Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος, Ἐπίσκοπος Λονδίνου. Ήμέρα Μνήμης: 30 Ἀπριλίου.

Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος, Ἐπίσκοπος Λονδίνου. Ήμέρα Μνήμης: 30 Ἀπριλίου.

῾Ο Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος (St. Erconwald ἢ Earconwald) γεννήθηκε περὶ τὸ 630 ἐξ εὐγενῶν 

γονέων, συγγενῶν τοῦ Βασιλικοῦ οἴκου. Ὁ νεαρὸς Ἐρκονγουάλδος ἦταν πολὺ πλούσιος, ἀλλὰ ἀφοῦ ὑποσχέθηκε νὰ ἀφιερώση τὴν ζωή 

του στὴν ὑπηρεσία τοῦ Κυρίου, χρησιμοποίησε 

τὸν πλοῦτό του γιὰ νὰ ἱδρύση δύο Μοναστικὲς 

Κοινότητες περὶ τὸ 661: μία ἀνδρώα Μονή, κειμένη στὸ Τσέρτσεϋ (Chertsey) στὸ Σάρρεϋ (Surrey), δυτικὰ τοῦ Λονδίνου, τῆς ὁποίας ὁ Ἐρκονγουάλδος ἔγινε ὁ πρῶτος Ἡγούμενος, καὶ μία γυναικεία Μονή, κειμένη στὸ Μπάρκινγκ (Barking) στὸ Ἔσσεξ (Essex) (σήμ. στὸ εὐρύτερο Λονδῖνο), τῆς ὀποίας πρώτη Ἡγουμένη ἔγινε ἡ ἀδελφή του, ἡ Ἁγία Ἐθελμπούργκα  (St. Ethelburgh, † Μνήμη: 11η Ὀκτωβρίου).

Ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος ἦταν ξακουστὸς γιὰ τὴν βιοτή του, ἀκόμη καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν χειροτονία του σὲ Ἐπίσκοπο. Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος Ἀχιεπίσκοπος Καντερβουρίας († Μνήμη: 19η Σεπτεμβρίου, μία μεγάλη μορφὴ στὴν Ἀγγλία τοῦ Ζ' αἰ., ὁ ὁποῖος ἑνοποίησε τὸν ἀγγλικὸ λαὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία, ἐπεσήμανε τὴν ἁγιότητα τοῦ Ἐρκονγουάλδου. Τὸν διώρισε Ἐπίσκοπο τῶν Ἀνατολικῶν Σαξόνων σὲ διαδοχὴ τοῦ σιμωνιακοῦ ἐπισκόπου Γουάϊν (Wine). Τὸ ἔτος Χειροτονίας του ἦταν τὸ 675, ἂν καὶ ὡρισμένες πηγὲς ἀναφέρουν τὸ 672.

Ἡ μεγάλη Ἐπισκοπή του περιελάμβανε τὴν σημερινὴ κομητεία τοῦ Ἔσσεξ καὶ τὸ εὐρύτερο Λονδῖνο μὲ τμήματα τοῦ Σάρρεϋ καὶ τοῦ Χερτφορντσάϊρ (Hertfordshire). Ἡ κύρια πηγὴ γιὰ τὸν Βίο τοῦ Ἁγίου Ἐρκονγουάλδου εἶναι ὅσα ὁ Ὅσιος Βέδας (St. Bede, † Μνήμη: 27η Μαΐου) ἔγραψε γι᾿ αὐτὸν στὶς ἀρχὲς τοῦ H' αἰ., στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία τοῦ Ἀγγλικοῦ Λαοῦ (Historia ecclesiastica gentis Anglorum).

Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Ἐπισκοπίας του ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος πραγματοποίησε πολλὰ ἱεραποστολικὰ καὶ εἰρηνευτικὰ ταξίδια σὲ

ὁλόκληρη τὴν Ἐπισκοπή του, αὐξάνων πάρα πολὺ τὸ ποίμνιό του στὸ Λονδῖνο. Εἰδικώτερα, διεύρυνε σημαντικὰ τὸν Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Παύλου στὸ Λονδῖνο, ἐξασφάλισε εἰδικὰ προνόμια γιὰ τὸν Ναὸ καὶ περίπου τὸ ἔτος 686 συμφιλίωσε δύο μεγάλους Ἀρχιερεῖς: Θεόδωρο Καντερβουρίας καὶ Οὐϊλφρίδο τῆς Ὑόρκης.

Στὸ προοίμιο τοῦ Κώδικος Νόμων τοῦ ἱεροῦ Βασιλέως Ἴνα (Ina ἢ Ine) τῶν Δυτικῶν Σαξόνων, ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος ἀναφέρεται ὡς  «Ὁ Ἐπίσκοπός μου» καὶ ὡς ἕνας ἀπὸ τοὺς συντελεστὲς καὶ συμβούλους του. Στὴν πραγματικότητα, ὁ Ἅγιος φέρεται νὰ ἦταν ὑπεύθυνος γιὰ τὴν ἀνάπτυξι τῶν καταστατικῶν ἐγγράφων ὡρισμένων ἀγγλοσαξονικῶν Βασιλέων.

Πιστεύεται, ὅτι ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος ἦταν αὐτός, ὁ ὁποῖος μετέτρεψε τὸν δίκαιο καὶ ἅγιο Βασιλέα Σέμπι (Sebbi ἢ Sebba) τοῦ Ἔσσεξ στὴν πίστι στὸν Χριστό. Ὑποθέτουμε, ὅτι ὀφείλεται στὴν ἐπιρροὴ τοῦ Ἁγίου Ἐρκονγουάλδου τὸ ὅτι ἡ ζωὴ καὶ ἡ τριακονταετὴς βασιλεία αὐτοῦ τοῦ Βασιλέως σημαδεύθηκαν ἀπὸ προσευχή, νηστεία, εὐσπλαγχνία καὶ ἐλεημοσύνη καὶ ὅτι λίγο πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ὁ Σέμπι ἔγινε Μοναχός. Λέγεται, ὅτι ἡ ἀδελφή τοῦ Ἁγίου, ἡ Ἁγία Ἐθελμπούργκα, γνωστὴ γιὰ τὴν ἀσκητική της ζωή, τὴν φροντίδα καὶ τὴν σοφία της, συνώδευε κατὰ καιροὺς τὸν Ἅγιο Ἐρκονγουάλδο στὰ ἱεραποστολικά του ταξίδια. Κατὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς του, ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος ὑπέφερε πολὺ ἀπὸ οὐρικὴ ἀρθρίτιδα, ὥστε στὰ ταξίδια του μεταφερόταν σὲ εἰδικὸ τροχήλατο φορεῖο. Ἀλλά, παρὰ τὴν ἀσθένειά του παρέμεινε δραστήριος Ἀρχιερεὺς καὶ ἔκανε πολλὰ θαύματα.

Ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος ἀναπαύθηκε ἐν Κυρίω τὴν 30ὴ Ἀπριλίου τοῦ 693, στὸ Μπάρκινγκ, ὅπου εἶχε ἀποσυρθῆ λίγο ἐνωρίτερα γιὰ νὰ ζήση ὡς ἁπλὸς Μοναχός, σεβαστὸς ἀπὸ ὅλους.

Ἐνταφιάστηκε στὸν παλαιὸ Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Παύλου καὶ ἀνακηρύχθηκε ἀμέσως Ἅγιος.

Ἂν καὶ τὸ Τσέρτσεϋ, τὸ Λονδῖνο καὶ τὸ Μπάρκινγκ διεκδίκησαν τὰ ἱερὰ Λείψανά του, τὰ κύρια Λείψανα τοῦ Ἁγίου παρέμεναν πάντα στὸ Λονδῖνο, ἐνῶ πιθανῶς ἔνα μέρος τῶν ἁγίων Λειψάνων του διανεμήθηκαν στὰ δύο Μοναστήρια, τὰ ὁποῖα ἵδρυσε.

Ὁ Ἅγιος Βέδας ἀναφέρει γιὰ τὴν εὐλάβεια πρὸς τὸν ἅγιο Ἐρκονγουάλδο μετὰ τὸν θάνατό του: «Ἡ ζωὴ καὶ ἡ συνομιλία αὐτοῦ τοῦ Ἐρκονγουάλδου, τόσο ὅταν ἦταν Ἐπίσκοπος ὅσο καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν προαγωγή τουσὲ αὐτὸ τὸ ἀξίωμα, ἀναφέρεται ὅτι ἦταν πολὺ ἱερή, ὅπως μαρτυρεῖται ἀκόμη καὶ αὐτὴ τὴν στιγμὴ ἀπὸ οὐράνια θαύματα, διότι μέχρι σήμερα ἀκόμη καὶ ἡ ἱπποσκευή του, μὲ τὴν ὁποία συνήθιζε νὰ μεταφέρεται ὅταν ἦταν ἄρρωστος, φυλάσσεται ἀπὸ τοὺς μαθητές του καὶ συνεχίζει νὰ θεραπεύη πολλοὺς ἀπὸ φλεγμονὲς καὶ ἄλλες ἀσθένειες, καὶ ὄχι μόνο οἱ ἄρρωστοι, οἱ ὁποῖοι τοποθετοῦνται ἐπάνω στὸ στρωματάκι αὐτό, ἢ δίπλα του, θεραπεύονται, ἀλλὰ καὶ τὰ ἴδια τὰ ἐξαρτήματα τῆς ἱπποσκευῆς, ὅταν μεταφέρωνται στοὺς ἀρρώστους, συνηθίζουν νὰ τοὺς ἐπαναφέρουν ἀμέσως στὴν ὑγεία» (Bede, the Ecclesiastical History of the English Nation, Book IV, Chapter VI, the English translation by L.C Jane, 1903).

Κατὰ τὸν Μεσαίωνα, ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος ἦταν ὁ μεγάλος Ἅγιος τοῦ Λονδίνου. Οἱ εὐσεβεῖς πιστοὶ τὸν ὠνόμαζαν «τὸ Φῶς τοῦ Λονδίνου». Τὰ Λείψανα τοῦ Ἁγίου Ἐρκονγουάλδου παρέμειναν 

ἀπολύτως ἄθικτα (συμπεριλαμβανομένων τῶν μεταξωτῶν καλυμμάτων στὸ προσκυνητάρι του), κατὰ τὴν πυρκαϊὰ ἡ ὁποία ἐκδηλώθηκε στὸν Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Παύλου τὸ 1087. Στὴν συνέχεια, τοποθετήθηκαν στὴν κρύπτη τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ. Τὸν Νοέμβριο τοῦ 1148 τὰ Λείψανα μεταφέρθηκαν καὶ πάλι πανηγυρικὰ καὶ τοποθετήθηκαν σε Λάρνακα πίσω ἀπὸ τὴν κεντρικὴ ἁγία Τράπεζα. Τὸ 1326 ἀκολούθησε νέα μεταφορὰ σὲ ἄλλο Ἱερό, τὸ ὁποῖο ἐμπλουτίσθηκε ἀπὸ τὸν κλῆρο τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ καὶ ἀπὸ 

τὶς συντεχνίες τῶν ἐμπόρων καθ᾿ ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ ὕστερου Μεσαίωνα.

Ὑπάρχουν ἀρκετὰ ἀξιόλογα ἔργα μεσαιωνικῆς λογοτεχνίας καὶ ποιήσεως γιὰ τὸν Ἅγιο Ἐρκονγουάλδο, τὸ πλέον ἀξιοσημείωτο ἀπὸ τὰ ὁποῖα εἶναι τὸ «St. Erconwald», ἕνα διάσημο ποίημα, τὸ ὁποῖο συντέθηκε τὸν IΔ' αἰ. Ἀφηγεῖται πὼς ἡ Ἀγγλία ἦταν ἀρχικῶς μία παγανιστικὴ χώρα, ἀλλὰ στὴν συνέχεια φωτίσθηκε ἀπὸ τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ μέσῳ τοῦ Ἁγίου Aὐγουστίνου, τοῦ Ἁγίου Ἐρκονγουάλδου καὶ ἄλλων Ἁγίων.

Στὴν συνέχεια, ἀναφέρει ὅτι κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἀνοικοδομήσεως τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Παύλου ἀνακαλύφθηκε ἕνας ὑπέροχος τάφος καὶ μέσα σὲ αὐτὸν βρέθηκε τὸ καλοδιατηρημένο σῶμα ἑνὸς εὐγενοῦς ἀνδρός. Ὅταν ὁ Ἐρκονγουάλδος ἔφτασε στὸν τάφο, ἡ σορὸς ἄρχισε νὰ μιλάη. Ὁ ἄνδρας εἶπε, ὅτι εἶχε ζήσει πρὸ Χριστοῦ καὶ ἦταν ἕνας πολὺ δίκαιος καὶ εὐσυνείδητος δικαστὴς κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς του, ἀλλὰ καθὼς δὲν ἔζησε μέχρι τὸν Χριστό, βασανιζόταν στὴν κόλασι. Συγκινημένος ἀπὸ τὴν ἱστορία του, ὁ Ἐρκονγουάλδος τὸν ἐβάπτισε μὲ τὰ ἴδια του τὰ δάκρυα καὶ ὁ ἄνθρωπος, ὁμολογήσας ὅτι εἶχε πλέον ἐπιτύχει τὴν αἰώνιον ἀπόλαυσιν, ἔγινε σκόνη.

Τὰ θαύματα στὸ ἱερὸ Ναὸ τοῦ ἉγίουἘρκονγουάλδου συνεχίστηκαν μέχρι τὴν Μεταρρύθμιση κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Βασιλείας τοῦ Ἑρρίκου Η', ὅταν ὁ Ναὸς λεηλατήθηκε καὶ βεβηλώθηκε, ἐνῶ τὰ ἅγια Λείψανά του εἴτε καταστράφηκαν εἴτε κρύφτηκαν σὲ ἀσφαλὲς μέρος ἀπὸ τοὺς πιστούς, προκειμένου νὰ τὰ διασώσουν ἀπὸ τοὺς αἱμοδιψεῖς εἰκονομάχους.

Ὑπάρχει μιὰ σύγχρονη εἰκασία, ὅτι τὰ ἱερὰ Λείψανα τοῦ Ἁγίου ἀναπαύονται ἀκόμη στὸ ἀνατολικὸ ἄκρο τοῦ σημερινοῦ χοροῦ τοῦ Καθεδρικοῦ, δίπλα στὴν ἀνατολικὴ ἁγία Τράπεζα. Ἴσως μία ἡμέρα ὁ Κύριος ἀποκαλύψη ποῦ εὑρίσκονται τὰ ἱερὰ Λείψανα τοῦ Ἁγίου.

Ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος θεωρεῖται προστάτης τοῦ Λονδίνου, καὶ τὸ ὄνομά του ἐπικαλοῦνται κατὰ τῆς οὐρικῆς ἀρθρίτιδας.

Ἂς ἀναφέρουμε τοὺς ἱεροὺς τόπους, οἱ ὁποῖοι συνδέονται μὲ τὸν Ἅγιο Ἐρκονγουάλδο. Ἡ Μονὴ τοῦ Τσέρτσεϋ, τὴν ὁποίαν ἵδρυσε, εὐημεροῦσε μέχρι τὸν Θ' αἰ., ὅταν τὴν κατέστρεψαν οἱ εἰδωλολάτρες Δανοί, οἱ ὁποῖοι ἐθανάτωσαν τὸν Ἡγούμενο Μπεόκα (Beocca), τὸν Ἱερομόναχο Ἔθορ (Ethor) καὶ περίπου ἐνενήντα Μοναχοὺς περὶ τὸ ἔτος τὸ 870. Ἀπὸ τότε αὐτοὶ τιμῶνται ἐπισήμως ὡς οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες τοῦ Τσέρτσεϋ.

Τὸν I' αἰ., χάρις στὶς προσπάθειες τοῦ ἱεροῦ Βασιλέως Ἔντγκαρ τῆς Ἀγγλίας, ἡ Μονὴ ἀποκαταστάθηκε καὶ ὑπῆρχε μέχρι τὴν Μεταρρύθμισι, ὁπότε καὶ ἔκλεισε τὸ 1537. Τώρα σώζονται μόνο μικρὰ ἐρείπια αὐτῆς τῆς Μονῆς. Ἡ ἐνοριακὴ ἐκκλησία στὴν πόλι Τσέρτσεϋ εἶναι ἀφιερωμένη στὸν Ἅγιο Πέτρο, ὅπως καὶ τὸ ἀρχαῖο Μοναστήρι. Μερικὰ ὡραῖα δείγματα 

τῶν κεραμιδιῶν ἀπὸ τὴν Μονὴ φυλάσσονται στὸ Βρετανικὸ Μουσεῖο.

Ἡ Μονὴ τοῦ Μπάρκινγκ, τὴν ὁποίαν ἐπίσης ἵδρυσε ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος, ἀνέδειξε πολλοὺς Ἁγίους καὶ ἐξελίχθηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πλουσιώτερα καὶ πιὸ εὔπορα Μοναστήρια, μὲ μεγάλη ἐπιρροὴ στὴν μεσαιωνικὴ Ἀγγλία. Ἡ πρώτη Ἡγουμένη, ἡ Ἁγία Ἐθελμπούργκα, ἀνεπαύθη περὶ τὸ 675 καὶ τὴν διαδέχθηκε ἡ ἐξαιρετικῶς μορφωμένη Ἁγία Ἡγουμένη Ἱλδελίθα (St. Hildelith, † Μνήμη: 24η Μαρτίου), ἡ ὁποία ἡγουμένευσε στὸ Μπάρκινγκ γιὰ περίπου 37 ἔτη.

Ὁ Ἅγιος Βέδας διηγήθηκε τὴν ζωὴ στὴν Μονὴ τοῦ Μπάρκινγκ καὶ τὰ θαύματα, τὰ ὁποῖα συνέβησαν ἐκεῖ, παραδείγματος χάριν, τὴν θεραπεία μιᾶς σχεδὸν τυφλῆς γυναικός, καὶ τὸ πῶς πολλοὶ  εἶδαν ἕνα ὑπερφυσικὸ φῶς στὸ Μοναστήρι. Κάποια θαύματα συνδέονταν μὲ τὴν Ἁγία Μοναχὴ Θόργκιθ (St. Thorgyth, † Μνήμη: 25η Ἰανουαρίου), ἡ ὁποία ὑπέμεινε τὴν παράλυσί της μὲ μεγάλη ὑπομονή. Στὰ τέλη τοῦ Ζ΄ αἰ. ζοῦσε στὸ Μπάρκινγκ μία Ἁγία Μοναχὴ μὲ τὸ ὄνομα Κουθβέργκα (St. Cuthburgh, † Μνήμη: 31η Aὐγούστου), ἡ ὁποία ἀργότερα ἵδρυσε τὴν μεγάλη Μονὴ τοῦ Γουΐμπορν (Wimborne) τοῦ Ντόρσετ (Dorset). Τὸν I' αἰ. τὴν ἐποχὴ τῆς μοναστικῆς ἀναγγεννήσεως στὴν Ἀγγλία, τὸ Μπάρκινγκ εἶχε μιὰ ἄλλη ἁγία Ἡγουμένη μὲ τὸ ὄνομα Γούλφιλντ (Wulfhild).