Η περίπτωση των Παιδομαρτύρων της Νάουσας.
Οι Άγιοι Παιδομάρτυρες της Νάουσας.
Ο ομιλητής της μαρτυρολογικής αυτής βραδυάς, ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος, το χρυσούν στόμα. Δηλώνω θερμός ακροατής των ομιλιών του από τον ραδιοφωνικό σταθμό της Πειραικής Εκκλησίας, με τις οποίες ομιλίες τρέφονται παγκοσμίως χιλιάδες ψυχές, κυρίως πάνω σε θέματα της οικογένειας. Αυτός ο θαυμασμός μου στο θείο χάρισμά του με κάνει να νοιώθω άβολα. Όμως από υπακοή στον Ποιμενάρχη μας και για πολύ συγκεκριμένο λόγο, ανέβηκα σ᾿ αυτό το βήμα.
Το θέμα της αναγνωρίσεως των Αγίων από τη συνείδηση της Εκκλησίας, είναι ένα μυστήριο που τελεσιουργείται στις καρδιές του εκκλησιαστικού πληρώματος από το Άγιο Πνεύμα, με τρόπο ακατάλυπτο. Αυτή την αναγνώριση επισφραγίζει επίσημα η Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως και αφού έχουν τηρηθεί οι της κανονικής οδού ενέργειες. Ο χρόνος δεν είναι καθορισμένος. Μπορεί να είναι λίγες δεκαετίες, μπορεί και αιώνες. Ο Θεός είναι Εκείνος που δημιουργεί τις συνθήκες, για να δοξασθούν οι Άγιοί Του εκκλησιαστικώς.
Οι Νεομάρτυρες της Νάουσας, μέχρι προ τινος, ετιμώντο μόνο ως Εθνομάρτυρες και η πόλη χαρακτηριζόταν ηρωική. Όμως είχε έλθει "το πλήρωμα του χρόνου", για να τιμηθούν και ως Άγιοι Νεομάρτυρες. Καί η πόλη να μην χαρακτηρίζεται μόνο ηρωική, αλλά και αγιοτόκος και αγιοτρόφος και μαρτυρούπολις. Πληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις της αγιοκατατάξεώς των στον χορό των Αγίων Νεομαρτύρων. Καί ναί μεν, η πλειονότης των Ναουσαίων Νεομαρτύρων, προτίμησε το θάνατο κατόπιν ομολογίας της πίστεως. Όμως υπήρξε και το μαρτυρικό κεφάλαιο της Αράπιτσας. Από πλευράς εθνικής, το μαρτύριο των γυναικών εκείνων και των παιδιών τους, είναι θαυμαστό ως αυτοθυσία ιδιαίτερα ηρωική. Πως όμως θα μπορούσαν να συντιμώνται με τους λοιπούς Νεομάρτυρες, αφού η θυσία τους είχε τα εξωτερικά γνωρίσματα της αυτοχειρίας;
Η Εκκλησία γνωρίζει να εμβαθύνει στα πράγματα, διότι και δισχιλιετή ιστορία έχει και κυρίως εν Αγίω Πνεύματι πορεύεται. Γι᾿ αυτό και στην εκκλησιαστική τιμή και μνήμη, συμπεριέλαβε και τον χορό των Νεομαρτύρων της Αράπιτσας. Η ακοίμητη μέριμνα του φιλαγίου Επισκόπου μας, θέλησε να προσθέσει στην αίδιο μνήμη των τιμωμένων Νεομαρτύρων και το παρουσιαζόμενο απόψε τόμο, μέσα στον οποίο υπάρχει όλο το σχετικό υλικό. Από την ευτέλειά μου ζήτησε να ασχοληθώ με το ιδιαίτερο αυτό θέμα των Νεομαρτύρων της Αράπιτσας, ώστε και οι φιλομάρτυρες ευσεβώς να χαρούν, αλλά και των εχόντων "ζάλην λογισμών αμφιβόλων" να αναπαυθεί ο λογισμός.
Η μελέτη φέρει τον τίτλο, "Το εθελούσιο μαρτύριο" με υπότιτλο "Αυτόχειρες μάρτυρες της Εκκλησίας". Μετά από μία σύντομη εισαγωγή, αναφέρονται τα εξής στοιχεία, από αρχαία εκκλησιαστικά κείμενα:
1) Από την Εκκλησιαστική Ιστορία του Ευσεβίου Καισαρείας (275-339 μ. X) αναφορά σε τέτοιους μάρτυρες των μεγάλων διωγμών.
2) Σύντομα συναξάρια συγκεκριμένων μαρτύρων. Δηλαδή της Αγίας Δομνίνης και των θυγατέρων της Βερνίκης και Προσδόκης (303 μ.Χ.) από την Αντιόχεια των οποίων η μνήμη τιμάται στις 4 Οκτωβρίου. Της παρθενομάρτυρος Πελαγίας, επίσης από την Αντιόχεια (3ος αι.) της οποίας η μνήμη τιμάται στις 8 Οκτωβρίου. Της μάρτυρος Ευφρασίας της εν Νικομηδεία (303 μ. Χ.) που τιμάται στις 19 Ιανουαρίου και του Ιερομάρτυρος Φιλονείδους Επισκόπου Κουρίου της Κύπρου (303-305 μ.Χ.) που τιμάται 17 Ιουνίου.
Αυτούς τους γνωστούς (διότι υπάρχει ασφαλώς και αριθμός αγνώστων) μάρτυρες των μεγάλων διωγμών, τους τίμησε αμέσως η Εκκλησία, χωρίς αμφιβολία για το νόμιμο της αθλήσεώς των. Συνιστούμε την ανάγνωση των συγκινητικών συναξαρίων τους, διότι έχουν άμεση σχέση με τα ιερά πρόσωπα της Αράπιτσας τόσους αιώνες μετά. αλλ᾿ επίσης συνιστούμε τη μελέτη των δύο εγκωμιαστικών λόγων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου που παρατίθενται στον τόμο, και με μετάφραση, και οι οποίοι λόγοι αφορούν στις Αντιοχειανές μάρτυρες που προείπαμε. Μέσα σ᾿ αυτά τα χρυσοστομικά κείμενα, μπορεί να βρεί ο αναγνώστης όλα τα επιχειρήματα που αποτελούν απαντήσεις σε ερωτήματα. Η βαρύτητα του λόγου του Ιερού Πατρός, αποτελεί ιερά σφραγίδα της πίστεως της Εκκλησίας για την ιδιαίτερη αυτή κατηγορία Αγίων Μαρτύρων.
Καί τώρα επιτρέψτε μου να στρέψω το λόγο σε ένα θέμα που το χαρακτηρίζει μία ιδιαιτερότητα, αλλ᾿ όμως αναγκαία κατά την κρίση του Επισκόπου μας να λεχθεί. Η ζωή της Εκκλησίας διαχρονικά, είναι πλήρης θείων σημείων. Δηλαδή θαύματα παντοειδή, αλλά και αποκαλύψεις αισθητώς και σε ενύπνια. Καί τούτο διότι πιστεύουμε σε Θεό ζώντα και Αγίους ζώντες.
Η πίστη μας δεν είναι ένα φιλοσοφικό σύστημα με οργάνωση και εορτολόγιο. Δεν είναι μία ανθρώπινη επινόηση καλύψεως ή και εκμεταλλεύσεως θρησκευτικών αναζητήσεων, αλλά Αποκάλυψη πολύ συγκεκριμένη, με τα πάντα της συγκεκριμένα και με στόχο συγκεκριμένο, την αιωνιότητα. Δεν παρέμεινε στις προτυπώσεις και τα προμηνύματα, τις σκιές και τα αινίγματα της Παλαιάς Διαθήκης. Αλλά βασίστηκε πάνω στην ενανθρώπηση του προσωπικού Θεού, του Κυρίου Ιησού Χριστού, που αυτοσυστήθηκε και βεβαίωσε τους ανθρώπους για τη θεία ταυτότητά Του. Ο,τι γνωρίζουμε, το γνωρίζουμε διότι "Εκείνος εξηγήσατο, ο ων εν τοις κόλποις του Πατρός". Φεύγοντας δε για τους ουρανούς, υποσχέθηκε την έλευση του Παρακλήτου και βεβαίωνε ότι αυτός θα οδηγούσε την Εκκλησία "εις πάσαν την αλήθειαν".
Μέσα σ᾿ αυτή την αλήθεια που κατέχει η Εκκλησία από την ημέρα της Πεντηκοστής, είναι και τα απ᾿ αρχής μέχρις της συντελείας των αιώνων, θεία σημεία. Άλλωστε, από τα αποστολικά χρόνια, με υπερφυσικούς τρόπους επεσφράγιζε ο Θεός το λόγο. Το Ευαγγέλιο του Μάρκου τελειώνει με τη φράση: "οι δε (Απόστολοι) εκήρυξαν πανταχού, του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος, διά των επακολουθούντων σημείων".
Ο Κύριος, ως πλάστης μας, γνωρίζει το ασθενές της φύσεώς μας. Το αδύναμο της προσωπικής πίστεώς μας που δεν θέλουμε με επίγνωση και ταπείνωση να ομολογήσουμε προσευχητικά κατά τη φράση του πονεμένου πατέρα του Ευαγγελίου "πιστεύω Κύριε, βοήθει μου τη απιστία". Και ενώ κατά κανόνα ο Παντοδύναμος θέτει ως προϋπόθεση την πίστη για το θαύμα και το σημείο, πολλές φορές παρακάμπτει αυτή την προϋπόθεση, νικώμενος από τα ίδια τα φιλάνθρωπα σπλάχνα Του, προκειμένου να ενισχύσει την πίστη και διακριτικά να πείσει τον άνθρωπο για το πνευματικό του συμφέρον. Θέλει να κεντρίσει το φιλότιμό μας, κατά τη φράση του Οσίου Παϊσίου.
Ο,τι αποκαλύπτει, το αποκαλύπτει κατά την αλάθητη θεική Του κρίση, γι᾿ αυτό και είναι θεοπρεπές. Ένα δικό Του σημείο καθ᾿ ύπαρ ή κατ᾿ όναρ, μπορεί να είναι μία πληροφορία, μία επιβεβαίωση, μία διάψευση, μία διευκρίνιση, μία απάντηση. Πάντως κατά την κρίση Του αναγκαίο και ποτέ άκαιρο. Πάντα την ώρα που πρέπει, εκεί που θέλει, με τον τρόπο που θέλει. Αυτά, ως εισαγωγικά των όσων ακολουθούν, των οποίων το κυριώτερο μέρος περιλαμβάνεται στο "επίμετρο" της μελέτης μας στον παρουσιαζόμενο Τόμο.
Θα σας διαβάσω από ακριβές φωτοαντίγραφο, όσα έγραψα και υπέγραψα και απέστειλα στον ποιμενάρχη μας στις 9 Μαΐου 2014, μετά από τηλεφωνική ενημέρωση και αίτημα από της πατρικής πλευράς του να τα καταγράψω.
Χρυσόστομος Παπαδάκης Ιεράπετρα 9-5-2014
Αρχιμανδρίτης
Τού Οικουμενικού Θρόνου
Σεβασμιώτατον
Μητροπολίτην Βεροίας, Ναούσης
και Καμπανίας
κ.κ. Παντελεήμονα
Εις Βέροιαν.
Σεβασμιώτατε Γέροντα, Χριστός Ανέστη.
Υπακούοντας σε σεπτή εντολή Σας, έχοντας δε συναίσθηση της αμαρτωλότητός μου, καταγράφω το πρόσφατο-αποκαλυπτικό και κατά τη σεβαστή γνώμη Σας ως Επισκόπου μου-ενύπνιο, σχετικά με τους Αγίους Νεομάρτυρες της Ναούσης.
Γνωρίζετε, ότι η Σεβασμιότητά Σας μου ανέθεσε να συντάξω μία αγιολογική μελέτη, που θα αφορούσε συγκεκριμένα στις γυναίκες που βρήκαν εθελούσιο τραγικό θάνατο στον κρημνώδη καταρράκτη της Αράπιτσας, λόγω της ιδιαιτερότητος του μαρτυρίου, το οποίο φέρει τα εξωτερικά γνωρίσματα της αυτοχειρίας.
Με τη χάρη του Θεού εμφανή στην προσπάθειά μου, παρέδωσα τη μελέτη αυτή στον προς τούτο υπεύθυνο, Πανοσιολογιώτατο Αρχιμ. π. Αρσένιο, επί της οποίας έκανα και τις απαραίτητες διορθώσεις κατά τις ημέρες του Πάσχα στην Ιερά Μονή Δοβράς.
Η εντολή Σας ήταν να ασχοληθώ με το μαρτύριο των συγκεκριμένων γυναικών. Κανένας λόγος δεν είχε γίνει για παιδιά, ούτε από μέρους σας, αλλ’ ούτε και ο λογισμός μου πήγε σ’ αυτά όταν συνέτασσα την εργασία.
Κατά την επιστροφή μου στην Κρήτη, παρέμεινα στην Αθήνα για εργασίες. Ξημέρωμα της 2ας Μαΐου 2014, είδα το εξής ενύπνιο, το οποίο με αναστάτωσε, αλλά και με συγκίνησε, διότι το θεώρησα ως θεόθεν βεβαίωση περί του μαρτυρίου των Αγίων Γυναικών, συζύγων και παρθένων και των Παιδομαρτύρων, ότι είναι ισόκυρο και ισοστάσιο με το μαρτύριο των λοιπών Ναουσαίων Αγίων Νεομαρτύρων, αν όχι και ενδοξότερο και ηρωϊκότερο ως απολύτως εθελούσιο..!!
Είδα ότι βρισκόμουνα σε τόπο άγνωστο, όπου όμως επικρατούσε μεγάλη ταραχή, φόβος, λίγο φως και θόρυβος. Ξαφνικά βλέπω να παρουσιάζονται μικρά παιδάκια, κοριτσάκια και αγοράκια με φορεσιές εποχής, με μικρές ηλικιακές διαφορές, κρατούσαν τα χεράκια τους και με κύκλωσαν. Γύρισαν δύο με τρεις φορές γύρω μου τραγουδώντας κάτι που δεν θυμάμαι καθόλου, και με χορευτικό βήμα. Το εντυπωσιακό όμως ήταν, ότι έφεραν όλα φωτοστέφανο, όχι απλώς φως, αλλά φωτοστέφανο με γραμμή όπως στις Εικόνες, το οποίο φαινόταν έντονο μέσα στο μισοσκόταδο. Ενώ τα παρατηρούσα, ξαφνικά σταμάτησαν, με κοίταξαν όλα στα μάτια, και με θυμό μου είπαν με μία φωνή:
- Για μας δεν έγραψες.
Λέγοντάς μου αυτό, μέσα ακόμη στον ύπνο μου ένοιωσα την εσωτερική πληροφορία ότι επρόκειτο για παιδιά μάρτυρες της Αράπιτσας. Αμέσως ξύπνησα με την ίδια εσωτερική πληροφορία και θυμήθηκα ότι προσκυνώντας την Εικόνα βιαστικά προ του Εσπερινού κατά τη μνήμη των Νεομαρτύρων, πρέπει να είδα και νήπια να πέφτουν στον καταρράκτη. Για να βεβαιωθώ, τηλεφώνησα την ίδια μέρα στον π. Αρσένιο, ο οποίος με διαβεβαίωσε ότι όντως μαρτύρησαν και παιδιά. Του διηγήθηκα το ενύπνιο και τον παρεκάλεσα να Σας ενημερώσει μετά την επιστροφή Σας από το εξωτερικό.
Για το λόγο αυτό, πρέπει να εργασθώ συμπληρωματικά στην παραδοθείσα μελέτη μου, ώστε να γίνει μνεία και των Αγίων Παιδομαρτύρων της Αράπιτσας, συναξαρική και υμνογραφική. Ταπεινώς δε φρονώ, ότι εφ ὅσον η Ιερά Μητρόπολή μας μέσα στο πλούσιο αγιολόγιό της έχει και αυτούς τους Νέους Παιδομάρτυρες, καλό είναι να ιστοριθεί μία χωριστή Εικόνα τους και να καθιερωθεί και ιδιαίτερη μνήμη τους, όπως αυτή των Νέων Ιερομαρτύρων, κατά την οποία θα γιορτάζουν τα νήπια και τα μικρά παιδιά της Ι. Μητροπόλεως με συνοδευτικές εκδηλώσεις που η σοφία Σας και ποιμαντορική μέριμνά Σας θα αποφασίσει.
Σεβασμιώτατε,
Με συγκίνηση κατέγραψα και καταθέτω ενυπογράφως στη Σεβασμιότητά Σας αυτό που αξιώθηκα να ζήσω καθ ὕπνον, το οποίο αποτελεί-πιστεύω-μία μαρτυρία των ιδίων των Αγίων, κάτι που επισφραγίζει τις ενέργειές Σας για να τιμώνται αξιοχρέως.
Με βαθύτατο σεβασμό Χ.Π.
Έτσι, θέλησε ο Θεός. Να μιλήσει για τους Αγίους Του σε ένα ξένο ως προς τον τόπο κληρικό, ουτιδανό και κεγχριαίο, και δι αὐτοῦ του σημείου να επικυρώνεται θαυμαστώς η όλη υπόθεση.
Βέβαια και αυτό το θέμα, όπως όλα τα θεία της Εκκλησίας, είναι ζητήματα πίστεως. Με πίστη προσεγγίζονται. Και γνωρίζομε ότι οὐ πάντων η πίστις ὅπως λέει ο Απόστολος Παύλος. Δεν είναι για όλους, όχι γιατί το θέλει ο Θεός, αλλά γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα. Η Εκκλησία του Χριστού τηρούσα το ὅστις θέλει, καλεί στην πίστη και δεν πολεμά, ούτε προσβάλλει τον αρνητή. Μόνο αμύνεται υπερασπιζόμενη την αλήθεια της όταν οι αγιοκατατάξεις που κάνει, απλώς επισημοποιούν αυτά που το Άγιο Πνεύμα υπαγόρευσε στην αλάθητη εκκλησιαστική εσυνείδηση. Η προσωπική εκδήλωση αμφισβητήσεως μίας διακηρυγμένης αγιότητος, προδίδει εγωϊσμό και ασέβεια και προσβολή της πίστεως της Τοπικής Εκκλησίας και δύο Συνόδων, δηλαδή της εισηγητρίας (Εκκλησίας της Ελλάδος) και της αποφαινομένης (Οικουμενικού Πατριαρχείου).
Πρόσφατα που ανακηρύχθηκε Άγιος ο Γέροντας Παΐσιος, ρώτησα κάποιον φίλο μου (Επίσκοπο) που είχε συνδεθεί μαζί του πολύ, πως ένοιωθε μετά την αγιοκατάταξη. Μου είπε: εἶμαι μεθυσμένος από χαρά και ευτυχία. Ζω μία γλυκειά, ιερή τρέλλα από τη χαρά μου. Του είπα: καλά αφού γνώριζες την αγιότητά του, γιατί νοιώθεις αυτά τώρα; Και μου απάντησε: διότι τώρα αποφάνθηκε η Εκκλησία. Κι όταν αποφαίνεται η Εκκλησία, συναποφαίνεται ο Θεός. Αυτή τη χαρά τη νοιώσαμε εκατομμύρια άνθρωποι στη γη, όπως και στην περίπτωση προ διετίας του Αγίου Πορφυρίου. Δεν είναι κρίμα και στην περίπτωση των μαρτύρων εδώ, να στερηθούν του βιώματος της χαράς αυτής κάποιοι; Αφού θα πιστέψουν έτσι κι αλλιώς όταν φύγουν από αυτή τη ζωή με αυτά που θα δουν και θα είναι αιώνια, γιατί αδικούν τους εαυτούς των από τώρα;
Σήμερα, στην πανηγυρική τράπεζα μιας Μονής που γιόρταζε, και στην οποία μετείχαμε, είχαν ως ανάγνωσμα από τις διδαχές του Οσίου Παϊσίου. Διαβάστηκε, λοιπόν, και τούτο το οποίο αντέγραψα και το πρόσθεσα ως καταληκτήριο του ταπεινού μου λογιδρίου.
- Γέροντα, ύστερα από την αναγνώριση ενός Αγίου, ο κόσμος βοηθιέται περισσότερο;
- Φυσικά βοηθιέται. Οι Άγιοι, όταν αναγνωρίζονται από την Εκκλησία, αισθάνονται υποχρέωση να μας βοηθούν· αναγκάζονται κατά κάποιο τρόπο να βοηθούν περισσότερο, αλλά και ο Θεός τους στέλνει να βοηθούν τον κόσμο.
Κι ἐγώ ο ελάχιστος προσθέτω· Νάουσα, δεν αναγνωρίστηκε ένας Άγιός σου, αλλά 2000 Άγιοί σου, δηλαδή, 2000 ακόμη προστάτες και βοηθοί σου.
Ευχαριστώ από ψυχής και μετά δέους, τους Αγίους Παιδομάρτυρες της Αράπιτσας που καταδέχτηκαν να φανερώσουν στον ανάξιο ομιλούντα, αυτά που αναφέρθηκαν. Και συγχωρείστε μου, εσείς, τον κατ ἀνάγκην προσωπικό τόνο της ομιλίας μου.
Ευγνωμοσύνης ένεκα προς τους Αγίους Παιδομάρτυρες, συνέταξα το εξής Απολυτίκιο:
Απολυτίκιο
Ήχος γ'. Την ωραιότητα
Μαρτυρουπόλεως Ναούσης θρέμματα, τους Παιδομάρτυρας Χριστού υμνήσωμεν, Νεομαρτύρων γυναικών βλαστήματα τα ευώδη· και γαρ ως καλλίνικοι τους στεφάνους εδέξαντο χειμαρώδη ύδατα πορφυρώσαντες αίμασι. Διο αεί προστάται και πέλουσι Χριστεπωνύμων παίδων οι μακάριοι.
Οι Άγιοι Παιδομάρτυρες της Νάουσας.
Ο ομιλητής της μαρτυρολογικής αυτής βραδυάς, ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος, το χρυσούν στόμα. Δηλώνω θερμός ακροατής των ομιλιών του από τον ραδιοφωνικό σταθμό της Πειραικής Εκκλησίας, με τις οποίες ομιλίες τρέφονται παγκοσμίως χιλιάδες ψυχές, κυρίως πάνω σε θέματα της οικογένειας. Αυτός ο θαυμασμός μου στο θείο χάρισμά του με κάνει να νοιώθω άβολα. Όμως από υπακοή στον Ποιμενάρχη μας και για πολύ συγκεκριμένο λόγο, ανέβηκα σ᾿ αυτό το βήμα.
Το θέμα της αναγνωρίσεως των Αγίων από τη συνείδηση της Εκκλησίας, είναι ένα μυστήριο που τελεσιουργείται στις καρδιές του εκκλησιαστικού πληρώματος από το Άγιο Πνεύμα, με τρόπο ακατάλυπτο. Αυτή την αναγνώριση επισφραγίζει επίσημα η Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως και αφού έχουν τηρηθεί οι της κανονικής οδού ενέργειες. Ο χρόνος δεν είναι καθορισμένος. Μπορεί να είναι λίγες δεκαετίες, μπορεί και αιώνες. Ο Θεός είναι Εκείνος που δημιουργεί τις συνθήκες, για να δοξασθούν οι Άγιοί Του εκκλησιαστικώς.
Οι Νεομάρτυρες της Νάουσας, μέχρι προ τινος, ετιμώντο μόνο ως Εθνομάρτυρες και η πόλη χαρακτηριζόταν ηρωική. Όμως είχε έλθει "το πλήρωμα του χρόνου", για να τιμηθούν και ως Άγιοι Νεομάρτυρες. Καί η πόλη να μην χαρακτηρίζεται μόνο ηρωική, αλλά και αγιοτόκος και αγιοτρόφος και μαρτυρούπολις. Πληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις της αγιοκατατάξεώς των στον χορό των Αγίων Νεομαρτύρων. Καί ναί μεν, η πλειονότης των Ναουσαίων Νεομαρτύρων, προτίμησε το θάνατο κατόπιν ομολογίας της πίστεως. Όμως υπήρξε και το μαρτυρικό κεφάλαιο της Αράπιτσας. Από πλευράς εθνικής, το μαρτύριο των γυναικών εκείνων και των παιδιών τους, είναι θαυμαστό ως αυτοθυσία ιδιαίτερα ηρωική. Πως όμως θα μπορούσαν να συντιμώνται με τους λοιπούς Νεομάρτυρες, αφού η θυσία τους είχε τα εξωτερικά γνωρίσματα της αυτοχειρίας;
Η Εκκλησία γνωρίζει να εμβαθύνει στα πράγματα, διότι και δισχιλιετή ιστορία έχει και κυρίως εν Αγίω Πνεύματι πορεύεται. Γι᾿ αυτό και στην εκκλησιαστική τιμή και μνήμη, συμπεριέλαβε και τον χορό των Νεομαρτύρων της Αράπιτσας. Η ακοίμητη μέριμνα του φιλαγίου Επισκόπου μας, θέλησε να προσθέσει στην αίδιο μνήμη των τιμωμένων Νεομαρτύρων και το παρουσιαζόμενο απόψε τόμο, μέσα στον οποίο υπάρχει όλο το σχετικό υλικό. Από την ευτέλειά μου ζήτησε να ασχοληθώ με το ιδιαίτερο αυτό θέμα των Νεομαρτύρων της Αράπιτσας, ώστε και οι φιλομάρτυρες ευσεβώς να χαρούν, αλλά και των εχόντων "ζάλην λογισμών αμφιβόλων" να αναπαυθεί ο λογισμός.
Η μελέτη φέρει τον τίτλο, "Το εθελούσιο μαρτύριο" με υπότιτλο "Αυτόχειρες μάρτυρες της Εκκλησίας". Μετά από μία σύντομη εισαγωγή, αναφέρονται τα εξής στοιχεία, από αρχαία εκκλησιαστικά κείμενα:
1) Από την Εκκλησιαστική Ιστορία του Ευσεβίου Καισαρείας (275-339 μ. X) αναφορά σε τέτοιους μάρτυρες των μεγάλων διωγμών.
2) Σύντομα συναξάρια συγκεκριμένων μαρτύρων. Δηλαδή της Αγίας Δομνίνης και των θυγατέρων της Βερνίκης και Προσδόκης (303 μ.Χ.) από την Αντιόχεια των οποίων η μνήμη τιμάται στις 4 Οκτωβρίου. Της παρθενομάρτυρος Πελαγίας, επίσης από την Αντιόχεια (3ος αι.) της οποίας η μνήμη τιμάται στις 8 Οκτωβρίου. Της μάρτυρος Ευφρασίας της εν Νικομηδεία (303 μ. Χ.) που τιμάται στις 19 Ιανουαρίου και του Ιερομάρτυρος Φιλονείδους Επισκόπου Κουρίου της Κύπρου (303-305 μ.Χ.) που τιμάται 17 Ιουνίου.
Αυτούς τους γνωστούς (διότι υπάρχει ασφαλώς και αριθμός αγνώστων) μάρτυρες των μεγάλων διωγμών, τους τίμησε αμέσως η Εκκλησία, χωρίς αμφιβολία για το νόμιμο της αθλήσεώς των. Συνιστούμε την ανάγνωση των συγκινητικών συναξαρίων τους, διότι έχουν άμεση σχέση με τα ιερά πρόσωπα της Αράπιτσας τόσους αιώνες μετά. αλλ᾿ επίσης συνιστούμε τη μελέτη των δύο εγκωμιαστικών λόγων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου που παρατίθενται στον τόμο, και με μετάφραση, και οι οποίοι λόγοι αφορούν στις Αντιοχειανές μάρτυρες που προείπαμε. Μέσα σ᾿ αυτά τα χρυσοστομικά κείμενα, μπορεί να βρεί ο αναγνώστης όλα τα επιχειρήματα που αποτελούν απαντήσεις σε ερωτήματα. Η βαρύτητα του λόγου του Ιερού Πατρός, αποτελεί ιερά σφραγίδα της πίστεως της Εκκλησίας για την ιδιαίτερη αυτή κατηγορία Αγίων Μαρτύρων.
Καί τώρα επιτρέψτε μου να στρέψω το λόγο σε ένα θέμα που το χαρακτηρίζει μία ιδιαιτερότητα, αλλ᾿ όμως αναγκαία κατά την κρίση του Επισκόπου μας να λεχθεί. Η ζωή της Εκκλησίας διαχρονικά, είναι πλήρης θείων σημείων. Δηλαδή θαύματα παντοειδή, αλλά και αποκαλύψεις αισθητώς και σε ενύπνια. Καί τούτο διότι πιστεύουμε σε Θεό ζώντα και Αγίους ζώντες.
Η πίστη μας δεν είναι ένα φιλοσοφικό σύστημα με οργάνωση και εορτολόγιο. Δεν είναι μία ανθρώπινη επινόηση καλύψεως ή και εκμεταλλεύσεως θρησκευτικών αναζητήσεων, αλλά Αποκάλυψη πολύ συγκεκριμένη, με τα πάντα της συγκεκριμένα και με στόχο συγκεκριμένο, την αιωνιότητα. Δεν παρέμεινε στις προτυπώσεις και τα προμηνύματα, τις σκιές και τα αινίγματα της Παλαιάς Διαθήκης. Αλλά βασίστηκε πάνω στην ενανθρώπηση του προσωπικού Θεού, του Κυρίου Ιησού Χριστού, που αυτοσυστήθηκε και βεβαίωσε τους ανθρώπους για τη θεία ταυτότητά Του. Ο,τι γνωρίζουμε, το γνωρίζουμε διότι "Εκείνος εξηγήσατο, ο ων εν τοις κόλποις του Πατρός". Φεύγοντας δε για τους ουρανούς, υποσχέθηκε την έλευση του Παρακλήτου και βεβαίωνε ότι αυτός θα οδηγούσε την Εκκλησία "εις πάσαν την αλήθειαν".
Μέσα σ᾿ αυτή την αλήθεια που κατέχει η Εκκλησία από την ημέρα της Πεντηκοστής, είναι και τα απ᾿ αρχής μέχρις της συντελείας των αιώνων, θεία σημεία. Άλλωστε, από τα αποστολικά χρόνια, με υπερφυσικούς τρόπους επεσφράγιζε ο Θεός το λόγο. Το Ευαγγέλιο του Μάρκου τελειώνει με τη φράση: "οι δε (Απόστολοι) εκήρυξαν πανταχού, του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος, διά των επακολουθούντων σημείων".
Ο Κύριος, ως πλάστης μας, γνωρίζει το ασθενές της φύσεώς μας. Το αδύναμο της προσωπικής πίστεώς μας που δεν θέλουμε με επίγνωση και ταπείνωση να ομολογήσουμε προσευχητικά κατά τη φράση του πονεμένου πατέρα του Ευαγγελίου "πιστεύω Κύριε, βοήθει μου τη απιστία". Και ενώ κατά κανόνα ο Παντοδύναμος θέτει ως προϋπόθεση την πίστη για το θαύμα και το σημείο, πολλές φορές παρακάμπτει αυτή την προϋπόθεση, νικώμενος από τα ίδια τα φιλάνθρωπα σπλάχνα Του, προκειμένου να ενισχύσει την πίστη και διακριτικά να πείσει τον άνθρωπο για το πνευματικό του συμφέρον. Θέλει να κεντρίσει το φιλότιμό μας, κατά τη φράση του Οσίου Παϊσίου.
Ο,τι αποκαλύπτει, το αποκαλύπτει κατά την αλάθητη θεική Του κρίση, γι᾿ αυτό και είναι θεοπρεπές. Ένα δικό Του σημείο καθ᾿ ύπαρ ή κατ᾿ όναρ, μπορεί να είναι μία πληροφορία, μία επιβεβαίωση, μία διάψευση, μία διευκρίνιση, μία απάντηση. Πάντως κατά την κρίση Του αναγκαίο και ποτέ άκαιρο. Πάντα την ώρα που πρέπει, εκεί που θέλει, με τον τρόπο που θέλει. Αυτά, ως εισαγωγικά των όσων ακολουθούν, των οποίων το κυριώτερο μέρος περιλαμβάνεται στο "επίμετρο" της μελέτης μας στον παρουσιαζόμενο Τόμο.
Θα σας διαβάσω από ακριβές φωτοαντίγραφο, όσα έγραψα και υπέγραψα και απέστειλα στον ποιμενάρχη μας στις 9 Μαΐου 2014, μετά από τηλεφωνική ενημέρωση και αίτημα από της πατρικής πλευράς του να τα καταγράψω.
Χρυσόστομος Παπαδάκης Ιεράπετρα 9-5-2014
Αρχιμανδρίτης
Τού Οικουμενικού Θρόνου
Σεβασμιώτατον
Μητροπολίτην Βεροίας, Ναούσης
και Καμπανίας
κ.κ. Παντελεήμονα
Εις Βέροιαν.
Σεβασμιώτατε Γέροντα, Χριστός Ανέστη.
Υπακούοντας σε σεπτή εντολή Σας, έχοντας δε συναίσθηση της αμαρτωλότητός μου, καταγράφω το πρόσφατο-αποκαλυπτικό και κατά τη σεβαστή γνώμη Σας ως Επισκόπου μου-ενύπνιο, σχετικά με τους Αγίους Νεομάρτυρες της Ναούσης.
Γνωρίζετε, ότι η Σεβασμιότητά Σας μου ανέθεσε να συντάξω μία αγιολογική μελέτη, που θα αφορούσε συγκεκριμένα στις γυναίκες που βρήκαν εθελούσιο τραγικό θάνατο στον κρημνώδη καταρράκτη της Αράπιτσας, λόγω της ιδιαιτερότητος του μαρτυρίου, το οποίο φέρει τα εξωτερικά γνωρίσματα της αυτοχειρίας.
Με τη χάρη του Θεού εμφανή στην προσπάθειά μου, παρέδωσα τη μελέτη αυτή στον προς τούτο υπεύθυνο, Πανοσιολογιώτατο Αρχιμ. π. Αρσένιο, επί της οποίας έκανα και τις απαραίτητες διορθώσεις κατά τις ημέρες του Πάσχα στην Ιερά Μονή Δοβράς.
Η εντολή Σας ήταν να ασχοληθώ με το μαρτύριο των συγκεκριμένων γυναικών. Κανένας λόγος δεν είχε γίνει για παιδιά, ούτε από μέρους σας, αλλ’ ούτε και ο λογισμός μου πήγε σ’ αυτά όταν συνέτασσα την εργασία.
Κατά την επιστροφή μου στην Κρήτη, παρέμεινα στην Αθήνα για εργασίες. Ξημέρωμα της 2ας Μαΐου 2014, είδα το εξής ενύπνιο, το οποίο με αναστάτωσε, αλλά και με συγκίνησε, διότι το θεώρησα ως θεόθεν βεβαίωση περί του μαρτυρίου των Αγίων Γυναικών, συζύγων και παρθένων και των Παιδομαρτύρων, ότι είναι ισόκυρο και ισοστάσιο με το μαρτύριο των λοιπών Ναουσαίων Αγίων Νεομαρτύρων, αν όχι και ενδοξότερο και ηρωϊκότερο ως απολύτως εθελούσιο..!!
Είδα ότι βρισκόμουνα σε τόπο άγνωστο, όπου όμως επικρατούσε μεγάλη ταραχή, φόβος, λίγο φως και θόρυβος. Ξαφνικά βλέπω να παρουσιάζονται μικρά παιδάκια, κοριτσάκια και αγοράκια με φορεσιές εποχής, με μικρές ηλικιακές διαφορές, κρατούσαν τα χεράκια τους και με κύκλωσαν. Γύρισαν δύο με τρεις φορές γύρω μου τραγουδώντας κάτι που δεν θυμάμαι καθόλου, και με χορευτικό βήμα. Το εντυπωσιακό όμως ήταν, ότι έφεραν όλα φωτοστέφανο, όχι απλώς φως, αλλά φωτοστέφανο με γραμμή όπως στις Εικόνες, το οποίο φαινόταν έντονο μέσα στο μισοσκόταδο. Ενώ τα παρατηρούσα, ξαφνικά σταμάτησαν, με κοίταξαν όλα στα μάτια, και με θυμό μου είπαν με μία φωνή:
- Για μας δεν έγραψες.
Λέγοντάς μου αυτό, μέσα ακόμη στον ύπνο μου ένοιωσα την εσωτερική πληροφορία ότι επρόκειτο για παιδιά μάρτυρες της Αράπιτσας. Αμέσως ξύπνησα με την ίδια εσωτερική πληροφορία και θυμήθηκα ότι προσκυνώντας την Εικόνα βιαστικά προ του Εσπερινού κατά τη μνήμη των Νεομαρτύρων, πρέπει να είδα και νήπια να πέφτουν στον καταρράκτη. Για να βεβαιωθώ, τηλεφώνησα την ίδια μέρα στον π. Αρσένιο, ο οποίος με διαβεβαίωσε ότι όντως μαρτύρησαν και παιδιά. Του διηγήθηκα το ενύπνιο και τον παρεκάλεσα να Σας ενημερώσει μετά την επιστροφή Σας από το εξωτερικό.
Για το λόγο αυτό, πρέπει να εργασθώ συμπληρωματικά στην παραδοθείσα μελέτη μου, ώστε να γίνει μνεία και των Αγίων Παιδομαρτύρων της Αράπιτσας, συναξαρική και υμνογραφική. Ταπεινώς δε φρονώ, ότι εφ ὅσον η Ιερά Μητρόπολή μας μέσα στο πλούσιο αγιολόγιό της έχει και αυτούς τους Νέους Παιδομάρτυρες, καλό είναι να ιστοριθεί μία χωριστή Εικόνα τους και να καθιερωθεί και ιδιαίτερη μνήμη τους, όπως αυτή των Νέων Ιερομαρτύρων, κατά την οποία θα γιορτάζουν τα νήπια και τα μικρά παιδιά της Ι. Μητροπόλεως με συνοδευτικές εκδηλώσεις που η σοφία Σας και ποιμαντορική μέριμνά Σας θα αποφασίσει.
Σεβασμιώτατε,
Με συγκίνηση κατέγραψα και καταθέτω ενυπογράφως στη Σεβασμιότητά Σας αυτό που αξιώθηκα να ζήσω καθ ὕπνον, το οποίο αποτελεί-πιστεύω-μία μαρτυρία των ιδίων των Αγίων, κάτι που επισφραγίζει τις ενέργειές Σας για να τιμώνται αξιοχρέως.
Με βαθύτατο σεβασμό Χ.Π.
Έτσι, θέλησε ο Θεός. Να μιλήσει για τους Αγίους Του σε ένα ξένο ως προς τον τόπο κληρικό, ουτιδανό και κεγχριαίο, και δι αὐτοῦ του σημείου να επικυρώνεται θαυμαστώς η όλη υπόθεση.
Βέβαια και αυτό το θέμα, όπως όλα τα θεία της Εκκλησίας, είναι ζητήματα πίστεως. Με πίστη προσεγγίζονται. Και γνωρίζομε ότι οὐ πάντων η πίστις ὅπως λέει ο Απόστολος Παύλος. Δεν είναι για όλους, όχι γιατί το θέλει ο Θεός, αλλά γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα. Η Εκκλησία του Χριστού τηρούσα το ὅστις θέλει, καλεί στην πίστη και δεν πολεμά, ούτε προσβάλλει τον αρνητή. Μόνο αμύνεται υπερασπιζόμενη την αλήθεια της όταν οι αγιοκατατάξεις που κάνει, απλώς επισημοποιούν αυτά που το Άγιο Πνεύμα υπαγόρευσε στην αλάθητη εκκλησιαστική εσυνείδηση. Η προσωπική εκδήλωση αμφισβητήσεως μίας διακηρυγμένης αγιότητος, προδίδει εγωϊσμό και ασέβεια και προσβολή της πίστεως της Τοπικής Εκκλησίας και δύο Συνόδων, δηλαδή της εισηγητρίας (Εκκλησίας της Ελλάδος) και της αποφαινομένης (Οικουμενικού Πατριαρχείου).
Πρόσφατα που ανακηρύχθηκε Άγιος ο Γέροντας Παΐσιος, ρώτησα κάποιον φίλο μου (Επίσκοπο) που είχε συνδεθεί μαζί του πολύ, πως ένοιωθε μετά την αγιοκατάταξη. Μου είπε: εἶμαι μεθυσμένος από χαρά και ευτυχία. Ζω μία γλυκειά, ιερή τρέλλα από τη χαρά μου. Του είπα: καλά αφού γνώριζες την αγιότητά του, γιατί νοιώθεις αυτά τώρα; Και μου απάντησε: διότι τώρα αποφάνθηκε η Εκκλησία. Κι όταν αποφαίνεται η Εκκλησία, συναποφαίνεται ο Θεός. Αυτή τη χαρά τη νοιώσαμε εκατομμύρια άνθρωποι στη γη, όπως και στην περίπτωση προ διετίας του Αγίου Πορφυρίου. Δεν είναι κρίμα και στην περίπτωση των μαρτύρων εδώ, να στερηθούν του βιώματος της χαράς αυτής κάποιοι; Αφού θα πιστέψουν έτσι κι αλλιώς όταν φύγουν από αυτή τη ζωή με αυτά που θα δουν και θα είναι αιώνια, γιατί αδικούν τους εαυτούς των από τώρα;
Σήμερα, στην πανηγυρική τράπεζα μιας Μονής που γιόρταζε, και στην οποία μετείχαμε, είχαν ως ανάγνωσμα από τις διδαχές του Οσίου Παϊσίου. Διαβάστηκε, λοιπόν, και τούτο το οποίο αντέγραψα και το πρόσθεσα ως καταληκτήριο του ταπεινού μου λογιδρίου.
- Γέροντα, ύστερα από την αναγνώριση ενός Αγίου, ο κόσμος βοηθιέται περισσότερο;
- Φυσικά βοηθιέται. Οι Άγιοι, όταν αναγνωρίζονται από την Εκκλησία, αισθάνονται υποχρέωση να μας βοηθούν· αναγκάζονται κατά κάποιο τρόπο να βοηθούν περισσότερο, αλλά και ο Θεός τους στέλνει να βοηθούν τον κόσμο.
Κι ἐγώ ο ελάχιστος προσθέτω· Νάουσα, δεν αναγνωρίστηκε ένας Άγιός σου, αλλά 2000 Άγιοί σου, δηλαδή, 2000 ακόμη προστάτες και βοηθοί σου.
Ευχαριστώ από ψυχής και μετά δέους, τους Αγίους Παιδομάρτυρες της Αράπιτσας που καταδέχτηκαν να φανερώσουν στον ανάξιο ομιλούντα, αυτά που αναφέρθηκαν. Και συγχωρείστε μου, εσείς, τον κατ ἀνάγκην προσωπικό τόνο της ομιλίας μου.
Ευγνωμοσύνης ένεκα προς τους Αγίους Παιδομάρτυρες, συνέταξα το εξής Απολυτίκιο:
Απολυτίκιο
Ήχος γ'. Την ωραιότητα
Μαρτυρουπόλεως Ναούσης θρέμματα, τους Παιδομάρτυρας Χριστού υμνήσωμεν, Νεομαρτύρων γυναικών βλαστήματα τα ευώδη· και γαρ ως καλλίνικοι τους στεφάνους εδέξαντο χειμαρώδη ύδατα πορφυρώσαντες αίμασι. Διο αεί προστάται και πέλουσι Χριστεπωνύμων παίδων οι μακάριοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου