Ωστόσο, η παραμονή στο κάστρο σήμαινε κατ’ ουσίαν τη φυλάκισή τους. Μαζί τους φυλακίστηκε και ο Μητροπολίτης Πλάτων με τον διάκο του Μακάριο Γαρή. Οι όμηροι δεν απελευθερώθηκαν ούτε μετά την αναχώρηση του Τομπάζη, ενώ από την Πύλη τοποθετήθηκε νέος διοικητής του νησιού ο Βεχήτ πασάς, φανατικός χριστιανομάχος και τόσο σκληρός στον τρόπο διοίκησης, ώστε να προκαλεί την αντιπάθεια ακόμα και των Τούρκων. Μαζί του αφίχθηκαν και 5000 στρατιώτες, όχι ακριβώς τακτικός στρατός, αλλά μάλλον κάτι ανάλογο με αυτό που θα λέγαμε σήμερα παραστρατιωτικά σώματα. Ο Καστάνης τους χαρακτηρίζει «φυλές ληστών».
Οι συνθήκες κράτησης του Μητροπολίτη και των προκρίτων χειροτέρευαν μέρα με τη μέρα. Εκείνος, ως γνήσιος ποιμένας, προσπαθούσε να στηρίξει τους συγκρατουμένους του και να διαποιμάνει τον λαό, έστω και από τη φυλακή.
ΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Νεομαρτύρων Σπετσιωτών Νικολάου, Σταματίου και Ιωάννου που συνελήφθησαν στις αρχές στου 1822 και αρνούμενοι να εξισλαμισθούν εν τέλει θανατώθηκαν από τους Τούρκους. Ο Μητροπολίτης δέχθηκε έγγραφη την εξομολόγησή τους, τους στήριξε με τις νουθεσίες του και φρόντισε να τους στείλει τα Άχραντα Μυστήρια με μια γυναίκα που ο σύζυγός της βρισκόταν στη φυλακή για άλλη αιτία.
Τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα όταν ο αρχηγός των Σαμίων Λυκούργος Λογοθέτης, παρακινούμενος από τον Χιώτη Αντώνη Μπουρνιά, πρώην αξιωματικό του Γαλλικού στρατού, αποβιβάστηκε στη Χίο με 2500 άνδρες. Το εγχείρημα έγινε σχεδόν πραξικοπηματικά, χωρίς την έγκριση της επαναστατικής αρχής στην Ελλάδα, αφού τόσο ο Δημήτριος Υψηλάντης όσο και ο Αναγνωστόπουλος έβλεπαν τις δυσχέρειες που θα παρουσίαζε μια τέτοια κίνηση.
Ο συνετός Μητροπολίτης φρόντισε να διαμηνύσει στους Λογοθέτη και Μπουρνιά ότι το εγχείρημα ήταν καταδικασμένο σε αποτυχία και θα εξέθετε έναν άμαχο πληθυσμό στην εκδικητική μανία των Οθωμανών, συνιστούσε δε σύνεση και περίσκεψη. Δεν εισακούστηκε. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά στους φιλίστορες. Η επανάσταση καταπνίγηκε, αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και αιχμαλώτους, που οδηγήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
ΕΔΙΝΑΝ ΘΑΡΡΟΣ
Στις 23 Απριλίου του 1822 (κατ’ άλλους 28 Απριλίου) οι πρόκριτοι και ο Δεσπότης οδηγούνται στην αγχόνη. Ο Ν. Κρουσουλούδης περιγράφει στο έργο του τις τελευταίες στιγμές του Μητροπολίτη και των συγκρατουμένων του. Ο Πλάτων τελείωσε την προσευχή του και ειδοποίησε τους συγκρατουμένους του ότι είχε φτάσει η ύστατη ώρα, στηρίζοντάς τους με εμψυχωτικά λόγια και παρακινώντας τους να φανούν γενναίοι. Σε λίγη ώρα εισήλθαν στο κελί ο Βεχήτ πασάς, οι ιεροδικαστές και οι δήμιοι και αναγνώστηκε η απόφαση: «Ο Αρχιερεύς Πλάτων και οι λοιποί κατηγορηθέντες ότι έλαβον μέρος εις την ενεργηθείσαν στάσιν της νήσου, απεδείχθησαν ένοχοι της αποδιδομένης εις αυτούς πράξεως, όθεν και καταδικάζονται εις την ποινήν του θανάτου».
Οι 63 αγχόνες είχαν τοποθετηθεί στην νότια πλευρά του κάστρου. Όπως αναφέρει ο ιστορικός Γ. Ζολώτας, οι κρατούμενοι ήταν εξαντλημένοι από τις κακουχίες, όχι όμως σκυθρωποί ή φοβισμένοι, ενώ έδιναν θάρρος ο ένας στον άλλον.
Ο μαρτυρικός Μητροπολίτης απαγχονίστηκε υπό τις ζητωκραυγές του τουρκικού όχλου και των Εβραίων και τον ακολούθησε ο διάκονός του Μακάριος Γαρής και οι πρόκριτοι. Τα σώματά τους έμειναν στην αγχόνη τρεις μέρες και κατόπιν οι Τούρκοι τα αποκεφάλισαν και τα έδωσαν στους Εβραίους για να τα πετάξουν στη θάλασσα. Ωστόσο, τα στοιχεία της φύσεως έδειξαν περισσότερο σεβασμό από τους ανθρώπους. Η θάλασσα οδήγησε τα μαρτυρικά λείψανα, το σώμα του Μητροπολίτη Πλάτωνα, του ιεροδιακόνου Μακαρίου και έξι ακόμα προκρίτων, στις Οινούσσες. Οι Χριστιανοί τα περισυνέλεξαν ευλαβικά και τα έθαψαν.
Ο ΠΟΙΜΗΝ Ο ΚΑΛΟΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΑΥΤΟΥ ΤΙΘΗΣΙΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΤΩΝ
Μετά από πολλές περιπλανήσεις τα οστά του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Πλάτωνα ήλθαν στη γενέτειρά του το 1973, επί Αρχιερατείας του κυρού Χρυσοστόμου Γιαλούρη, και τοποθετήθηκαν στον μαρμάρινο αδριάντα που καλλιτεχνήθηκε προς τιμήν του.
Τον Ιούνιο του 2013 ο σημερινός Μητροπολίτης Χίου Σεβασμιώτατος κ. Μάρκος μετέφερε τα οστά στον Μητροπολιτικό Ναό της νήσου, αφιερωμένον στη μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου.
Ο αδριάντας του ηρωικού Μητροπολίτη Πλάτωνα συνεχίζει να στέκει στην πλατεία του Βουνακίου, έξω από το Δημαρχείο του νησιού.
Στο βάθρο του είναι χαραγμένα το όνομα και η ημέρα του απαγχονισμού του: ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΛΑΤΩΝ ΦΡΑΓΚΙΑΔΗΣ. ΑΠΗΓΧΟΝΙΣΘΗ ΥΠΟ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΤΗΝ 28Η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1822. Και λίγο πιο κάτω, τα λόγια του Δεσπότου Χριστού: Ο ΠΟΙΜΗΝ Ο ΚΑΛΟΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΑΥΤΟΥ ΤΙΘΗΣΙΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΤΩΝ
Γιάννης Ζάννης
Πηγή: Εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”
2ος βίος.
Πρώιμα έτη
Ο κατά κόσμον Πανταλέων Φραγκιάδης ή Φραγκιάς γεννήθηκε στη Χίο το 1775, όπου και έλαβε τα πρώτα γράμματα στη Σχολή της Χίου, έχοντας ως Σχολάρχη τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο.
Το 1803 συνέχισε τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη, όπου φοίτησε στην Πατριαρχική Ακαδημία (μετέπειτα Πατριαρχική Σχολή Ξηροκρήνης και ακολούθως Μεγάλη του Γένους Σχολή), υπό του μετέπειτα Μητροπολίτου Φιλαδελφείας Δωρόθεου του Πρώιου, που διηύθυνε την Ακαδημία έως της εκλογής του σε Μητροπολίτης Φιλαδελφείας το 1807. Ο Δωρόθεος του ανέθεσε το έργο του βιβλιοθηκάριου της Σχολής, συμμετέχοντας έτσι στην έκδοση του λεξικού «Κιβωτός της Ελληνικής Γλώσσης». Το 1807 διαδέχθηκε στη Σχολαρχία τον Μητροπολίτη Φιλαδελφείας Δωρόθεο, έως το 1809.
Το 1807 διαδέχθηκε τον Δωρόθεο Πρώιο στη Σχολαρχία της Πατριαρχικής Σχολής Ξηροκρήνης, ως το 1809. Ακολούθως, δίδασκε ιδιωτικά σε οικογένειες Χίων και άλλων ομογενών της Κωνσταντινούπολης αλλά και άσκησε καθήκοντα Ιεροκήρυκα σε διάφορους Ναούς της Κωνσταντινούπολης.
Το 1812 κείρεται μοναχός και λαμβάνει το όνομα Πλάτων. Λίγο αργότερα χειροτονείται διάκονος και πρεσβύτερος στην Κωνσταντινούπολη.
Μητροπολίτης Χίου
Στις 25 Ιανουαρίου 1817, η Μέγαλη του Χριστού Εκκλησία τον εξέλεξε Μητροπολίτη Χίου, σε αντικατάσταση του Μητροπολίτη Παρθενίου. Ως Μητροπολίτης Χίου έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την παιδεία, φροντίζοντας για τη στέγαση της Δημόσιας Βιβλιοθήκης, ιδρύοντας Τυπογραφείο και φροντίζοντας για τη λειτουργία της Σχολής της Χίου.
Ο τότε Σχολάρχης της Σχολής της Χίου Νεόφυτος Βάμβας, προσπάθησε να πείσει τον Μητροπολίτη και τους προκρίτους της Χίου να συμμετέχουν ενεργά στον ένοπλο αγώνα, αλλά οι προεστοί γνώριζαν καλά ότι οι Χιώτες δεν διέθεταν την απαιτούμενη στρατιωτική υποδομή για ένα τέτοιο εγχείρημα. Ο Βάμβας πήγε τον Απρίλιο του 1821 (πριν από την καταστροφή της Χίου) στην Ύδρα, όπου με θέρμη παρότρυνε τους Υδραίους να εκστρατεύσουν στην ιδιαίτερη πατρίδα του, αφού στη Χίο υπήρχε αρκετός πλούτος και η επανάσταση θα ενισχυόταν οικονομικά. Πράγματι, 21 πλοία υδραίικα, σπετσιώτικα και ψαριανά υπό τον Ιάκωβο Τομπάζη, έφτασαν πρώτα στα Ψαρά και κατόπιν κινήθηκαν στη Χίο. Οι Τούρκοι κλείστηκαν στο Κάστρο της Χίου, παίρνοντας μαζί τους ως ομήρους κάποιους από τους προκρίτους και τον Μητροπολίτη Πλάτων.
Φυλάκιση και θάνατος
Τον Μάρτιο του 1822 η Χίος επαναστάτησε, όταν ο Χιώτης πρώην αξιωματικός του Γαλλικού Στρατού Αντώνιος Μπουρνιάς με διακόσιους άνδρες αποβιβάστηκαν στη Σάμο και κάλεσαν τον Λυκούργο Λογοθέτη να συμμετάσχει στην επανάσταση της Χίου, κάτι που έγινε και αποβιβάστηκαν στη Χίο με 2500 άνδρες. Αμέσως, οι Τούρκοι συνέλαβαν τον Μητροπολίτη Πλάτων, επίλεκτους κληρικούς και τους προκρίτους του νησιού και τους φυλάκισαν μέσα στο Κάστρο της Χίου. Επί 41 ημέρες στερήθηκαν την τροφή και το καθαρό νερό. Την Κυριακή 23 Απριλίου 1822, εισήλθε στο σκοτεινό κελί ο Βαχίτ πασάς, οι ιεροδικαστές και οι δήμιοι και αναγνώστηκε η απόφαση: «Ο Αρχιερεύς Πλάτων και οι λοιποί κατηγορηθέντες ότι έλαβον μέρος εις την ενεργηθείσαν στάσιν της νήσου, απεδείχθησαν ένοχοι της αποδιδομένης εις αυτούς πράξεως, όθεν και καταδικάζονται εις την ποινήν του θανάτου». Ακολούθως, άρχισαν να τους εξάγουν από την φυλακή, αγνώριστους από τις κακουχίες και την πείνα. Πρώτοι ήταν ο Μητροπολίτης Πλάτων με τον Αρχιδιάκονο Μακάριο Γαρή ή Γέμελο και εννέα προύχοντες, και ακολούθησαν ανά δέκα οι υπόλοιποι. Τους κρέμασαν στην Κεντρική Πλατεία "Βουνάκι" της Χίου και μετά από τρείς ημέρες έριξαν τα σώματά τους στην θάλασσα.
Το σώμα του Μητροπολίτη Πλάτωνα έφθασε λόγω των κυμάτων στις Οινούσσες και το αναγνώρισε ο ιερέας του νησιού Γεώργιος Λαιμός και το παρέλαβε και έθαψαν τον Μητροπολίτη σε έναν παρακείμενο αγρό. Μετά από 4 χρόνια ο Διάκονος Δημήτριος Λαιμός μετέφερε τα οστά του Μητροπολίτη στη Σύρο, στον Ιερό Ναό Μεταφορφώσεως του Σωτήρος, όπου και έμειναν έως το 1930. Στις 15 Ιουνίου 1930, τα οστά μεταφέρθηκαν και πάλι στις Οινούσσες και τέθηκαν σε μαρμάρινο μνημείο εντός του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Οινουσσών.
Τα οστά του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Πλάτωνα ήλθαν στη γενέτειρά του το 1973, επί Μητροπολίτου Χίου Χρυσοστόμου Γιαλούρη και τοποθετήθηκαν στον μαρμάρινο αδριάντα που καλλιτεχνήθηκε προς τιμήν του, μπροστά από το Δημαρχείο της Χίου. Ο αδριάντας του Μητροπολίτη Πλάτωνα συνεχίζει να στέκει στην Κεντρική Πλατεία Βουνακίου.
Στις 19 Ιουνίου 2013 ο Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσσών Μάρκος μετέφερε με ιεροπρέπεια μέρος των οστών στον Μητροπολιτικό Ναό των Αγίων Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου Χίου και ένα άλλο μέρος στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στις Οινούσσες.
Αγιοκατάταξη
Κατόπιν της πρότασης του Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών Μάρκου και αποφάσεως της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος αναγράφηκαν στις Αγιολογικές Δέλτους ο Ιερομάρτυρας Πλάτωνας Φραγκιάδης και οι συν αυτώ αναιρεθέντες κατά την Σφαγή της Χίου Κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί. Η ιερά μνήμη τους θα εορτάζεται στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Χίου την Κυριακή του Παραλύτου εκάστου έτους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου