Άγιος Προφήτης Βαρούχ ο Δίκαιος. Ημέρα Μνήμης: 28 Σεπτεμβρίου.

Άγιος Προφήτης Βαρούχ ο Δίκαιος. Ημέρα Μνήμης: 28 Σεπτεμβρίου.

Bαροὺχ Προφήτης Ἱερεμίου φίλος,

Xριστοῦ Προφήταις συγχορεύει ἐν πόλῳ.

Ο Βαρούχ έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ.. Ήταν γιος του Νηρία (Ιερεμίας 32,12 και 36,4) και αδερφός του Σεραΐα, αρμόδιος για το κατάλυμα του βασιλιά Σεδεκία (Ιερεμίας 51,59). Ήταν φίλος και έμπιστος γραμματέας του προφήτη Ιερεμία καταγράφοντας τις προφητείες του σε βιβλίο (Ιερεμίας 3,4-32), τον τέταρτο χρόνο της βασιλείας του Ιωακείμ (Ιωακίμ). Ήταν φιλαλήθης και θαρραλέος.

Ο Βαρούχ στο ομώνυμό του βιβλίο μέσα στην Αγία Γραφή, προλέγει καθαρά για την ενανθρώπηση του Κυρίου Ιησού Χριστού. Υπάρχουν και δύο δευτεροκανονικά ή απόκρυφα βιβλία του Βαρούχ. Το πρώτο στα πέντε κεφάλαιά του περιέχει την εξομολόγηση του Ισραήλ κατά την περίοδο της αιχμαλωσίας και τη δέηση για σωτηρία. Το δεύτερο περιέχει δήθεν οράματα του Βαρούχ.

Κατά το πέμπτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ ο Βαρούχ, όταν ήταν φυλακισμένος ο Ιερεμίας,  έγραψε με υπαγόρευσή του προφητείες, με την εντολή να τις αναγνώσει στο λαό και τους άρχοντες σε ημέρα νηστείας (Ιερεμίας 36,8). Όταν το έμαθε ο Ιωακείμ αντί να επωφεληθεί από τις νουθεσίες του προφήτη, έστειλε τον Ιουδεί και του έφερε το βιβλίο. Καθώς ο Ιουδεί διάβαζε το βιβλίο στον Ιωακείμ και παρά τις διαμαρτυρίες των αρχόντων, τις έκοβε με μαχαίρι και τις πέταγε στη φωτιά μέχρι που έκαψε ολόκληρο το βιβλίο (Ιερεμίας 36,22-23). Κατόπιν ζήτησε να συλλάβουν τον Ιερεμία και το Βαρούχ αλλά δε μπόρεσαν να τους βρουν. Ο Βαρούχ ξαναέγραψε το βιβλίο (Ιερεμίας 36,27-32) με μερικές προσθήκες (Ιερεμίας 36,32).

Ο Βαρούχ υπέστη και φυλάκιση, διότι οι Ιουδαίοι τον μισούσαν για τη φιλαλήθη και θαρραλέα του γλώσσα. Τον κατηγορούσαν μάλιστα, ότι αυτός παρακινούσε εναντίον τους τον προφήτη Ιερεμία. Αργότερα έφυγε μαζί με τους στασιαστές Ιουδαίους στην Αίγυπτο (Ιερεμίας 43,6). Κατά τον Ιερώνυμο πέθανε στην Αίγυπτο. Σύμφωνα όμως με μια παράδοση των ραβίνων, μετά το θάνατο του φίλου του Ιερεμία, πήγε στη Βαβυλώνα όπου και πέθανε το δωδέκατο έτος μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ.

Η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του στις 28 Σεπτεμβρίου.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Προφητικῆς ἀξιωθεῖς λαμπηδόνας, Ἱερεμία τῷ κλεινῷ συνεδέθης, καὶ τούτω ὁμοδίαιτος ἐγένου σοφέ, ὅθεν προηγόρευσας, θεηγόρω σου γλώττη, τὴν τοῦ Λόγου κένωσιν, εἰς ἀνάπλασιν κόσμου, ἧς μετασχόντες πίστει ἀληθεῖ, Βαροὺχ Προφῆτα, ἐνθέως τιμῶμεν σε.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. β’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.

Τὴν τοῦ Λυτρωτοῦ, κηρύττων οἰκονομίαν, ὡς προφητική, κινύρα προεμελῴδης· Ὁ Θεὸς ἡμῶν οὗτος, τεχθεὶς ὡς ηὐδόκησεν, ᾧ παρόμοιος οὐχ ἕτερος, ἐπὶ γῆς ὀφθεὶς ἐγνώρισεν, ἐπιστήμης θείας εἴσοδον, τοῖς προσκυνοῦσι Βαρούχ, τὴν παρουσίαν αὐτοῦ.

Μεγαλυνάριον

Βάρος ἀπορρίψας τὸ χθαμαλόν, βαρύτητι βίου, ἐπτερώθης πρὸς οὐρανόν, Βαροὺχ θεηγόρε· διό σε ὡς Προφήτην, θεόληπτον ὑμνοῦμεν, καὶ μεγαλύνομεν.