Άγιοι Ιερομάρτυρες Βαλέριος και Βικέντιος της Σαραγόσας. Ημέρα Μνήμης: 11 Νοεμβρίου.

Άγιοι Ιερομάρτυρες Βαλέριος και Βικέντιος της Σαραγόσας. Ημέρα Μνήμης: 11 Νοεμβρίου.

Βληθεὶς ὁ Βικέντιος ἐν φρουρᾷ φέρει.

Λυθεὶς δὲ φρουρᾶς σαρκικῆς ἄνω τρέχει.

Ο άγιος Βικέντιος - το όνομα του οποίου παραπέμπει στα λατινικά στη λέξη νικώ - φαίνεται πως καταγόταν από την Ουέσκα της Ισπανίας. Σπούδασε την ιερή και θύραθεν σοφία υπό την καθοδήγηση του επισκόπου Βαλερίου στη Σαραγόσα, ο οποίος τον χειροτόνησε διάκονο και, εξαιτίας της προχωρημένης του ηλικίας και των δυσκολιών που είχε ο ίδιος στην έκφραση, του ανέθεσε το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Ο Βικέντιος διακρίθηκε επίσης για τη φροντίδα που έδειχνε απέναντι στους φτωχούς, τις χήρες και τα ορφανά, τα πιο αγαπημένα τέκνα της αγίας Εκκλησίας.

Στις αρχές του διωγμού του Διοκλητιανού (303), ο έπαρχος Δατιανός, άνθρωπος σκληρός και αιμοβόρος, που άλλο δεν ήθελε παρά να κορέσει τη δίψα του για αίμα εις βάρος των χριστιανών, συνέλαβε τον επίσκοπο Βαλέριο και τον διάκονό του Βικέντιο και τους ανάγκασε να έλθουν σιδηροδέσμιοι και πεζοί στη Βαλεντία.

Έκπληκτος που τους έβλεπε τόσο ακμαίους και ευδιάθετους μετά την πορεία αυτή, χρησιμοποίησε με τη σειρά υποσχέσεις και απειλές για να τους πείσει να θυσιάσουν στους θεούς της Αυτοκρατορίας. Καθώς ο Βαλέριος είχε δυσκολία στην ομιλία, έλαβε τον λόγο ο Βικέντιος για να ομολογήσει την πίστη στον μόνο Σωτήρα και να δηλώσει έτοιμος να υποστεί οποιοδήποτε μαρτύριο.

Θεωρώντας τα λόγια του ως ύβρη, ο έπαρχος διέταξε να τον ξαπλώσουν σε ξύλα, να του εξαρθρώσουν τα μέλη και να ξεσχίσουν το σώμα του με σιδερένια νύχια. Ενδυναμωμένος από τη θέα του Χριστού, ο άγιος φανέρωσε εν μέσω των βασανιστηρίων τη χαρά του και ενθάρρυνε τους δήμιους που ματαίως μοχθούσαν.

Σταμάτησαν για λίγο το μαρτύριο, για να το ξαναρχίσουν, αφού έξυσαν πάλι τις πληγές του, αλλά πάλι εις μάτην. Ο Δατιανός τότε αποφασίζει να ξαπλώσει τον άγιο επάνω σε μια σχάρα με οδοντωτές σαν πριόνι ράβδους. Ο Βικέντιος προσφέρθηκε από μόνος του στη νέα τούτη βάσανο και παρέμεινε αναίσθητος στον πόνο, με τα μάτια του στραμμένα στον ουρανό.

Αποθαρρυμένος τότε ο διοικητής, έριξε τον Βικέντιο σε σκοτεινή φυλακή που το δάπεδό της ήταν στρωμένο με θραύσματα από κεραμικά. Εξαίφνης όμως το δεσμωτήριο φωτίσθηκε, τα όστρακα μεταμορφώθηκαν σε στρωμνή ανθέων και ο Χριστός συνοδεία αγγέλων ήλθε να ενδυναμώσει τον άγιο, προσκαλώντας τον να τους συναντήσει στον ουρανό.

Ο δεσμοφύλακας, τρομοκρατημένος από το θέαμα πήγε να ειδοποιήσει τον Δατιανό, ο οποίος αποφάσισε να περιποιηθεί τον άγιο και να τον ξαπλώσει σε μαλακά μαξιλάρια για να του αφαιρέσει τη δόξα του μάρτυρα. Μόλις όμως το σώμα του βρέθηκε ξαπλωμένο, η ψυχή του αγίου πέταξε στους ουρανούς προς συνάντηση του Κυρίου.

Αφρίζοντας από λύσσα μπροστά στη νίκη του αγίου, ο Δατιανός διέταξε να ρίξουν το σώμα του στα άγρια θηρία για να μην επιτρέψει στους πιστούς να το τιμήσουν. Ένα κοράκι ήλθε όμως να το προστατεύσει από τα θηρία.

Ο διοικητής τότε διέταξε να τον βάλουν σε σάκκο τον οποίο ένας στρατιώτης πήγε να πετάξει μεσοπέλαγα, δεμένο σε βαρειά πέτρα. Για μια φορά ακόμη ο Θεός φανέρωσε την εύνοιά του απέναντι στον άγιο μάρτυρα και το σώμα του επέπλεε μέχρι που το περισυνέλεξε ένας χριστιανός της Βαλεντίας, μετά από εμφάνιση του αγίου.

Αργότερα στους τόπους αυτούς κτίσθηκε περίλαμπρη βασιλική και η τιμή του αγίου εξαπλώθηκε ευρέως, όχι μόνον στην Ισπανία, η οποία τον τιμά ως τον επιφανέστερο των μαρτύρων της, αλλά σε ολόκληρο τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο.

Ο άγιος Αυγουστίνος, που αφιέρωσε σε αυτόν πολλές ομιλίες, μαρτυρεί ότι, από την εποχή του ακόμη, δεν υπήρχε επαρχία της αυτοκρατορίας που να μην εορτάζει τη μνήμη του ιερομάρτυρος της Σαραγόσας.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Tρισάριθμον σύνταγμα τῶν ἀθλητῶν τοῦ Χριστοῦ συμφώνως τιμήσωμεν ὡς καθαιρέτας ἐχθροῦ, Μηνᾶν τὸν ἀοίδημον, Βίκτωρα τὸν γενναῖον καὶ Βικέντιον ἅμα, τούτοις συνευφημοῦντες στεφανίδα τὴν θείαν. Αὐτῶν, Χριστέ, ἱκεσίαις πάντας ἐλέησον.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.

Τρισάριθμον σύνθημα, των αθλοφόρων Χριστού, υμνήσωμεν άσμασι, χαριστηρίοις πιστοί, Μηνάν τον αοίδιμον, Βίκτωρα τον γενναίον, και Βικέντιον θείον, πλάνην την των ειδώλων, καταργήσαντας πίστει. Αυτών ταις ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς ημών.

Πηγή: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος τρίτος, Νοέμβριος. Ίνδικτος, Αθήναι, 2004, ΙΑ’ Νοεμβρίου.