Αγία Παρθενομάρτυς Εγκρατία η εν Σαραγόσα της Ισπανίας και των συν αυτή δεκαοχτώ Μαρτύρων. Ημέρα Μνήμης: 16 Απριλίου.

Αγία Παρθενομάρτυς Εγκρατία η εν Σαραγόσα της Ισπανίας και των συν αυτή δεκαοχτώ Μαρτύρων. Ημέρα Μνήμης: 16 Απριλίου.

Παρόλο που το μαρτύριο τους τοποθετείται παραδοσιακά γύρω στο 303 κατά τη διάρκεια της δίωξης που είχε εξαπολύσει ο αυτοκράτωρ Διοκλητιανός, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι Άγιοι Μάρτυρες μαρτύρησαν κατά τη διάρκεια της δίωξης του αυτοκράτορος Βαλεριανού (254-260).

Η Αγία Εγκρατία καταγόταν από την Μπράγα της Πορτογαλίας και την είχαν υποσχεθεί σε γάμο με έναν ευγενή από την Ρουσσιγιόν. Έστάλει ως συνοδεία της στη Γαλατία ο θείος της Λουπέρκιος (σύμφωνα με κάποιες παραδόσεις ο θείος της ήταν ο Άγιος Λουπέρκουλος ο οποίος ήταν Επίσκοπος Ωνζέ και τιμάται 16 Απριλίου) και μαζί τους μία συνοδεία από δεκαέξι ευγενείς και μία υπηρέτρια ονόματι Ιουλία.

Μετά την άφιξή τους στη Σαραγόσα, έμαθαν για τη δίωξη των χριστιανών εκεί από τον κυβερνήτη Δέκιο, ο οποίος κυβέρνησε την εποχή των αυτοκραρόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού. Προσπάθησε να αποφύγει τις διώξεις αλλά μαστιγώθηκε με φραγέλιο και φυλακίστηκε όταν ανακαλύφθηκε ότι ήταν χριστιανή. Ο ασεβής Δέκιος την υπέβαλλε και σε άλλα φρικτά μαρτύρια, διέταξε να τις χτυπήσουν τα μέλη με σφυρί, ξέσχιζαν για ώρες το σώμα της με σιδερένια νύχια, τρύπησαν τους αστραγάλους της και την έδεσαν πίσω από ένα άλογο και τέλος για να κάνουν το μαρτύριό της πιο δύσκολο, ο σκληρός κυβερνήτης υπερβαίνοντας κάθε νομιμότητα, την υπέβαλε σε ένα άλλο απάνθρωπο βασανιστήριο: διέταξε να μπήξουν με σφυρί καρφιά στην αγία κεφαλή της. Αλλά όλα εις μάτην. Ο Διοικητής ηττημένος πλέον, γεμάτος οργή έριξε την Αγία στη φυλακή, η οποία παρέδωσε την Αγίας της ψυχή στον στεφανοδότη Χριστό. 

Η συνοδεία της αποκεφαλίστηκε.

Εκείνη την εποχή μαρτύρησαν και άλλοι πολλοί Μάρτυρες για την αγάπη του Χριστού και είναι γνωστοί ως «Οι Μάρτυρες της Σαραγόσα».

Λέγεται ότι ο Δέκιος, για να ανακαλύψει όλους τους χριστιανούς και να καταργήσει την αληθινή Πίστη, τους υποσχέθηκε ελευθερία να ασκήσουν τη θρησκεία τους, υπό τον όρο ότι όλοι θα μπορούν να δοξάζουν τον Θεό έξω από την πόλη σε ορισμένο χρόνο και από ορισμένους πύλες των τειχών. Μόλις οι χριστιανοί συγκεντρώθηκαν έξω από τα τείχη, ο σκληρός και ασεβής κυβερνήτης διέταξε τους στρατιώτες του να επιτεθού με συνέπεια να αποκεφαλιστούν όλοι οι χριστιανοί και τα λείψανά τους παραδόθηκαν στην πυρά. Η στάχτη τους αναμιγνύθηκε με εκείνη των εγκληματιών, έτσι ώστε να μην μπορεί να τους αποδοθεί τιμή. Αλλά ω του θαύματος! βροχή έπεσε θαυματουργικά και ξεπλύθηκε η στάχτη χωρίζοντας αυτές των μαρτύρων σχηματίζοντας λευκές μάζες από εκείνες των εγκληματιών. Αυτές, είναι γνωστές ως «Αγίες Μάζες» (las santas masas), και κατατέθηκαν σε μια κρύπτη στον Ιερό Ναό που είναι αφιερωμένος στην Αγία Εγκρατία, και σώζονται μέχρι σήμερα.

Το νέφος αυτών των Αγίων Μαρτύρων εκτός από τους Αγίους Εγκρατία, Λουπέρκουλο ή Λουπέρκιο και Ιουλία περιλαμβάνει και τους Αγίους: Γάιο και Κρησκέντιο οι ομολογητές οι οποίοι δεν μαρτύρησαν, όμως φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν σκληρά για την πίστη τους στο Χριστό, ο Άγιος Ιανουάριος, τέσσερις άνδρες με το όνομα Σατορνίνος, όμως σύμφωνα με τον Άγιο Ευγένιο Β' Αρχιεπίσκοπο Τολέδο 647 - 657 (τιμάται 13 Νοεμβρίου) αναφέρει ότι είναι οι Άγιοι Ιανουάριος, Κασσιανός, Ματουτίνος και Φαύστος και τέλος οι Άγιοι Μάρτυρες Φρόντων, Καικιλιανός, Ευόδιος, Πρημίτιβος, Ουρβανός, Κουϊντιλιανός, Πόπλιος, Μαρτιάλιος, Σουξέσσος, Φήλικας (Φήλιξ) και Αποδήμιος.

Η Αγία Παρθενομάρτυς Εγκρατία είναι πολιούχος της Σαραγόσα. Στο σημείο του μαρτυρίου της και της συνοδείας της χτίστηκε ιερός ναός ο οποίος καταστράφηκε κατά την δεύτερη πολιορκία της Σαραγόσα (20 Δεκεμβρίου 1808 - 20 Φεβρουαρίου 1809) από τους Γάλλους και αναστηλώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα αρχές 20ου, τωρά λειτουργεί ως ενοριακός ναός.

Τέλος η Αγία Παρθενομάρτυς Εγκρατία δεν θα πρέπει να συγχέεται με την Αγία Εγκρατία που μαρτύρησε τον 8ο αιώνα μαζί με τον Άγιο Φρόντων, Επίσκοπο Περιγκώ και τον Άγιο Μάρτυρα Βαλεντίνο και οι μνήμη τους τιμάται στις 25 Οκτωβρίου.