Άγιος Προφήτης Οβδιού. Ημέρα Μνήμης: 19 Νοεμβρίου.

Άγιος Προφήτης Οβδιού. Ημέρα Μνήμης: 19 Νοεμβρίου.

Ἔφησεν ἂν τι μέλλον Ἀβδιοὺ πάλιν,

Εἰ μὴ τελευτὴν εἶχεν αἰδεῖσθαι τάχα.

Ἐννεακαιδεκάτῃ βίον Ἀβδιοὺ ἐξεπέρησεν.

Ο Προφήτης Οβδιού (ή Αβδιού ή Αβδίας) που το όνομα του σημαίνει «δούλος Κυρίου», έζησε περί το 800 π.Χ., (κατ' άλλη εκδοχή στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.), και είναι ένας από τους δώδεκα μικρούς λεγόμενους προφήτες.

Ο Προφήτης Αβδιού καταγόταν από τη Συχέμ (εκ του αγρού Βηθοχαράμ ή Βαθαχαράμ), και με τη σύντομη προφητεία του αυστηρά παρατηρεί με ισχυρές ποιητικές εκφράσεις την υπερηφάνεια και την πτώση του Ισραήλ. Να τι λέει χαρακτηριστικά για την υπερηφάνεια: «Ὑπερηφάνια τῆς καρδίας σου ἐπῆρε σε κατασκηνοῦντα ἐν ταῖς ὀπαῖς τῶν πετρῶν, ὑψῶν κατοικίαν αὐτοῦ, λέγων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ - τὶς κατάξει με ἐπὶ τὴν γῆν; ἐὰν μετεωρισθῆς ὡς ἀετὸς καὶ ἐὰν ἀνὰ μέσον τῶν ἄστρων θῇς νοσσιᾶν σου, ἐκεῖθεν κατάξω σε, λέγει Κύριος» (Οβδιού,α' 3,4). Δηλαδή, η υπερηφάνεια της καρδιάς σου σε έκανε να φρονείς πολύ υψηλά για τον εαυτό σου, ότι τάχα κατοικείς σε φαράγγια και σπηλιές των ορέων και γενικά απόρθητες περιοχές. Έχεις κτίσει την κατοικία σου σε πολύ ύψος, πιστεύεις ότι είσαι ισχυρός και ανίκητος και λες από μέσα σου; Ποιος θα μπορέσει να με κατεβάσει στη γη; Και αν ακόμα πετάξεις σε μεγάλα ύψη σαν τον αετό, και αν στήσεις τη φωλιά σου ψηλά ανάμεσα στ' αστέρια, από 'κει θα σε καταρρίψω και θα σε κατεβάσω, λέγει ο Κύριος. Ας προσέξουμε, λοιπόν, τα λόγια του προφήτη και ας καλλιεργούμε το θεμέλιο των αρετών, που είναι η ταπείνωση.

Να αναφέρουμε επίσης, ότι ο Αβδιού ήταν μαθητής του προφήτου Ηλιού, επί της βασιλείας Οχοζία, ο οποίος έστειλε τον Αβδιού στον Ηλία για να τον πείσει να κατέβει από το βουνό προς τον βασιλιά. Μετά την μετάβαση του Ηλία στον Οχοζία, ο Αβδιού, παραιτήθηκε από τη θέση του πεντηκοντάρχου, ακολούθησε τον προφήτη Ηλία και τον υπηρετούσε. Όταν πέθανε ετάφη στον τάφο των πατέρων του.

Ραββινικές παραδόσεις, που δεν ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα, ταυτίζουν τον προφήτη Οβδιού με τον προσήλυτο Εδωμίτη Οβδιού που μνημονεύεται στο Γ’ Βασ. 18,3-4 ως επιστάτης του οίκου του βασιλιά Αχαάβ, ως δούλος του Γιαχβέ και ως προστάτης ομάδας προφητών που φόνευε η βασίλισσα Ιεζάβελ.

Ο προφήτης Οβδιού καταφέρεται εναντίον των Εδωμιτών (Οβ. 1,6-16), οι οποίοι συνεργάστηκαν με τους Βαβυλώνιους καταστρέφοντας την Ιερουσαλήμ το 587 π.Χ. Οι Εδωμίτες κατά τον Θεοδώρητο Κύρου ονομάστηκαν έτσι επειδή, είχαν ως γενάρχη τους τον Ησαύ, που ονομάστηκε Εδώμ σύμφωνα με το Γεν. 25,30-33, και λόγω της μνησικακίας που αφενός κληρονόμησαν από τον προπάτορά τους που διαπληκτιζόταν στη μήτρα της μητέρας του με τον αδελφό του Ιακώβ για τα πρωτοτόκια, αφετέρου λόγω του μίσους που έτρεφαν εναντίον των απογόνων του Ιακώβ.

Το βιβλίο του Οβδιού, το μικρότερο βιβλίο σε ολόκληρη την Παλαιά Διαθήκη, αποτελείται από ένα και μόνο κεφάλαιο και μπορεί να διαιρεθεί σε δυο τμήματα: α) προφητείες και απειλητικοί λόγοι κατά της Εδώμ και β) η κρίση των εθνών και η αποκατάσταση της Σιών. Το βιβλίο στον Ιουδαϊκό κανόνα βρίσκεται στην τέταρτη θέση μεταξύ των μεταγενεστέρων προφητών, ενώ στον Αλεξανδρινό στην πέμπτη θέση μεταξύ των ελασσόνων (μικρών) προφητών.

Λόγω του περιεχομένου και του απειλητικού ύφους εναντίον των Εδωμιτών, η προφητεία του Οβδιού μπορεί να ενταχθεί στο φιλολογικό είδος της «προφητείας κατά των εθνών«, είδος μη καινοφανές για την Παλαιά Διαθήκη. Η προφητεία του Οβδιού χαρακτηρίζεται από μια λογοτεχνική επιδεξιότητα, περιέχει ποιητικά τεχνάσματα, με εικόνες και προφητικές ειρωνείες με έντονο περιεχόμενο τόσο εναντίον της Εδώμ όσο και εναντίον όλων των αλαζονικών εθνών.

Ως συγγραφέας του βιβλίου του Οβδιού θεωρείται ο ίδιος ο προφήτης, ο οποίος σύμφωνα με τις ενδείξεις του κειμένου φαίνεται να είναι αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας των γεγονότων που συνέβησαν και περιγράφει και ενδεχομένως το κείμενο του βιβλίου να συντάχθηκε αμέσως μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ δηλ. το 587 π.Χ.

Η διδασκαλία και το μήνυμα του προφήτου συνδέονται άμεσα με τα ιστορικά γεγονότα του βιβλίου του. Εστιάζεται στην έννοια της δικαιοσύνης του Θεού, ο Οποίος εικονίζεται ως θεμελιωτής και επιτηρητής της ηθικής τάξης στον κόσμο όπου θα αποδώσει δικαιοσύνη τιμωρώντας τους Εδωμίτες που επιτέθηκαν εναντίον του λαού Του και θα αποκαταστήσει τον ισραηλιτικό λαό κατά την «Ημέρα του Κυρίου».

Η μνήμη του τιμάται την 19η Νοεμβρίου.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος β’.

Τοῦ Προφήτου σου Ἀβδιοὺ τὴν μνήμην, Κύριε, ἑορτάζοντες, δι᾽αὐτοῦ σε δυσωποῦμεν· Σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Ὥσπερ θεράπων φερωνύμως τοῦ Λόγου, τοῦ ὑπὲρ ἔννοιαν φωτὸς ἠξιώθης, καὶ προφητείας ἔλλαμψιν ἐδέξω σοφὲ δόξαν γὰρ τὴν ἄυλον, καθαρῶς ἐποπτεύων, ὄργανον θεόπνευστον, Ὀβδιοὺ ἀνεδείχθης, προμελωδοῦν ἐν κόσμῳ μυστικῶς, τῶν ἐσομένων, Προφῆτα τὴν ἔκβασιν.

Κάθισμα

Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου, Σωτὴρ.

Ὁ μέγας Ἀβδιοὺ, ἐπιλάμψεσι θείαις, τὸν νοῦν φωτοειδῆ, κεκτημένος θεσπίζει, τὰ μέλλοντα Πνεύματι, τῷ Ἁγίῳ φθεγγόμενος, τοῦτον σήμερον, εὐσεβοφρόνως τιμῶντες, ἐκτελέσωμεν, τὴν ἱερὰν αὐτοῦ μνήμην, καρδίας φωτίζουσαν.