Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2019

Άγιος Φωκάς ο Κηπουρός. Ο πρώτος προστάτης των ναυτικών. Ημέρα Μνήμης: 22 Σεπτεμβρίου.

Άγιος Φωκάς ο Κηπουρός. Ο πρώτος προστάτης των ναυτικών. Ημέρα Μνήμης: 22 Σεπτεμβρίου.


ᾜδει χάριν σοι, σοῦ χάριν θνῄσκων Λόγε,
Φωκᾶς ὁ Μάρτυς τῷ διὰ ξίφους τέλει.

Ο Άγιος Φωκάς γεννήθηκε και ανατράφηκε στην μεγαλούπολη Σινώπι, κοντά στην Μαύρη θάλασσα.

Από νέος εξοικονομούσε τα απαραίτητα από τον κήπο του, που φρόντιζε και καλλιεργούσε. Το σπίτι του ήταν κοντά στην πύλη του κάστρου που επικοινωνούσε με το λιμάνι, γι' αυτό ποτέ δεν του έλειπαν οι φιλοξενούμενοι, άλλοτε ξένοι ταξιδιώτες, άλλοτε φτωχοί.

Εκείνη την εποχή είχαν κηρύξει, οι ειδωλολάτρες διωγμό κατά των Χριστιανών, και τους σκότωναν χωρίς εξέταση και δίκη.

Μαθεύτηκε, λοιπόν ότι και ο Φωκάς ο κηπουρός ήταν Χριστιανός. Αμέσως οι άρχοντες έστειλαν στρατιώτες για να τον συλλάβουν.

Ο Φωκάς δεν τους εγνώρισε και τους δέχτηκε και τους περιποιήθηκε σαν ξένους. Αφού πέρασαν μερικές ημέρες τους ρώτησε τι σκοπό είχε το ταξίδι τους σ' αυτόν τον τόπο. Εκείνοι υποχρεωμένοι από την φιλοξενία του φανέρωσαν το μυστικό, ότι ζητούν τον Φωκά τον Χριστιανό για να τον αποκεφαλίσουν, του είπαν μάλιστα ότι θα του χρωστούσαν μεγάλη χάρη αν τους τον φανέρωνε.

Γυρίζει, λοιπόν, ο Φωκάς και λέγει:

- Έφθασε η ποθητή ώρα να δείξω με έργα ότι είμαι Χριστιανός και δούλος του Κυρίου.

Χωρίς δε καθόλου να χάση το θάρρος του είπε στους στρατιώτες:

- Εγώ, φίλοι μου, θα σας βοηθήσω σ' αυτή την υπόθεση, θα σας βρω τον Φωκά, τον ξέρω πολύ καλά και είναι εύκολο να τον έχετε στα χέρια σας.

Λέγοντας αυτά τους άφησε στο σπίτι του και του βγήκε για να σκάψει και να ετοιμάσει τον τάφο του.

Το άλλο πρωί λέγει στους δημίους του:

- Μάθετε, φίλοι, ότι τον βρήκα τον Φωκά. Είναι, λοιπόν έτοιμο το κυνήγι στην παγίδα σας.

- Που βρίσκεται, αγαπημένε μας φίλε; Τον ρώτησαν εκείνοι χαρούμενοι.

Δεν είναι μακριά, απάντησε ο Φωκάς. Μιλάει μαζί σας. Εγώ είμαι ο Φωκάς. Κάνετε, λοιπόν, το έργο σας για το οποίο τόσο οδοιπορήσατε και κουραστήκατε.

Οι στρατιώτες, έμειναν κατάπληκτοι και ντροπιάστηκαν, γιατί με τόση αγάπη είχαν φιλοξενηθεί από τον Φωκά.

Ο Άγιος κατάλαβε την δυσκολία τους και τους έλεγε:

- Μη διστάζετε, φίλοι μου, να κάνετε το έργο σας. Δεν είσθε σεις αίτιοι του φόνου, αλλά εκείνοι που σας έστειλαν.

Με τέτοια λόγια έπεισε τους στρατιώτες να τον αποκεφαλίσουν. Η ψυχή του έφυγε στον ουρανό κοντά στον πολυπόθητο Δεσπότη.

Οι Χριστιανοί έκτισαν στον τόπο του αποκεφαλισμού εκκλησία μεγαλοπρεπή και έβαλαν το σεπτό λείψανο του Αγίου Μάρτυρος, που έγινε πηγή παρηγοριάς για τους θλιβομένους και θεραπείας για τους ασθενείς.

Όταν εκινδύνευσε η πατρίδα του Σινώπη από πείνα χάρις στην προστασία του Αγίου βρέθηκε σιτάρι.

Φανερώθηκε αρκετές φορές και σε ναύτες που κινδύνευαν να καταποντισθούν στο πέλαγος και τους έσωσε από πνιγμό.

Άλλοτε πάλι φάνηκε νύχτα και ξύπνησε τον πηδαλιούχο λέγοντας του να είναι έτοιμος, γιατί θα ξεσπάση τρικυμία.

Άλλες φορές τον έβλεπαν οι ναύτες σε μεγάλες θαλασσοταραχές να βοηθά πότε στα σχοινιά, πότε στα πανιά ή άλλοτε να προστατεύει το πλοίο, για να μην πέσει σε ξέρα ή σε βρόχους.

Έτσι γεννήθηκε στους ναύτες η συνήθεια να έχουν τον Άγιο Φωκά ομοτράπεζο, όταν, λοιπόν καθόντουσαν στο τραπέζι αγόραζε ένας από τους ναύτες το μερίδιο του Αγίου, την άλλη ημέρα το αγόραζε άλλος και στις συγκέντρωναν χρήματα, τα οποία, όταν έφθανε το πλοίο στον προορισμό του τα εμοίραζαν στους φτωχούς. Αλλά και οι θεραπείες που έκανε ο Άγιος είναι πολλές. Σ' άλλους παρουσιάζονταν στον ύπνο, σ' άλλους ενεργούσε αόρατα.


Έτσι ο ασήμαντος και ταπεινός κηπουρός Φωκάς αξιώθηκε λόγω της αρετής του να θαυματουργή και να τιμάται από τους Χριστιανούς.

Προστάτης των βυζαντινών ναυτικών ήταν ο Άγιος Φωκάς ο κηπουρός από την Σινώπη. Σύμφωνα με το συναξάρι του, όντας ακόμη παιδί, ο άγιος έδιωξε το δαίμονα που κατοικούσε σ’ ένα πλοίο και καταπράυνε την τρικυμία. Τα θαύματα του άγιου Φωκά συνεχίστηκαν και μετά το μαρτυρικό του τέλος.

Ο εγκωμιαστής του, Αστέριος επίσκοπος Αμάσειας, βεβαιώνει ότι στις τρικυμίες ο ίδιος ο άγιος τέντωνε τα πανιά, πρόσεχε να μην πέσει το καράβι σε βράχους και φρόντιζε να μην αποκοιμηθεί ο καπετάνιος.Άλλες φορές τον έβλεπαν οι ναύτες σε μεγάλες θαλασσοταραχές να βοηθά πότε στα σχοινιά, πότε στα πανιά ή άλλοτε να προστατεύει το πλοίο, για να μην πέσει σε ξέρα ή σε βρόχους.

Έτσι γεννήθηκε στους ναύτες η συνήθεια να έχουν τον Άγιο Φωκά ομοτράπεζο, όταν, λοιπόν καθόντουσαν στο τραπέζι αγόραζε ένας από τους ναύτες το μερίδιο του Αγίου, την άλλη ημέρα το αγόραζε άλλος και στις συγκέντρωναν χρήματα, τα οποία, όταν έφθανε το πλοίο στον προορισμό του τα εμοίραζαν στους φτωχούς.

Αλλά και οι θεραπείες που έκανε ο Άγιος είναι πολλές. Σ' άλλους παρουσιάζονταν στον ύπνο, σ' άλλους ενεργούσε αόρατα.

Έτσι ο ασήμαντος και ταπεινός κηπουρός Φωκάς αξιώθηκε λόγω της αρετής του να θαυματουργή και να τιμάται από τους Χριστιανούς.

Αργότερα, άρχισε να διαδίδεται παράλληλα και η φήμη του αγίου Νικολάου, επισκόπου Μύρων της Λυκίας, παραθαλάσσιας πόλης στην νοτιοδυτική Μικρά Ασία, όπου υπήρχε και το μεγάλο προσκύνημα του αγίου.

Στην διάδοση της λατρείας του μυροβλήτη και θαυματουργού αγίου συνέβαλλαν ιδιαίτερα οι ναυτικοί που άραζαν με τα καράβια τους στα Μύρα.

Εξυπακούεται ότι τα τάματα ήταν αναπόσπαστο μέρος της τιμής του αγίου Φωκά και του αγίου Νικολάου.

Μία από τις ελάχιστες επιγραφές βρίσκεται σκαλισμένη σε ένα μικρό όρμο της Σύρου: «Κ(υρι)ε κ(αι) αγιε Φωκα σοσο(ν) το (πλ)οιον Μαρίαν» ( Κ.Ρωμαίου, «κοντά στις ρίζες», εκδ.εστία). Ναούς του Αγίου (συνήθως μικρους και ξεχασμένους, αλλά πάντα παραθαλάσσιους) βρίσκουμε στην Τήνο, στη Λέσβο, στην Τήνο, στην Κω και αλλού. Στην περιοχή των Ελληνοφώνων χωριών του Salento, στη Νότια Ιταλία, υπάρχει ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό με την ονομασία: San foca, ενώ ο Άγιος είναι άγνωστος στους Καθολικούς.

Έτερος βίος.

Ο Άγιος Φωκάς καταγόταν από την Σινώπη και τα μοναδικά υπάρχοντα του ήταν ένας κήπος που καλλιεργούσε με μεγάλη επιμέλεια. Το εισόδημα του από τον κήπο, ήταν πολύ μικρό. Καθώς όμως ήταν πολύ οικονόμος και ολιγαρκής στις ανάγκες του, μπορούσε πάντοτε να διαθέτει κάτι για τους φτωχούς.


Ο Άγιος Φωκάς μελετούσε με ευχαρίστηση τα Ιερά βιβλία. Έλεγε μάλιστα σ' εκείνους, που τον έβλεπαν να μελετάει, ότι και η ψυχή μας είναι κήπος, που χρειάζεται την περιποίηση της, για να μη βγάζει αγκάθια και τριβόλια. Αλλά ο κηπουρός Φωκάς, ήθελε και όλες οι ψυχές να είναι κήποι πνευματικοί. Γι' αυτό λοιπόν, όπου μπορούσε, συντελούσε στον καθαρισμό και την καλλιέργεια τους. Και ενώ πουλούσε τα λαχανικά και τα φρούτα, έλεγε συγχρόνως και λόγια μεγάλου πνευματικού κέρδους. Έτσι δεν ωφελούσε μόνο τους χριστιανούς, αλλά πολλές φορές κέρδιζε και τους απίστους.

Εκείνη την εποχή είχαν κηρύξει, οι ειδωλολάτρες διωγμό κατά των Χριστιανών. Μαθεύτηκε, λοιπόν ότι και ο Φωκάς ο κηπουρός ήταν Χριστιανός και αμέσως οι άρχοντες έστειλαν στρατιώτες για να τον συλλάβουν.

Επειδή το σπίτι του Αγίου ήταν κοντά στην πύλη του κάστρου που επικοινωνούσε με το λιμάνι, είχε αρκετά συχνά φιλοξενούμενους, άλλοτε ξένους ταξιδιώτες, άλλοτε φτωχούς. Έτσι δεν γνώρισε τους στρατιώτες και τους περιποιήθηκε σαν ξένους. Αφού πέρασαν μερικές ημέρες τους ρώτησε τι σκοπό είχε το ταξίδι τους. Εκείνοι υποχρεωμένοι από την φιλοξενία του φανέρωσαν το μυστικό, ότι ζητούν τον Φωκά τον Χριστιανό για να τον αποκεφαλίσουν. Του είπαν μάλιστα ότι θα του χρωστούσαν μεγάλη χάρη αν τους τον φανέρωνε.

Χωρίς να χάσει καθόλου το θάρρος του, ο Άγιος Φωκάς, βγήκε από το σπίτι του για να σκάψει και να ετοιμάσει τον τάφο του και την επόμενη μέρα φανέρωσε στους στρατιώτες ποιος είναι. Οι στρατιώτες, έμειναν κατάπληκτοι και ντροπιάστηκαν, γιατί με τόση αγάπη είχαν φιλοξενηθεί από τον Άγιο Φωκά. Ο Άγιος κατάλαβε την δυσκολία τους και τους είπε να μην διστάσουν και να εκτελέσουν τις διαταγές που είχαν διότι δεν ήταν αυτοί υπεύθυνοι για τον φόνο αλλά εκείνοι που τους έστειλαν. Με τέτοια λόγια έπεισε τους στρατιώτες να τον αποκεφαλίσουν.

Οι Χριστιανοί έκτισαν στον τόπο του αποκεφαλισμού εκκλησία μεγαλοπρεπή και έβαλαν το σεπτό λείψανο του Αγίου Μάρτυρος, που έγινε πηγή παρηγοριάς για τους θλιβομένους και θεραπείας για τους ασθενείς.

Όταν κινδύνευσε η πατρίδα του, η Σινώπη, από πείνα χάρις στην προστασία του Αγίου βρέθηκε σιτάρι. Φανερώθηκε αρκετές φορές και σε ναύτες που κινδύνευαν να καταποντισθούν στο πέλαγος και τους έσωσε από πνιγμό. Άλλοτε πάλι φάνηκε νύχτα και ξύπνησε τον πηδαλιούχο λέγοντας του να είναι έτοιμος, γιατί θα ξεσπάση τρικυμία. Άλλες φορές τον έβλεπαν οι ναύτες σε μεγάλες θαλασσοταραχές να βοηθά πότε στα σχοινιά, πότε στα πανιά ή άλλοτε να προστατεύει το πλοίο, για να μην πέσει σε ξέρα ή σε βρόχους.

Έτσι γεννήθηκε στους ναύτες η συνήθεια να έχουν τον Άγιο Φωκά ομοτράπεζο. Όταν, λοιπόν καθόντουσαν στο τραπέζι αγόραζε ένας από τους ναύτες το μερίδιο του Αγίου, την άλλη ημέρα το αγόραζε άλλος και έτσι συγκέντρωναν χρήματα, τα οποία, όταν έφθανε το πλοίο στον προορισμό του τα μοίραζαν στους φτωχούς.

Αλλά και οι θεραπείες που έκανε ο Άγιος είναι πολλές. Σ' άλλους παρουσιάζονταν στον ύπνο, σ' άλλους ενεργούσε αόρατα.

Έτσι ο ασήμαντος και ταπεινός κηπουρός Φωκάς αξιώθηκε λόγω της αρετής του να θαυματουργεί και να τιμάται από τους Χριστιανούς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου