Άγιος Θεόληπτος Επίσκοπος Φιλαδελφείας. Ημέρα Μνήμης: 25 Ιουνίου και Β’ Κυριακή Ματθαίου.
Γεννήθηκε στη Νίκαια της Βιθυνίας περί το 1250. Έλαβε πολύ καλή μόρφωση. Νωρίς εγκατέλειψε τη σύζυγό του και αποσύρθηκε στην αθωνική ησυχία. Η συνάντηση του με τον ησυχαστή Νικηφόρο είχε βαθειά επίδραση πάνω του, καθώς και με τον Άγιο Αθανάσιο Κωνσταντινουπόλεως. Έζησε για ένα διάστημα στη μονή Εσφιγμένου. Η επίσκεψη του στην Κωνσταντινούπολη και ο έλεγχος του για τη θρησκευτική πολιτική του Μιχαήλ Η' του Παλαιολόγου αποτέλεσμα είχε να ριχθεί στις φυλακές. Μετά την αποφυλάκιση του επιστρέφει στην πατρίδα του και η όσιακή βιοτή του τον κάνει πνευματικό πατέρα όλης της πόλεως.
Περί το 1324 εκλέγεται μητροπολίτης Φιλαδέλφειας και ποιμαίνει την επαρχία του επί τέσσερις δεκαετίες με μόνο οδηγό τον νόμο του Θεού. Οι επιστολές και ομιλίες του που σώζονται το φανερώνουν. Κατά την εκδημία του εκτυλίχθηκαν συγκινητικές σκηνές από τον πιστό λαό, που είχε ευεργετηθεί από τον επίσκοπο του και τον υπεραγαπούσε.
Υπήρξε σύμβουλος καλός ισχυρών αυτοκρατόρων. Με την πλούσια συγγραφική του δράση επηρέασε σημαντικά τη θρησκευτική ζωή του καιρού του. Θεωρείται πρόδρομος της θεολογικής αναγεννήσεως του 14ου αιώνα. Ένας ασκητής, νηπτικός και ησυχαστής επίσκοπος. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς τον είχε πρώτο πνευματικό του διδάσκαλο και αυτός αποφάσισε για την κλίση του.
Υπήρξε μέντορας των Ανδρονίκων και του αυτοκρατορικού παλατιού με τεράστια επιρροή στα δρώμενα της αυτοκρατορίας, εκκλησιαστικά και πολιτικά, δάσκαλος στην ασκητική ζωή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και του Ματθαίου Εφέσου και πνευματικός καθοδηγητής της οικογένειας των Χούμνων· μάλιστα ώθησε την κόρη του Νικηφόρου Χούμνου, Αυγούστα Ειρήνη Χούμναινα Παλαιολογίνα να ασπαστεί μετά τη χηρεία της το μοναχισμό. Σώζονται 5 Επιστολές του Θεολήπτου προς τη Χούμναινα.
Ο Άγιος Θεόληπτος έχει συντάξει 9 Κατηχήσεις, 2 Παραινέσεις, 2 Διδασκαλίες σε μορφή Μοναχικών Κανόνων, 10 Νηπτικά έργα, 4 Πραγματείες προς τους Φιλαδελφείς (οι δύο κατά Αρσενιατών), 6 Ποιήματα (1 Ακολουθία νήψεως και νίψεως, νοός δηλαδή και αμαρτημάτων, 2 Κανόνες, 1 Στιχηρό και 2 Ιδιόμελα) και 11 Ιδιόμελα εις Κοιμηθέντας Μοναχούς αμφιβαλλόμενα. Τα πεζά έργα του ανήκουν στο γραμματειακό είδος των Λόγων και Ομιλιών και πραγματεύονται θέματα περί της μυστικής εν Χριστώ ζωής, περί νήψεως, προσευχής, νηστείας, διακρίσεως, μοναδικού επαγγέλματος κ.ά. Εκφωνήθηκαν τα περισσότερα στην ακμάζουσα επί της εποχής του διπλή Μονή (ανδρώα και γυναικεία) του Φιλανθρώπου Σωτήρος της Κωνσταντινούπολης, η οποία έτυχε της παχυλής χορηγίας της οικογενείας των Χούμνων και στην οποία εμόναζε η Ειρήνη-Ευλογία. Ενδεικτικό της εκτίμησης προς το πρόσωπό του είναι το ότι αποσπάσματα από έργα του συμπεριλήφθηκαν από τους Αγίους Νικόδημο και Μακάριο στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών.
Ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο εγκώμιο των Αγιορειτών Πατέρων τον υμνεί ως «Όσιον», «Θεόσοφον» και «Υψίνουν». Πρόκειται για προσωπικότητα υψηλού κύρους και μεγάλης πνευματικότητος και αξίας. Βιογράφος του είναι ο Νικηφόρος Χούμνος.
Η μνήμη του τιμάται στις 25 Ιουνίου και τη Β’ Κυριακή Ματθαίου.
ΘΕΟΛΗΠΤΟΥ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ.
«Κλίσεις γονάτων μη παραιτού·εκ μεν γαρ του γόνυ κλίνειν η πτώσις της αμαρτίας εικονίζεται, έμφασιν εξαγορεύσεως παρεχομένη, εκ δε του ανίστασθαι η μετάνοια υποσημαίνεται, επαγγελίαν βίου του κατ' αρετήν αινιττομένη·εκάστη δε γονυκλισία τελείσθω μετά της νοεράς του Χριστού επικλήσεως ίνα ψυχή και σώματι προσπίπτων τω Κυρίω, τον των ψυχών και σωμάτων Θεόν ευδιάλλακτον απεργάση» (Φιλοκαλία, τ. Δ', σ. 11, έκδ. Αστέρος).
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ.
Μην εγκαταλείπεις τις γονυκλισίες· το λύγισμα των γονάτων εικονίζει την πτώση εξαιτίας της αμαρτίας και γίνεται ένα είδος εξομολογήσεως, ενώ με την ανόρθωση υποδηλώνεται η μετάνοια και συμβολίζεται η υπόσχεση για ενάρετο βίο· κάθε γονυκλισία να επιτελείται μαζί με τη νοερά επίκληση του Χριστού, ούτως ώστε προσπίπτοντας πρός τον Κύριο ψυχή τε και σώματι, να αποσπάσεις τη συνδιαλλαγή με το Θεό που εξουσιάζει και τις ψυχές και τα σώματα.
Διαβάστε όλη τη μελέτη για το βίο του Αγίου Θεολήπτου Εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου