Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου 2024

Αγία Νεομάρτυς Λυγερή η Χιοπολίτις. Ημέρα Μνήμης: 6 Σεπτεμβρίου.

Αγία Νεομάρτυς Λυγερή η Χιοπολίτις. Ημέρα Μνήμης: 6 Σεπτεμβρίου.


Ἡ Ἁγία Νεομάρτυς Λυγερή ἡ Χιοπολίτις γεννήθηκε στίς ἀρχές τοῦ 19ου αἰῶνος στό χωριό Ἀνάβατος τῆς Χίου. Ἀνατράφηκε μέ τά νάματα τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως, ἐνῶ διακρινόταν γιά τό ψυχοσωματικό της κάλλος, γεγονός πού προκάλεσε τήν ἐρωτική ἓλξη τοῦ Τούρκου τυράννου. Παρά τις ὑποσχέσεις καί τίς πιέσεις του γιά πλούτη καί τιμές, ἡ πάνσεμνος Λυγερή ἒμεινε σταθερή στήν πίστη της καί ἀρνήθηκε τόν γάμο μέ τόν ἀλλόπιστο Ἀγαρηνό. Στίς 6 Σεπτεμβρίου 1822, ἡμέρα ἑορτασμοῦ στόν Ἀνάβατο Χίου τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ, κατέφθασαν στό χωριό οἱ ἀκόλουθοι τοῦ Τούρκου τυράννου.

Τότε μέσα στήν προκληθεῖσα ἀναστάτωση ἃρπαξαν βίαια καί παρά τήν ἀρνησή της τήν πάνσεμνο Λυγερή γιά νά τήν ὁδηγήσουν σ’αὐτόν. Στή διαδρομή ἡ Λυγερή ἀγκάλιασε μέ ὃλη της τή δύναμη ἓνα δένδρο, διακηρύσσοντας μέ παρρησία ὃτι δέν πρόκειται νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό. Τότε ἓνας ἀκόλουθος τήν ἀποκεφάλισε καί μέ τήν τιμία της κεφαλή ἒφυγε τρέχοντας πρός τήν παραλία  Ἐλίντα, ὃπου περίμενε ὁ Τοῦρκος τύραννος. Ἀπό το αἷμα τῆς ἀθληφόρου νεομάρτυρος χάραξε ἡ μητέρα της στά παρακείμενα βράχια τρεῖς σταυρούς, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ ἓνας ἒχει διασωθεῖ μέχρι σήμερα.

«Ουκ έδωκεν ημίν ο Θεός Πνεύμα δειλίας, αλλά δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού» (Β΄ Τιμοθ. Α', 8)

Πολλοί οι χοροί των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Πολλοί οι δίκαιοι, οι εκλάμποντες ως φωστήρες. Πολλοί οι υπέρ Πίστεως και Πατρίδος αγωνισθέντες και τελειωθέντες.

Σε αυτούς ανήκει και η Αγία Έθνο - Νεομάρτυς Λυγερή.

Η δεκαοκτάχρονη ελληνοπούλα Λυγερή, ζούσε στο αγαπημένο της χωριό, τον Ανάβατο της Χίου. Φημιζόταν για το πνευματικό και σωματικό της κάλλος, τόσο, ώστε να προξενήσει την εμφάνιση του πασά, στα 1822, στο χωριό της. Της έταξε πλούτη, δόξα, δύναμη, μα η αγνή Νεομάρτυς δεν τα δεχόταν και έστρεφε το βλέμμα της προς τον Ουρανό, στον Νυμφίο της Εκκλησίας. Εκεί θα αποκτούσε δόξα, την επουράνιο Βασιλεία του Θεού.

Οι πιέσεις εντείνονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και ενώ ακόμη αυτό συνεχιζόταν, κάποια ημέρα, στο πανηγύρι του παλιού χωριού, στις 6 Σεπτεμβρίου 1822, εορτή του «εν Χώναις θαύματος» του Αρχαγγέλου και Ταξιάρχου Μιχαήλ, εκεί που οι χωριανοί γλεντούσαν και χόρευαν, εμφανίστηκαν δέκα υπηρέτες του πασά. Το χωριό αναστατώνεται, οι κάτοικοι κρύβονται. Παντού επικρατεί σιωπή. Και η Λυγερή στέκει ως «Ρόδο το αμάραντο» στο κέντρο της πλατείας και με υπομονή μεγάλη προσμένει τους Τούρκους. Φτάνουν κοντά, ζητούν να τους ακολουθήσει και στην αρνητική της απόκριση, την αρπάζουν και τρέχουν για την Ελίντα, εκεί που ο πασάς πρόσμενε την παρθένο ελληνοπούλα. Η Λυγερή προσεύχεται και παρακαλεί τον Νυμφίο της να διατηρήσει αγνό το σώμα και την ψυχή της, όπως μέχρι τότε.

Σε μια στιγμή, στο δυσκολότερο σημείο του γκρεμού, κατεβαίνοντας για την Ελίντα, όπως την τραβούσαν και αντιστεκόταν, αρπάζει με τα χέρια της μια αγριοβερυκοκιά, με τόση δύναμη, ώστε να μην μπορεί να φύγει από το δέντρο.

Οι Τούρκοι την απειλούν με θάνατο και βλαστημούν αφηνιασμένα. Η Λυγερή τους απαντά: «Εγώ Χριστιανή γεννήθηκα και Χριστιανή θα πεθάνω, την πίστη δεν αλλάζω. Παρακάτω δεν πρόκειται να πάω, κάντε μου ότι θέλετε». Στα αυτιά, την καρδιά και το μυαλό της αντηχούν τα λόγια εκείνα του Χριστού «και μη φοβηθήτε από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχή μη δυναμένων αποκτείναι» (Ματθ. Ι΄, 28), αλλά και «τι γάρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» (Μαρκ. Η΄, 35-37).

Τη στιγμή εκείνη, ένας μαύρος σκλάβος Λαζός, σωστός λύκος, βγάζει το γιαταγάνι και της κόβει το κεφάλι. Το παίρνει και εξαφανίζεται τρέχοντας για την Ελίντα. Μάταια τον κυνηγούν οι χωριανοί της Λυγερής να του το πάρουν.

Εν τω μεταξύ, το άγιο σώμα της Λυγερής σπαρταρούσε και το καυτό αίμα έβγαινε από το λαιμό της, σαν φλέβα που πότιζε με μαρτυρία Χριστού και Ελλάδας τον μαρτυρικό εκείνο τόπο. Η μητέρα της παίρνει από το αίμα που τρέχει τρεις φούχτες και κάνει τρεις σταυρούς πάνω στα απόκρημνα βράχια. «Υμίν εχαρίσθη το υπέρ Χριστού ου μόνον το εις Αυτόν πιστεύειν αλλά και το υπέρ Αυτού πάσχειν» (Φιλιππησίους Α΄, 29).

Το κεφάλι της Νεομάρτυρος, το πήρε ο πασάς από τον Λαζό και από τη στεναχώρια του τον αποκεφάλισε. Ύψωσε το μαύρο του σημαιάκι στο πλοιάριο και έφυγε για το λιμάνι της Χίου λυπημένος. Η πίστη της, την έσωσε την Λυγερή και της χάρισε την βασιλεία των ουρανών.

Στο σημείο που θυσιάστηκε υπάρχει μια μάζα λίθων, που δεν γνωρίζει κανείς πως βρέθηκαν εκεί. Μια παράδοση αναφέρει ότι, κάθε βράδυ ρίχνει έναν η Αγία Λυγερή και δημιουργήθηκε ένας σωρός, προς ανάμνησιν του τόπου του μαρτυρίου της.

Εκεί, υπάρχει και το ημιτελές ναΐδριο της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ειρήνης, το οποίο επεχείρησε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 να κατασκευάσει ο τότε διοικητής του σταθμού της χωροφυλακής των Καρυών αλλά τελικά δεν ευδοκίμησε το εγχείρημα. Μακάρι να ολοκληρωθεί και να αποτελέσει προσκυνηματικό σημείο απόδοσης τιμής και ευλάβειας τόσο προς την Αγία Ειρήνη όσο και προς την Αγία Λυγερή. Και να τελείται η Θεία Λειτουργία την ημέρα της εορτής της. Επίσης, να διαφυλαχθεί και προστατευθεί το σημείο των Σταυρών με το αίμα της Αγίας. Η μνήμη της τιμάται στις 6 Σεπτεμβρίου. Ευχής έργον θα ήταν να συνεορτάζεται, στον Ανάβατο, μαζί με τον Αρχάγγελο και Αρχιστράτηγο Μιχαήλ, την ημέρα μνήμης του «εν Χώναις Θαύματος του».

Εύχομαι σε όλους να αξιωθείτε να επισκεφθείτε το ιερό εκείνο μέρος, τόπο μαρτυρίου μιας σύγχρονης συμπολίτισσας μας νεομάρτυρος, καθώς επίσης και ο βίος της Αγίας Λυγερής της Χιοπολίτιδος πάντοτε να μας εμπνέει και να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, υπό την έννοια της υποχρέωσης κάθε πραγματικού χριστιανού να δίδει ομολογία πίστεως - ομολογία Χριστού κάτω από οιεσδήποτε κοινωνικές, εθνικές και πολιτικές συνθήκες. Ο λόγος του Θεού, η μαρτυρία υπέρ Θεού, είναι αδύνατον να αποσιωπηθεί. «Ο λόγος του Θεού ου δέδεται» (Τιμοθ. Β΄, 9).


Επιπλέον βιογραφικά στοιχεία.

Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου - Καθηγητού 

Ανάμεσα στην πληθώρα των ηρωικών Νεομαρτύρων μας υπάρχουν και πολλές Χριστιανές κόρες, οι οποίες αντάλλαξαν με τη ζωή τους την ομολογία τους στο Χριστό και διαφύλαξαν την τιμή τους από τους αισχρούς και αλλόθρησκους τυράννους. Μια από αυτές είναι και η αγία και ένδοξος Νεομάρτυς Λυγερή η Χιοπολίτης.

Γεννήθηκε περί το 1804 στο χωριό Ανάβατο του μαρτυρικού νησιού της Χίου, η οποία δοκίμασε το πλέον σκληρό πρόσωπο της τουρκικής δουλείας. Οι γονείς της ήταν απλοϊκοί νησιώτες, οι οποίοι όμως είχαν ακλόνητη πίστη στο Θεό, δίνοντάς τους δύναμη να συνεχίζουν την πικρή ζωή της δουλείας. Να υπομένουν τους εξευτελισμούς, τις αγγαρείες, τη βαριά φορολογία και τον υποβιβασμό τους στην κατηγορία των κτηνών. Ως «άπιστοι», σύμφωνα με το Κοράνιο και τις ισλαμικές παραδόσεις, η ζωή τους είχε μικρή αξία για τους μουσουλμάνους κατακτητές και τυράννους. 

Μια από τις μεγάλες χαρές τους ήταν η χαριτωμένη κορούλα τους Λυγερή, ένα πραγματικά θεόσταλτο δώρο στη ζωή τους. Την ανάθρεψαν με παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Με την απλοϊκή, αλλά βαθειά πίστη τους στο Θεό, στάλαξαν στην αγνή ψυχή της την πίστη στον αληθινό Τριαδικό Θεό και με το παράδειγμά τους της δίδαξαν την αρετή, τη σεμνότητα, την τιμιότητα και την αγνότητα. Μεγάλωσε και έγινε μια άρτια προσωπικότητα, με πνευματικά χαρίσματα και σπάνιο σωματικό κάλλος. Οι χωριανοί της την αγαπούσαν, την τιμούσαν και τη θαύμαζαν.

Στα 1822 ορίστηκε από την Υψηλή Πύλη (οθωμανική διοίκηση) ένας σκληρός, απάνθρωπος και φιλήδονος πασάς. Η πλειοψηφία των τούρκων αξιωματούχων θεωρούσαν τους υπόδουλους Χριστιανούς ως κτήμα τους και αντικείμενα εκμετάλλευσής τους. Τους άνδρες ως υποζύγια, να εργάζονται και να τους φορολογούν και τις γυναίκες να τις χρησιμοποιούν, τις μεν όμορφες και νεαρές για την ικανοποίηση των κτηνωδών ορέξεων τους, τις δε άσχημες και προχωρημένης ηλικίας για υπηρέτριες των σπιτιών τους. Όποια γυναίκα τους άρεσε, χωρίς να ρωτήσουν την ίδια, ή τους οικείους της, την άρπαζαν και την έκλειναν στα σκοτεινά και αμαρτωλά χαρέμια τους. 

Ο ακόλαστος αυτός πασάς, σε μια από τις περιοδείες του στο νησί έτυχε να δει την δεκαοχτάχρονη τότε Λυγερή. Η ομορφιά της και το αρχοντικό της παράστημα του έκαμε εντύπωση και την επιθύμησε ερωτικά. Έδωσε εντολή να την οδηγήσουν μπροστά του και με παρακάλια και ταξίματα της ζήτησε να ενδώσει στις αμαρτωλές του έξεις. Της έταξε πλούτη, δόξα, τιμές και δύναμη, αν ήθελε να την πάρει στο σαράι του. Να την κάμει ερωμένη του. Αλλά εκείνη, χωρίς να το σκεφτεί καθόλου, απέρριψε τις ανήθικες προτάσεις του. Μάλιστα σήκωσε το κεφάλι της προς τον ουρανό, στο Νυμφίο της ψυχής της, προς τον Οποίο προσεύχονταν μυστικά, για να την ενδυναμώσει και να μη πέσει θύμα των δολωμάτων του πασά. Αναλογιζόταν τα ουράνια αγαθά, τα άφθαρτα και αιώνια, ασύγκριτα ανώτερα από αυτά που της έταζε ο ακόλαστος μουσουλμάνος αξιωματούχος. Σκεφτόταν την ατέρμονη Βασιλεία των Ουρανών, η οποία δεν έχει καμιά ομοιότητα με την σαθρή και τυραννική βασιλεία των τυράννων αλλοθρήσκων Οθωμανών. 

Ο πασάς προσπάθησε να συγκρατήσει το θυμό του, ελπίζοντας ότι με τον καιρό θα την έπειθε να ικανοποιήσει την αμαρτωλή του επιθυμία. Έστελνε συχνά ανθρώπους του στο χωριό της, παρακαλώντας την και παροτρύνοντάς την να δεχτεί τις προτάσεις του. Όσο περνούσε ο καιρός, τόσο θέριευε το αμαρτωλό του πάθος για την Χριστιανή κοπέλα. Αλλά εκείνη έμεινε αμετάπειστη. 

Στις 6 Σεπτεμβρίου του έτους 1822 οι κάτοικοι του χωριού είχαν πανηγύρι, γιόρταζαν την εορτή του εν «Χώναις θαύματος» του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, όπου ο Ταξιάρχης των ουρανίων δυνάμεων είχε σώσει θαυματουργικά την πόλη της Μ. Ασίας. Αυτή την ημέρα διάλεξε ο ακόλαστος πασάς να αρπάξει την Λυγερή. Έστειλε ένα απόσπασμα στρατιωτών, για να τη συλλάβουν, την ώρα που οι χωριανοί της γλεντούσαν, χαίρονταν και χόρευαν αμέριμνοι. Οι χωριανοί, βλέποντας τους τούρκους στρατιώτες αναστατώθηκαν και άρχισαν να τρέχουν να σωθούν. Μόνο η Λυγερή έμεινε ατρόμητη στη θέση της. Της ζήτησαν να τους ακολουθήσει με τη θέλησή της και όταν αυτή αρνήθηκε, την άρπαξαν με το ζόρι και έτρεξαν προς το σημείο που λεγόταν Ελίντα, όπου την περίμενε ο πασάς. 

Η Λυγερή προσευχόταν καθ’ οδόν, παρακαλώντας το Χριστό, το Νυμφίο της ψυχής της να την ενδυναμώσει στη νέα περιπέτειά της. Να διατηρήσει ανόθευτη την πίστη της σε Εκείνον και αγνό το κορμί της. Όσο εκείνη αντιστέκονταν, τόσο οι τραχείς και σκληρόκαρδοι στρατιώτες την κακομεταχειρίζονταν, την έβριζαν, την έδερναν και την απειλούσαν. Όταν έφτασαν σε κάποιο απόκρημνο σημείο η Λυγερή πιάστηκε από μια αγριοβερυκοκιά, με τόση δύναμη, ώστε ήταν αδύνατο στους στρατιώτες να την αποκολλήσουν από το δένδρο. Τότε άρχισαν να την κακοποιούν, να τη βρίζουν και να την απειλούν περισσότερο. Την βλασφημούσαν και την απειλούσαν ότι θα την σκότωναν επί τόπου, αν δεν άφηνε το δένδρο. Εκείνη απαντούσε: «Εγώ Χριστιανή γεννήθηκα και Χριστιανή θα πεθάνω, την πίστη δεν αλλάζω. Παρακάτω δεν πρόκειται να πάω, κάντε μου ό, τι θέλετε».

Τότε πλησίασε ένας θηριώδης μαύρος σκλάβος Λαζός, ο οποίος έβγαλε το γιαταγάνι του και της έκοψε το κεφάλι, το άρπαξε και έφυγε τρέχοντας για την Ελίντα. Μερικοί Χριστιανοί τον κυνήγησαν μάταια να του το πάρουν. Το ιερό της σώμα σπαρταρούσε ακέφαλο και πότιζε με το τίμιο αίμα του το χώμα της χιακής γης. Έτρεξε και η μητέρα της, με κλαμένα μάτια, μα και καμάρι, καθότι η κόρη της αξιώθηκε του μαρτυρίου για το Χριστό, πήρε τρεις χούφτες από το αίμα της κάνοντας τρεις σταυρούς στα βράχια. Ο ένας από αυτούς διακρίνεται μέχρι σήμερα. Ο σκλάβος όταν πήγε το κεφάλι στον πασά εκείνος θύμωσε, διότι ήθελε ζωντανή την Λυγερή και αποκεφάλισε το σκλάβο, φεύγοντας λυπημένος για την πόλη της Χίου και υψώνοντας μαύρη σημαία στο πλοιάριό του. Ο τόπος του μαρτυρίου έγινε τόπος προσκυνήματος για τους Χιώτες, οι οποίοι ευλαβούνται την αγία Λυγερή. 

Η μνήμη της τιμάται στις 6 Σεπτεμβρίου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἐνθέως ἐνήθλησας, Παρθενομάρτυς κλεινή, αἱμάτων σου ῥεύμασι, τῆς ἀθανάτου Ζωῆς, το Δένδρον ποτίσασα. Πίστει γάρ παριδοῦσα, ἡδονάς ψυχοφθόρους, ἒῤῥηξας τοῦ βελίαρ, τάς ἐπάλξεις θεόφρον, ἡμῖν παρεχομένη σεπτῶς, χαρίσματα ἒνθεα.

Φορητή εἰκόνα τῆς Ἁγίας νεομάρτυρος Λυγερῆς τῆς Χιοπολίτιδος. Ἒργον τοῦ ἁγιογραφικοῦ οἲκου Βουρδαχᾶ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου