Άγιος Προφήτης Αγγαίος. Ημέρα Μνήμης: 16 Δεκεμβρίου.

Άγιος Προφήτης Αγγαίος. Ημέρα Μνήμης: 16 Δεκεμβρίου.

Ἀγγαῖος, ἄγγος πλῆρες ὤφθη χαρίτων.

Ὡς ὑλικὸν δέ, τῷ χρόνῳ συνετρίβη.

Ἕκτῃ καὶ δεκάτῃ Ἀγγαῖον γαῖα συνέσχεν.

Ο Προφήτης Αγγαίος καταγόταν από την Ιερατική φυλή του Λευΐ και είναι ο 10ος των μικρών λεγόμενων προφητών. Γεννήθηκε στη Βαβυλώνα, όταν διαρκούσε η αιχμαλωσία των Ιουδαίων.

Το όνομα του προφήτου Αγγαίου είναι δηλωτικό της ημέρας της γεννήσεώς του, η οποία έλαβε χώρα κατά την εορτή της Σκηνοπηγίας. Πληροφορίες για τον προφήτη αντλούμε αφενός από το ομώνυμο προφητικό του βιβλίο αφετέρου από τα βιβλία Α’ και Β’ Έσδρας.

Ο Αγγαίος εκλήθη στο προφητικό αξίωμα κατά την πρώτη του έκτου μηνός της βασιλείας του Δαρείου του Υστάσπους (521-486 π.Χ.). Δέχτηκε την εντολή από το Θεό και μαζί με τον προφήτη Ζαχαρία προέτρεψε τον Ζοροβάβελ το γιο του Σαλαθιήλ και τον αρχιερέα Ιησού το γιο του Ιωσεδέκ να συνεχίσουν την ανοικοδόμηση του Ναού της Ιερουσαλήμ, η οποία είχε διακοπεί λόγω οικονομικών λόγων και λόγω διαβολής των Σαμαρειτών. Η ανοικοδόμηση του Ναού της Ιερουσαλήμ συνέβη διότι ο παλαιός Ναός (Ναός του Σολομώντα) είχε καταστραφεί από την επέλαση των Νεοβαβυλωνίων το 587 π.Χ. και το διάταγμα του Κύρου περί παλιννόστησης των Ιουδαίων (533 π.Χ.) προέβλεπε και την ανοικοδόμηση νέου ναού.

Η επιτυχία αυτή των δυο προφητών Αγγαίου και Ζαχαρία για την ανοικοδόμηση του ναού εκλαμβάνεται ως «πολιτική ἐπιτυχία τῆς προφητείας» παρόλο που οι δυο αυτοί προφήτες δραστηριοποιούνται για μικρό χρονικό διάστημα. Η εποχή της κλήσης και δράσης του Αγγαίου συμπίπτει με τους χρόνους αποκατάστασης των Ιουδαίων και θεμελίωσης και ανοικοδόμησης του Ναού του Ζοροβάβελ, του ναού των μεταιχμαλωσιακών χρόνων της περσικής περιόδου.

Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα ο χρόνος δράσης του προφήτου πρέπει να τοποθετηθεί κατά το β’ μισό του 6ου π.Χ αιώνα, ενώ η συγγραφή του βιβλίου γύρω στο 520 π.Χ., έτος κατά το οποίο ο προφήτης εξήγγειλε τον πρώτο του προφητικό λόγο και αμέσως μετά από λίγες μέρες ξεκίνησαν οι εργασίες καθαρισμού των ερειπίων του κατεστραμμένου ναού.

Το βιβλίο του Αγγαίου κατέχει τη δέκατη θέση μεταξύ των ελασσόνων προφητών. Αποτελείται από δυο (2) κεφάλαια και ως  κεντρικό θέμα έχει την ανοικοδόμηση του ναού και διαιρείται σε κυρίως τέσσερις ή πέντε προφητείες που αφορούν τους προτρεπτικούς λόγους για την ανοικοδόμηση του ναού, υποσχέσεις, ευλογίες, τελετουργικά ζητήματα και υπόσχεση για τη δόξα του ναού κατά τη μεσσιανική εποχή.

Η διδασκαλία του Αγγαίου δεν παρουσιάζει κάποια πρωτοτυπία. Η σπουδαιότητα του Αγγαίου έγκειται στο ρόλο που διαδραματίζει ο προφήτης σε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο για το Ισραήλ, ο οποίος κινδύνευε να αφομοιωθεί από τους γειτονικούς λαούς λόγω της απώλειας της πνευματικής του κληρονομιάς και της έλλειψης του ναού, του μοναδικού δηλ. κέντρου λατρείας και διάσωσης της πατρώας πίστης για το λαό του Θεού, η ανοικοδόμηση του οποίου θα αποτελούσε μέσο σωτηρίας του λαού και της πίστης του.

Να όμως και τι συμβουλεύει στους Ιερείς: «Οὕτως πάντα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν αὐτῶν, καὶ ὃς ἐὰν ἐγγίση ἐκεῖ, μιανθήσεται ἕνεκεν τῶν λημάτων αὐτῶν τῶν ὀρθρινῶν» (Αγγαίος, Β' 14). Έτσι, λέει ο Αγγαίος, συμβαίνει με όλα τα έργα των χειρών αυτών. Όποιος Ιερέας δηλαδή, είναι μολυσμένος από δωροδοκίες που πήρε πρωί - πρωί, ή από άλλες αμαρτίες και παρακοές που διέπραξε, αν αγγίξει το θυσιαστήριο θα το μολύνει. Η προσφορά του δηλαδή, θα θεωρηθεί μολυσμός.

Επειδή ο Αγγαίος καταγόταν από λευιτική οικογένεια, όταν πέθανε, τάφηκε στα μνήματα των Ιερέων.

Η μνήμη του τιμάται τη 16η Δεκεμβρίου.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Προφήτης θεόληπτος, οἴα θεράπων Θεοῦ, τῷ κόσμῳ ἐνδέδειξαι, ἀνακαθάρας τὸν νοῦν, Ἀγγαῖε πανεύφημε, ὅθεν ἑορταζόντων, ἔνθα πέφυκεν ἦχος, ἤρθης ὡς ἑορτάζων, ἐν Θεῷ φερωνύμως, ὦ πρέσβευε θεηγόρε, σώζεσθαι ἅπαντας.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος β’.

Τοῦ Προφήτου σου Ἀγγαίου τὴν μνὴμην, Κύριε ἑορτάζοντες, δι᾽ αὐτοῦ σε δυσωποῦμεν· Σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κάθισμα

Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.

Ὁ πάντα ὡς Θεός, ἐφορῶν καὶ γινώσκων, ψυχῆς τὸ καθαρόν, καταυγάσας σου ὄμμα, Προφῆτα πανεύφημε, ὁδηγὸν κόσμῳ ἔδειξεν· ὅθεν μνήμην σου, τὴν ἱερὰν ἐκτελοῦντες, πρέσβυν ἄριστον, καὶ πρὸς Θεὸν σε μεσίτην, Ἀγγαῖε προσάγομεν.