Δικαία Σαραφθία (χήρα). Ημέρα Μνήμης: Κυριακή των Προπατόρων.
Μνήμη τῆς δικαίας Σαραφθίας, πρὸς ἣν Ἠλίας ἀπεστάλη. Ἄσπαρτον εἶχε τὴν τροφὴν Σαραφθία,
Kαινὸν λαχοῦσα λήϊνον τὸν Ἠλίαν.
Ο προφήτης Ηλίας εμφανίστηκε σε μια δύσκολη εποχή για τον Ισραήλ, όταν στο βόρειο βασίλειο βασίλευε ο Αχαάβ, ένας κακός και ασεβής βασιλιάς, που επηρεαζόταν από την ειδωλολάτρισσα σύζυγό του Ιεζάβελ. Ο προφήτης Ηλίας, ως απεσταλμένος του Θεού, πηγαίνει στο βασιλιά Αχαάβ και προφητεύει ότι θ'ακολουθήσουν τρία χρόνια ανομβρίας στη χώρα.
Έπειτα ο Κύριος είπε στον Ηλία, προκειμένου ν'αποφύγει την οργή του Αχαάβ, να πάει στ' ανατολικά και να κρυφτεί στο χείμαρρο Χορράθ, ανατολικά του Ιορδάνη. Έτσι ο Ηλίας υπάκουσε στην εντολή του Κυρίου και κρύφτηκε στο χείμαρρο Χορράθ. Εκεί οι κόρακες, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου, του έφερναν ψωμί το πρωΐ και κρέας το βράδυ. Κι από το χείμαρρο έπινε νερό. Μετά όμως από μερικές ημέρες ξεράθηκε ο χείμαρρος, γιατί υπήρχε ανομβρία στη χώρα (Γ' Βασιλειών 17,1-7).
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΧΗΡΑ ΤΗΣ ΣΑΡΕΠΤΑ.
Όταν ξεράθηκε ο χείμαρρος, ο προφήτης Ηλίας πήρε καινούρια εντολή από τον Κύριο, να πάει στη Σαρεπτά, στην περιοχή της Σιδώνας, και να μείνει εκεί. Ο Κύριος έδωσε εντολή σε μια χήρα να φροντίζει για την τροφή του προφήτη. Σηκώθηκε, λοιπόν, ο Ηλίας και πήγε στη Σαρεπτά.
Όταν έφτασε στην πύλη της πόλης, είδε μια χήρα που μάζευε ξύλα. Της φώναξε και της ζήτησε να του φέρει λίγο νερό σ' ένα κύπελλο για να πιει. Ενώ αυτή πήγαινε να φέρει νερό, ο Ηλίας της φώναξε ξανά να του φέρει και λίγο ψωμί, από εκείνο που κρατούσε στο χέρι της. Εκείνη του απάντησε, ότι δεν είχε ψωμί, παρά μόνο μια χούφτα αλεύρι στο πιθάρι και λίγο λάδι στο δοχείο. Και ότι πήγε εκεί για να μαζέψει λίγα ξύλα, για να ετοιμάσει για κείνη και το γιο της ό,τι έχει απομείνει από το αλεύρι, και μετά να πεθάνουν από την πείνα.
Ο Ηλίας όμως της είπε να μην ανησυχεί και να πράξει όπως της είπε. Μόνο να φτιάξει πρώτα μια μικρή λαγάνα για κείνον κι έπειτα να φτιάξει για κείνη και το γιο της. Γιατί ο Κύριος είπε, ότι το πιθάρι με το αλεύρι δεν θ' αδειάσει και το λάδι στο δοχείο δεν θα λιγοστέψει, ως τη μέρα που ο Κύριος θα στείλει βροχή ξανά στη γη.
Πήγε, λοιπόν, η γυναίκα κι έκανε όπως της είπε ο προφήτης. Κι έμεινε ο Ηλίας στο σπίτι της και τρώγανε για πολλές μέρες. Πράγματι, το πιθάρι με το αλεύρι δεν άδειασε και το λάδι στο δοχείο δε λιγόστεψε, όπως ακριβώς είχε πει ο Κύριος μέσω του Ηλία (Γ' Βασιλειών 17,8-16).
Έπειτα από τα γεγονότα αυτά αρρώστησε ο γιος της γυναίκας. Η αρρώστια του ήταν πάρα πολύ βαριά, ώστε έσβησε πλέον η ζωή του. Τότε η γυναίκα είπε στον Ηλία: «Τι είμαι εγώ για σένα, άνθρωπε του Θεού; Ήρθες στο σπίτι μου για να θυμηθεί ο Κύριος της αμαρτίες μου και να θανατώσει το γιο μου;»
Τότε ο Ηλίας της ζήτησε να του φέρει το παιδί της. Το πήρε από την αγκαλιά της και το ανέβασε στο ανώγι, όπου έμενε ο ίδιος, και το ξάπλωσε πάνω στο κρεβάτι του. Προσευχήθηκε τότε στον Κύριο και του είπε, γιατί έκανε κακό στη χήρα που τον φιλοξενεί και άφησε να πεθάνει ο γιος της; Μετά φύσηξε πάνω στο παιδί τρεις φορές και προσευχήθηκε στον Κύριο να επιστρέψει πίσω η ψυχή του παιδιού.
Ο Κύριος άκουσε την επίκληση του Ηλία, ξαναγύρισε η ψυχή του παιδιού μέσα του και αναστήθηκε. Και τότε φώναξε δυνατά το παιδί. Ο Ηλίας πήρε το παιδί και το παρέδωσε στη μητέρα του, λέγοντας πως το παιδί της είναι ζωντανό. Εκείνη του απάντησε, ότι έχει πεισθεί πως είναι άνθρωπος του Θεού και πως ό,τι προφητεύει είναι πραγματικά λόγος του Κυρίου (Γ' Βασιλειών 17,17-24).
Η Σαραφθία γυναίκα είναι ένα πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης το οποίο δεν κατονομάζεται, και στην οποία στάλθηκε ο προφήτης Ηλίας.
Η Σαραφθία γυναίκα τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία ως αγία (Δικαία Σαραφθία), και εορτάζει τη μνήμη της την Κυριακή προ της Χριστού γεννήσεως ή Κυριακή των Προπατόρων.
Ήταν χήρα και ζούσε στην πόλη Σαρεπτά (ή Σαρέπτα, ή Σαρεφθά, ή Ζαραφθά, ή Ζαρεφθά, το σύγχρονο Σαραφάντ) μαζί με το γιο της. Η ιστορία της αναφέρεται στο Βασιλέων Γ΄ 17. Ο προφήτης Ηλίας βρισκόταν στον χείμαρρο Χορράθ (Χερίθ) και από εκεί έλαβε εντολή από το θεό να πάει στη Σαρεπτά της Σιδωνίας, όπου θα τον διέτρεφε μία χήρα. Ο Ηλίας πηγαίνει όντως, και βρίσκει τη χήρα να μαζεύει ξύλα. Της ζητάει νερό, και πριν απομακρυνθεί, δεύτερη φορά της ζητάει και ψωμί. Η χήρα απαντάει ότι έχει απομείνει λίγο αλεύρι, και με τα ξύλα που μάζεψε θα κάνει λίγο ψωμί να φάει με το γιο της και να πεθάνουν (σε τέτοια ένδεια βρίσκονταν). Ο προφήτης της είπε ότι πρώτα θα δώσει σε αυτόν να φάει και να πιεί, και μετά θα φάει εκείνη και ο γιος της, και πως η υδρία για το λάδι και το αλεύρι δεν θα τελειώσουν. Έτσι και έκανε η χήρα, και κατά τη διήγηση, ο λόγος του Κυρίου εκπληρώθηκε και το λάδι και το αλεύρι δεν τελείωσαν.
Το κείμενο κατόπιν περιγράφει ότι ο γιος της
χήρας αρρώστησε βαριά και …"η ασθένειά του ήταν πολύ βαριά και επίμονη, εωσότου δεν του απέμεινε πνεύμα".
Η χήρα είπε στον Ηλία για την αρρώστια του γιου της, "τι υπάρχει μεταξύ εμένα και εσένα (τι έχεις μαζί μου) άνθρωπε του θεού; Ήρθες σε εμένα για να μου θυμίσεις την αμαρτία μου και να θανατώσεις το γιο μου;"
Το παιδί αναστήθηκε αφού ο Ηλίας "ἐνεφύσησε τῷ παιδαρίῳ τρὶς καὶ ἐπεκαλέσατο τὸν Κύριον καὶ εἶπε· Κύριε ὁ Θεός μου, ἐπιστραφήτω δὴ ἡ ψυχὴ τοῦ παιδαρίου τούτου εἰς αὐτόν", και το παρέδωσε στη μητέρα του, η οποία αναγνώρισε τον προφήτη λέγοντας "γνώρισα ότι είσαι άνθρωπος θεού και ο λόγος του Κυρίου στο στόμα σου είναι αληθινός".
Η χήρα της Σαρεπτά εμφανίζεται και στην Καινή Διαθήκη, στο Κατά Λουκάν, 4:26. Ο Ιησούς αναφέρει ότι μετά τρία χρόνια και έξι μήνες ξηρασίας και λιμού που ακολούθησε, ο Ηλίας στάλθηκε από τόσες χήρες που υπήρχαν, σε αυτήν της Σαρεπτά. Το εδάφιο αυτό αναγιγνώσκεται τη Δευτέρα της 3ης Εβδομάδας της Τεσσαρακοστής.
Επίσης, στην Προς Εβραίους επιστολή 11:35, ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στους προφήτες, όπου το "…Έλαβον γυναίκες εξ αναστάσεως τους νεκρούς αυτών" σχολιάζεται ότι αναφέρεται στο γιο της Σουμανίτιδας και στο γιο της Σαραφθίας γυναίκας.
ΠΑΤΕΡΙΚΟΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ.
Το περιστατικό Σαραθφίας γυναίκας εξ’ αιτίας του διδακτικού και ηθικολογικού του περιεχομένου και μορφής, και της αναφοράς του στο Ευαγγέλιο του Λουκά, έχει τύχει σχολιασμού από πατέρες και αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας:
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος στο Λόγον εἰς Πέτρον τὸν Ἀπόστολον καὶ Ἡλίαν τὸν προφήτην (Migne, P.G. 50, § B΄Δ΄, 728-735) εγκωμιάζει τη χήρα της Σαρεπτά, και εξαίρει τη φιλοξενία, την εγκαρτέρηση, και την αρετή της. Αναφέρει επίσης και αυτός ότι ο Ηλίας στάλθηκε στη χήρα γιατί λόγω της απομόνωσής του στο Χορράθ δεν γνώριζε ότι ο κόσμος υπέφερε από το λιμό.
Ο Γρηγόριος Παλαμάς στην Ομιλία του για τη Γ΄ Κυριακή του Λουκά αναφέρεται στη Σαραφθία, και λέει ότι ήταν αλλόφυλος (όχι Εβραία), και ότι έγινε με αυτήν αρχή στους εθνικούς, δεχόμενος και ο Κύριος το γιο της ανασταίνοντάς τον. Επίσης, ότι παρόλο που έδωσε την τελευταία τροφή της στον προφήτη, δεν τον κατηγόρησε ούτε αυτόν ούτε κανένα για το θάνατο του γιου της, παρά μόνο κατηγόρησε τον εαυτό της και τις αμαρτίες τις.
Ο Άγιος Αμβρόσιος στο έργο Περί Χηρών (Οι χήρες, PL, Λατινική Πατρολογία 16, 247-276) αναφέρεται στη χήρα της Σαρεπτά, εξαίροντας την πίστη της, και αποδίδοντας σε αυτήν χαρακτηρισμούς από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη που κάλλιστα μπορεί να της αποδοθούν.
Η Σαραφθία γυναίκα είναι ένα από τα πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης που αναφέρεται στον Μεγάλο Κανόνα, και είναι το πρότυπο της έμπρακτης αγάπης και φιλανθρωπίας:
Ἐκλείσθη σοι οὐρανός, ψυχή, καὶ λιμὸς Θεοῦ κατέλαβέ σε, ὅτε τοῖς Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου
ὡς ὁ Ἀχαὰβ ἠπείθησας λόγοις ποτέ. Ἀλλὰ τὴν Σαραφθίαν μιμουμένη θρέψον Προφήτου ψυχήν.
-ζ΄ ωδή, τροπάριο 15
Ο Μεγάλος Κανών ψάλλεται τμηματικά στα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α΄ Εβδομάδας των Νηστειών, και ολόκληρός στην ακολουθία του Όρθρου της Πέμπτης της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών. Για τη διευκόλυνση των πιστών συνήθως ψάλλεται μαζί με το Απόδειπνο, το εσπέρας της Τετάρτης. Έτσι, το όνομα της Σαραφθίας απαντάται την Τετάρτη της Α΄ Νηστειών στο Απόδειπνο, και ξανά την Τετάρτη της Ε΄ Νηστειών στο Απόδειπνο.
Ο στίχος επί τη μνήμη της Σαραφθίας την Κυριακή των Προπατόρων είναι ο:
Ἄσπαρτον εἶχε τὴν τροφὴν Σαραφθία, Kαινὸν λαχοῦσα λήϊνον τὸν Ἠλίαν.
Εκτός από τα παραπάνω το όνομα της Σαραφθίας γυναίκας απαντάται σε δύο βίους κάποιων Συναξαρίων από Μηνιαία. Μία στο βίο του Οσίου Μαϋσιμά του Σύρου, ο οποίος εορτάζει στις 23 Ιανουαρίου. Αυτός αναφέρεται ότι κατά το παράδειγμα της Σαραφθίας γυναίκας είχε δύο πιθάρια, ένα με σιτάρι και ένα με λάδι, και έδινε σε όλους όσους ζητούσαν απ’ αυτόν. Η δεύτερη είναι στο βίο του προφήτη Ηλία, ο οποίος εορτάζει στις 20 Ιουλίου, και εκεί αναφέρεται η ανάσταση του γιου της Σαραφθίας γυναίκας.
Μνήμη τῆς δικαίας Σαραφθίας, πρὸς ἣν Ἠλίας ἀπεστάλη. Ἄσπαρτον εἶχε τὴν τροφὴν Σαραφθία,
Kαινὸν λαχοῦσα λήϊνον τὸν Ἠλίαν.
Ο προφήτης Ηλίας εμφανίστηκε σε μια δύσκολη εποχή για τον Ισραήλ, όταν στο βόρειο βασίλειο βασίλευε ο Αχαάβ, ένας κακός και ασεβής βασιλιάς, που επηρεαζόταν από την ειδωλολάτρισσα σύζυγό του Ιεζάβελ. Ο προφήτης Ηλίας, ως απεσταλμένος του Θεού, πηγαίνει στο βασιλιά Αχαάβ και προφητεύει ότι θ'ακολουθήσουν τρία χρόνια ανομβρίας στη χώρα.
Έπειτα ο Κύριος είπε στον Ηλία, προκειμένου ν'αποφύγει την οργή του Αχαάβ, να πάει στ' ανατολικά και να κρυφτεί στο χείμαρρο Χορράθ, ανατολικά του Ιορδάνη. Έτσι ο Ηλίας υπάκουσε στην εντολή του Κυρίου και κρύφτηκε στο χείμαρρο Χορράθ. Εκεί οι κόρακες, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου, του έφερναν ψωμί το πρωΐ και κρέας το βράδυ. Κι από το χείμαρρο έπινε νερό. Μετά όμως από μερικές ημέρες ξεράθηκε ο χείμαρρος, γιατί υπήρχε ανομβρία στη χώρα (Γ' Βασιλειών 17,1-7).
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΧΗΡΑ ΤΗΣ ΣΑΡΕΠΤΑ.
Όταν ξεράθηκε ο χείμαρρος, ο προφήτης Ηλίας πήρε καινούρια εντολή από τον Κύριο, να πάει στη Σαρεπτά, στην περιοχή της Σιδώνας, και να μείνει εκεί. Ο Κύριος έδωσε εντολή σε μια χήρα να φροντίζει για την τροφή του προφήτη. Σηκώθηκε, λοιπόν, ο Ηλίας και πήγε στη Σαρεπτά.
Όταν έφτασε στην πύλη της πόλης, είδε μια χήρα που μάζευε ξύλα. Της φώναξε και της ζήτησε να του φέρει λίγο νερό σ' ένα κύπελλο για να πιει. Ενώ αυτή πήγαινε να φέρει νερό, ο Ηλίας της φώναξε ξανά να του φέρει και λίγο ψωμί, από εκείνο που κρατούσε στο χέρι της. Εκείνη του απάντησε, ότι δεν είχε ψωμί, παρά μόνο μια χούφτα αλεύρι στο πιθάρι και λίγο λάδι στο δοχείο. Και ότι πήγε εκεί για να μαζέψει λίγα ξύλα, για να ετοιμάσει για κείνη και το γιο της ό,τι έχει απομείνει από το αλεύρι, και μετά να πεθάνουν από την πείνα.
Ο Ηλίας όμως της είπε να μην ανησυχεί και να πράξει όπως της είπε. Μόνο να φτιάξει πρώτα μια μικρή λαγάνα για κείνον κι έπειτα να φτιάξει για κείνη και το γιο της. Γιατί ο Κύριος είπε, ότι το πιθάρι με το αλεύρι δεν θ' αδειάσει και το λάδι στο δοχείο δεν θα λιγοστέψει, ως τη μέρα που ο Κύριος θα στείλει βροχή ξανά στη γη.
Πήγε, λοιπόν, η γυναίκα κι έκανε όπως της είπε ο προφήτης. Κι έμεινε ο Ηλίας στο σπίτι της και τρώγανε για πολλές μέρες. Πράγματι, το πιθάρι με το αλεύρι δεν άδειασε και το λάδι στο δοχείο δε λιγόστεψε, όπως ακριβώς είχε πει ο Κύριος μέσω του Ηλία (Γ' Βασιλειών 17,8-16).
Έπειτα από τα γεγονότα αυτά αρρώστησε ο γιος της γυναίκας. Η αρρώστια του ήταν πάρα πολύ βαριά, ώστε έσβησε πλέον η ζωή του. Τότε η γυναίκα είπε στον Ηλία: «Τι είμαι εγώ για σένα, άνθρωπε του Θεού; Ήρθες στο σπίτι μου για να θυμηθεί ο Κύριος της αμαρτίες μου και να θανατώσει το γιο μου;»
Τότε ο Ηλίας της ζήτησε να του φέρει το παιδί της. Το πήρε από την αγκαλιά της και το ανέβασε στο ανώγι, όπου έμενε ο ίδιος, και το ξάπλωσε πάνω στο κρεβάτι του. Προσευχήθηκε τότε στον Κύριο και του είπε, γιατί έκανε κακό στη χήρα που τον φιλοξενεί και άφησε να πεθάνει ο γιος της; Μετά φύσηξε πάνω στο παιδί τρεις φορές και προσευχήθηκε στον Κύριο να επιστρέψει πίσω η ψυχή του παιδιού.
Ο Κύριος άκουσε την επίκληση του Ηλία, ξαναγύρισε η ψυχή του παιδιού μέσα του και αναστήθηκε. Και τότε φώναξε δυνατά το παιδί. Ο Ηλίας πήρε το παιδί και το παρέδωσε στη μητέρα του, λέγοντας πως το παιδί της είναι ζωντανό. Εκείνη του απάντησε, ότι έχει πεισθεί πως είναι άνθρωπος του Θεού και πως ό,τι προφητεύει είναι πραγματικά λόγος του Κυρίου (Γ' Βασιλειών 17,17-24).
Η Σαραφθία γυναίκα είναι ένα πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης το οποίο δεν κατονομάζεται, και στην οποία στάλθηκε ο προφήτης Ηλίας.
Η Σαραφθία γυναίκα τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία ως αγία (Δικαία Σαραφθία), και εορτάζει τη μνήμη της την Κυριακή προ της Χριστού γεννήσεως ή Κυριακή των Προπατόρων.
Ήταν χήρα και ζούσε στην πόλη Σαρεπτά (ή Σαρέπτα, ή Σαρεφθά, ή Ζαραφθά, ή Ζαρεφθά, το σύγχρονο Σαραφάντ) μαζί με το γιο της. Η ιστορία της αναφέρεται στο Βασιλέων Γ΄ 17. Ο προφήτης Ηλίας βρισκόταν στον χείμαρρο Χορράθ (Χερίθ) και από εκεί έλαβε εντολή από το θεό να πάει στη Σαρεπτά της Σιδωνίας, όπου θα τον διέτρεφε μία χήρα. Ο Ηλίας πηγαίνει όντως, και βρίσκει τη χήρα να μαζεύει ξύλα. Της ζητάει νερό, και πριν απομακρυνθεί, δεύτερη φορά της ζητάει και ψωμί. Η χήρα απαντάει ότι έχει απομείνει λίγο αλεύρι, και με τα ξύλα που μάζεψε θα κάνει λίγο ψωμί να φάει με το γιο της και να πεθάνουν (σε τέτοια ένδεια βρίσκονταν). Ο προφήτης της είπε ότι πρώτα θα δώσει σε αυτόν να φάει και να πιεί, και μετά θα φάει εκείνη και ο γιος της, και πως η υδρία για το λάδι και το αλεύρι δεν θα τελειώσουν. Έτσι και έκανε η χήρα, και κατά τη διήγηση, ο λόγος του Κυρίου εκπληρώθηκε και το λάδι και το αλεύρι δεν τελείωσαν.
Το κείμενο κατόπιν περιγράφει ότι ο γιος της
χήρας αρρώστησε βαριά και …"η ασθένειά του ήταν πολύ βαριά και επίμονη, εωσότου δεν του απέμεινε πνεύμα".
Η χήρα είπε στον Ηλία για την αρρώστια του γιου της, "τι υπάρχει μεταξύ εμένα και εσένα (τι έχεις μαζί μου) άνθρωπε του θεού; Ήρθες σε εμένα για να μου θυμίσεις την αμαρτία μου και να θανατώσεις το γιο μου;"
Το παιδί αναστήθηκε αφού ο Ηλίας "ἐνεφύσησε τῷ παιδαρίῳ τρὶς καὶ ἐπεκαλέσατο τὸν Κύριον καὶ εἶπε· Κύριε ὁ Θεός μου, ἐπιστραφήτω δὴ ἡ ψυχὴ τοῦ παιδαρίου τούτου εἰς αὐτόν", και το παρέδωσε στη μητέρα του, η οποία αναγνώρισε τον προφήτη λέγοντας "γνώρισα ότι είσαι άνθρωπος θεού και ο λόγος του Κυρίου στο στόμα σου είναι αληθινός".
Η χήρα της Σαρεπτά εμφανίζεται και στην Καινή Διαθήκη, στο Κατά Λουκάν, 4:26. Ο Ιησούς αναφέρει ότι μετά τρία χρόνια και έξι μήνες ξηρασίας και λιμού που ακολούθησε, ο Ηλίας στάλθηκε από τόσες χήρες που υπήρχαν, σε αυτήν της Σαρεπτά. Το εδάφιο αυτό αναγιγνώσκεται τη Δευτέρα της 3ης Εβδομάδας της Τεσσαρακοστής.
Επίσης, στην Προς Εβραίους επιστολή 11:35, ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στους προφήτες, όπου το "…Έλαβον γυναίκες εξ αναστάσεως τους νεκρούς αυτών" σχολιάζεται ότι αναφέρεται στο γιο της Σουμανίτιδας και στο γιο της Σαραφθίας γυναίκας.
ΠΑΤΕΡΙΚΟΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ.
Το περιστατικό Σαραθφίας γυναίκας εξ’ αιτίας του διδακτικού και ηθικολογικού του περιεχομένου και μορφής, και της αναφοράς του στο Ευαγγέλιο του Λουκά, έχει τύχει σχολιασμού από πατέρες και αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας:
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος στο Λόγον εἰς Πέτρον τὸν Ἀπόστολον καὶ Ἡλίαν τὸν προφήτην (Migne, P.G. 50, § B΄Δ΄, 728-735) εγκωμιάζει τη χήρα της Σαρεπτά, και εξαίρει τη φιλοξενία, την εγκαρτέρηση, και την αρετή της. Αναφέρει επίσης και αυτός ότι ο Ηλίας στάλθηκε στη χήρα γιατί λόγω της απομόνωσής του στο Χορράθ δεν γνώριζε ότι ο κόσμος υπέφερε από το λιμό.
Ο Γρηγόριος Παλαμάς στην Ομιλία του για τη Γ΄ Κυριακή του Λουκά αναφέρεται στη Σαραφθία, και λέει ότι ήταν αλλόφυλος (όχι Εβραία), και ότι έγινε με αυτήν αρχή στους εθνικούς, δεχόμενος και ο Κύριος το γιο της ανασταίνοντάς τον. Επίσης, ότι παρόλο που έδωσε την τελευταία τροφή της στον προφήτη, δεν τον κατηγόρησε ούτε αυτόν ούτε κανένα για το θάνατο του γιου της, παρά μόνο κατηγόρησε τον εαυτό της και τις αμαρτίες τις.
Ο Άγιος Αμβρόσιος στο έργο Περί Χηρών (Οι χήρες, PL, Λατινική Πατρολογία 16, 247-276) αναφέρεται στη χήρα της Σαρεπτά, εξαίροντας την πίστη της, και αποδίδοντας σε αυτήν χαρακτηρισμούς από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη που κάλλιστα μπορεί να της αποδοθούν.
Η Σαραφθία γυναίκα είναι ένα από τα πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης που αναφέρεται στον Μεγάλο Κανόνα, και είναι το πρότυπο της έμπρακτης αγάπης και φιλανθρωπίας:
Ἐκλείσθη σοι οὐρανός, ψυχή, καὶ λιμὸς Θεοῦ κατέλαβέ σε, ὅτε τοῖς Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου
ὡς ὁ Ἀχαὰβ ἠπείθησας λόγοις ποτέ. Ἀλλὰ τὴν Σαραφθίαν μιμουμένη θρέψον Προφήτου ψυχήν.
-ζ΄ ωδή, τροπάριο 15
Ο Μεγάλος Κανών ψάλλεται τμηματικά στα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α΄ Εβδομάδας των Νηστειών, και ολόκληρός στην ακολουθία του Όρθρου της Πέμπτης της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών. Για τη διευκόλυνση των πιστών συνήθως ψάλλεται μαζί με το Απόδειπνο, το εσπέρας της Τετάρτης. Έτσι, το όνομα της Σαραφθίας απαντάται την Τετάρτη της Α΄ Νηστειών στο Απόδειπνο, και ξανά την Τετάρτη της Ε΄ Νηστειών στο Απόδειπνο.
Ο στίχος επί τη μνήμη της Σαραφθίας την Κυριακή των Προπατόρων είναι ο:
Ἄσπαρτον εἶχε τὴν τροφὴν Σαραφθία, Kαινὸν λαχοῦσα λήϊνον τὸν Ἠλίαν.
Εκτός από τα παραπάνω το όνομα της Σαραφθίας γυναίκας απαντάται σε δύο βίους κάποιων Συναξαρίων από Μηνιαία. Μία στο βίο του Οσίου Μαϋσιμά του Σύρου, ο οποίος εορτάζει στις 23 Ιανουαρίου. Αυτός αναφέρεται ότι κατά το παράδειγμα της Σαραφθίας γυναίκας είχε δύο πιθάρια, ένα με σιτάρι και ένα με λάδι, και έδινε σε όλους όσους ζητούσαν απ’ αυτόν. Η δεύτερη είναι στο βίο του προφήτη Ηλία, ο οποίος εορτάζει στις 20 Ιουλίου, και εκεί αναφέρεται η ανάσταση του γιου της Σαραφθίας γυναίκας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου