Βελιγράδι. Παράλληλα δίδασκε στο εκκλησιαστικό σεμινάριο του Βελιγραδίου.
Κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου έμεινε στη Σερβία και ανέλαβε τη διακονία των ορφανών και των πληγέντων. Το 1938 μ.Χ. εξελέγη Επίσκοπος Αχρίδος και το 1939 μ.Χ. μετατέθηκε στην Επισκοπή της Μπάνια Λούκα στο βόρειο μέρος της Βοσνίας.
Όταν ο Χίτλερ, κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, κατέλαβε το βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, διόρισε φιλοναζιστική κυβέρνηση στην Κροατία. Η νέα κυβέρνηση απαίτησε όλοι οι Ορθόδοξοι Σέρβοι (περίπου 3.000.000 πιστοί) να ασπασθούν το Ρωμαιοκαθολικισμό, για να θεωρούνται Κροάτες, ή να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, για να μην δολοφονηθούν. Οι αρχές ζήτησαν από τον Επίσκοπο Πλάτωνα, επειδή καταγόταν από το Βελιγράδι, να εγκαταλείψει την περιοχή και να φύγει μαζί με το ποίμνιό του στη Σερβία, αλλά εκείνος αρνήθηκε σθεναρά να εγκαταλείψει το ποίμνιό του και την Επισκοπή του.
Έτσι, στις 4 Μαΐου 1941 μ.Χ., τον συνέλαβαν, τον βασάνισαν και τον σκότωσαν. Το τίμιο λείψανό του το έριξαν στον ποταμό Βρμπας, όπου βρέθηκε μετά τρεις εβδομάδες. Κατά την διάρκεια του πολέμου η φιλοναζιστική εξουσία οδήγησε στο Γιασένοβατς, το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο χώρο των Βαλκανίων, τους Χριστιανούς, τους Εβραίους και τους Τσιγγάνους. Εκεί βασανίσθηκαν και δολοφονήθηκαν περί τους 700.000 άνθρωποι.
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Σερβίας, με απόφασή της, ανεκήρυξε τον Επίσκοπο Πλάτωνα Άγιο και τον ενέταξε στο αγιολόγιό της.
Ο Άγιος Ιερομάρτυς Δοσίθεος Μητροπολίτης Ζάγκρεμπ
Ο μητροπολίτης Ζάγκρεμπ Δοσίθεος. Γεννήθηκε το 1877, χειροτονήθηκε το 1899 και έγινε επίσκοπος Νίς το 1913. Τοποθετήθηκε στη μητρόπολη Ζάγκρεμπ το 1933. Όταν τα κατοχικά στρατεύματα έφθασαν στο Ζάγκρεμπ οι Ούστασι ζήτησαν το βασανισμό και εξευτελισμό του. Κατόπιν εκδιώχθηκε για το Βελιγράδι. Από τις κακουχίες ασθένησε βαριά και εκοιμήθη στις 13 Ιανουαρίου 1945 στη Μονή των Еισοδίων της Θεοτόκου στο Βαβεντένιε οπού και ετάφη.
Ο Άγιος Ιερομάρτυς Πέτρος Μητροπολίτης Νταμπρομποσάνσκι – Σεράγιεβου
Ο μητροπολίτης Νταμπρομποσάνσκι – Σεράγιεβου Πέτρος. Γεννήθηκε το 1866, χειροτονήθηκε το 1895, έγινε μητροπολίτης Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης το 1903 και Νταμπρομποσάνσκι το 1920. Δεν δέχθηκε να εγκαταλείψει το ποίμνιό του, έμεινε μαζί του και αγωνίσθηκε γενναία κατά των βασανιστών Ούστασι. Τον συνέλαβαν στις 12 Μαΐου 1941 και τον θανάτωσαν. Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε τον τόπο της ταφής του.
Ο Άγιος Ιερομάρτυς Σάββας Επόσκοπος Γκόρνυ-Κάρλοβιτς
Το Γκόρνυ-Κάρλοβιτς, επαρχία της Σερβικής Εκκλησίας, βρίσκεται στο έδαφος της σημερινής Κροατίας και περιλαμβάνει την δυτικότερη περιοχή της Ορθόδοξης Σερβίας κατά τον 15ο αιώνα. Με τον καιρό η στρατιωτική ζώνη που δημιουργήθηκε εκει και που ονομάστηκε Κράινα ήταν πεδία ανάσχεσης των Οθομανών προς την Αυστροουγγαρία. Οι Σέρβοι που ζούσαν στην Κράινα υπηρετούσαν στον Αυστριακό στρατό και είχαν ειδικά προνόμια. Έτσι η επισκοπή του Κάρλοβιτς ήταν την εποχή εκείνη μία από τις πιο ακμάζουσες.
Ωστόσο η ρωμαιοκαθολική προπαγάνδα και οι Ουνίτες ήταν ένας συνεχής κίνδυνος για την Σερβική εκκλησία. Τον 20ο αιώνα όμως η επισκοπή του Γκόρνυ-Κάρλοβιτς υπέφερε τα πάνδεινα. Αυτό γιατί βρέθηκε στο κέντρο του νέου κροατικού κράτους, κοντά στην πρωτεύουσα Ζάγκρεμπ. Κατά την διάρκεια της γενοκτονίας των Σερβων (1941-1945) σε αυτήν την επαρχία δολοφονήθηκαν από τους Ουστάσι 65 Ορθόδοξοι ιερείς, καταστράφηκαν 116 εκκλησίες και προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές σε άλλες 39 ενώ καταστράφηκαν και 160 ενοριακές ή μοναστηριακές βιβλιοθήκες.
Ο επίσκοπος Σάββας γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου 1884 στο Μολ. Το 1929 έγινε μοναχός και ηγούμενος της Μονής Κρούσεντολ. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1930 έγινε η ενθρόνισή του ως επίσκοπος Σρέμσκυ-Κάρλοβιτς από τον Πατριάρχη Σερβίας Βαρνάβα. Στις 4 Σεπτεμβρίου 1938 εξελέγη επίσκοπος Γκόρνυ-Κάρλοβιτς με έδρα στο Πλάσκομ. Το 1941 η επαρχία βρισκόνταν υπό την κατοχή των συνεργατών των ναζί, των φασιστών καθολικών Ουστάσι. Ο ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος Ζάγκρεμπ Α. Στέπινατς του ζήτησε να εγκαταλείψει την περιοχή. Ο επίσκοπος Σάββας απάντησε: «Ακόμη και αν μου πάρετε το κεφάλι, εγώ δεν εγκαταλείπω τον λαό μου». Τον μετέφεραν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Γκόσπιτς όπου τον ταπείνωναν καθημερινά και τον βασάνιζαν. Τον Αύγουστο του 1941 μετέφεραν τον επίσκοπο Σάββα μαζί με 2000 Σέρβους στην Βελέμπιτσα. Από τότε η τύχη του αγνούνταν. Παρά τις εκκλήσεις της Σερβικής Εκκλησίας οι Κροάτες δεν έδιναν πληροφορίες.
Μετά από πολλά χρόνια ένας αυτόπτης μάρτυρας διηγήθηκε στον π. Σάββα Σαρβόλετς όσα γνώριζε για τον θάνατο του Αγίου Επισκόπου Σάββα: «Ήμουν αυτόπτης μάρτυρας των βασανιστηρίων του. Οι Ουστάσι σφαγείς τον έγδαραν και έριξαν αλάτι επάνω του. Τον έθαψαν ζωντανό. Άφησαν μόνο το κεφάλι του απέξω. Με έναν βωλοκόπο (γεωργικό εργαλείο από πλεγμένες βέργες που σέρνεται από υποζύγια πάνω στο οργωμένο χωράφι και το ισοπεδώνει) άρχισαν να τον χτυπάν στο κεφάλι, μέχρι που πέθανε. Τι έγινε μετά δεν ξέρω. Ίσως να τον έριξαν στον γκρεμό όπου ήταν ο κοινός τάφος των Σέρβων. Ούτε μετά θάνατον δεν εγκατέλειψε τον λαό του».
Η αγιοκατάταξή του έγινε το 2000. Η μνήμη του τιμάται στις 22 Απριλίου.
Ο Άγιος Ιερομάρτυς Πλάτων Επίσκοπος Αχρίδος
Ο Άγιος Ιερομάρτυς Πλάτων (Γιοβάνοβιτς) γεννήθηκε στο Βελιγράδι το 1874 μ.Χ. Μετά το πέρας των εγκυκλίων μαθημάτων του συνέχισε τις σπουδές του στη Μόσχα και το 1901 μ.Χ. επέστρεψε στη Σερβία, όπου έγινε ηγούμενος της μονής Ρακόβιτσα κοντά στο Βελιγράδι. Παράλληλα δίδασκε στο εκκλησιαστικό σεμινάριο του Βελιγραδίου.
Κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου έμεινε στη Σερβία και ανέλαβε τη διακονία των ορφανών και των πληγέντων. Το 1938 μ.Χ. εξελέγη Επίσκοπος Αχρίδος και το 1939 μ.Χ. μετατέθηκε στην Επισκοπή της Μπάνια Λούκα στο βόρειο μέρος της Βοσνίας.
Όταν ο Χίτλερ, κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, κατέλαβε το βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, διόρισε φιλοναζιστική κυβέρνηση στην Κροατία. Η νέα κυβέρνηση απαίτησε όλοι οι Ορθόδοξοι Σέρβοι (περίπου 3.000.000 πιστοί) να ασπασθούν το Ρωμαιοκαθολικισμό, για να θεωρούνται Κροάτες, ή να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, για να μην δολοφονηθούν. Οι αρχές ζήτησαν από τον Επίσκοπο Πλάτωνα, επειδή καταγόταν από το Βελιγράδι, να εγκαταλείψει την περιοχή και να φύγει μαζί με το ποίμνιό του στη Σερβία, αλλά εκείνος αρνήθηκε σθεναρά να εγκαταλείψει το ποίμνιό του και την Επισκοπή του.
Έτσι, στις 4 Μαΐου 1941 μ.Χ., τον συνέλαβαν, τον βασάνισαν και τον σκότωσαν. Το τίμιο λείψανό του το έριξαν στον ποταμό Βρμπας, όπου βρέθηκε μετά τρεις εβδομάδες. Κατά την διάρκεια του πολέμου η φιλοναζιστική εξουσία οδήγησε στο Γιασένοβατς, το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο χώρο των Βαλκανίων, τους Χριστιανούς, τους Εβραίους και τους Τσιγγάνους. Εκεί βασανίσθηκαν και δολοφονήθηκαν περί τους 700.000 άνθρωποι.
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Σερβίας, με απόφασή της, ανεκήρυξε τον Επίσκοπο Πλάτωνα Άγιο και τον ενέταξε στο αγιολόγιό της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου