Aγίες Μάρτυρες Ριψιμία (ή Ριψίμη), Γαϊανή και άλλες 32 Παρθενομάρτυρες. Ημέρα Μνήμης: 30 Σεπτεμβρίου.

Aγίες Μάρτυρες Ριψιμία (ή Ριψίμη), Γαϊανή και άλλες 32 Παρθενομάρτυρες. Ημέρα Μνήμης: 30 Σεπτεμβρίου.

Eις την Pιψιμίαν.

Ἤλγει σπαθισμοῖς οὐδαμῶς Ῥιψιμία,

Ἄπειρα τούτοις ἀνταριθμοῦσα στέφη.

Eις την Γαϊανήν.

Γαϊανὴν ἔστεψεν ἄσκησις πάλαι.

Καὶ νῦν ἄθλησις ἡ διὰ ξίφους στέφει.

Eις τας Παρθενομάρτυρας.

Τιμᾷ Τριάς, δεκὰς σε τριπλῆ Μαρτύρων,

Σὺν ταῖς δυσὶ θνῄσκουσα σοῦ χάριν ξίφει.

Οι Μάρτυρες Αγίες Ριψιμία (ή Ριψίμη), Γαϊανή και άλλες 32 Παρθενομάρτυρες έζησαν στα χρόνια του Διοκλητιανού στο έτος 292 μ.Χ. και ήταν μοναχές με ηγουμένη την Γαϊανή.

Όταν ήρθε ο καιρός να παντρευτεί ο Διοκλητιανός, έστειλε να προσκαλέσουν τη Ριψιμία για να την κάνει γυναίκα του, επειδή είχε μάθει ότι ήταν πάρα πολύ όμορφη. Η Αγία όμως επειδή αγαπούσε πολύ την παρθενία, φεύγει κρυφά μαζί με την ηγουμένη Γαϊανή και άλλες εβδομήντα γυναίκες παρθένες και κρύβονται σε μια πόλη της Αρμενίας, την Αραράτ. Ο Διοκλητιανός όμως δεν μπορούσε να ησυχάσει από τον έρωτα που ένιωθε για τη Ριψιμία και μαθαίνοντας ότι έφυγε, γράφει στο βασιλιά της Αρμενίας Τηριδάτη, να του τη στείλει πίσω ή αν θέλει να την πάρει αυτός για γυναίκα του. Ο Τηριδάτης αφού έψαξε και έμαθε από ανθρώπους που την είχαν δει και ήξεραν πόσο ωραία και όμορφη ήταν, την ερωτεύεται κι αυτός. Έτσι έστειλε σ' αυτήν βασιλικά ρούχα να τα φορέσει και να πάει να τον συναντήσει. Η Αγία όμως ούτεν που ήθελε να ακούσει κάτι τέτοιο και το μόνο που την γέμιζε ήταν η προσευχή προς τον Θεό.

Ξαφνικά, στο μέρος που ήταν οι γυναίκες, ακούστηκε μια φοβερή βροντή και μαζί της μια θεϊκή φωνή που έδωσε δύναμη και πολύ θάρρος σ' αυτές. Πολλοί από τους άπιστους απεσταλμένους του Τηριδάτη, έμειναν χωρίς φωνή από την ξαφνική βροντή. Άλλοι έπεσαν από τα άλογα και θανατώθηκαν καταπατούμενοι από αυτά. Ο Τηριδάτης όταν τα έμαθε αυτά, δεν συνειδητοποίησε τι έγινε, λόγω του μεθυσμένου έρωτά του, αλλά με το ζόρι την έφερε στο παλάτι του. Και μπαίνοντας στο δωμάτιό του, με κάθε τρόπο την κολάκευε και παρακινούσε την Οσία να συγκαταθέσει στις ορέξεις του. Η Αγία όμως τον καταντρόπιασε και έμεινε απείραχτη με τη δύναμη του Χριστού.

Αλλά ο Τηριδάτης μη υποφέροντας τον σατανικό έρωτα, διέταξε να έρθει η Γαϊανή και να συμβουλεψει την Ριψιμία και να ακολουθήσει το βασιλιά. Όταν εμφανίστηκε μπροστά του η Γαϊανή, έκανε ακριβώς το αντίθετο. Παρακινούσε την Ριψιμία και της έδινε κουράγιο ώστε να αντισταθεί με ανδρεία και να μην υποταχθεί στη βία του βασιλιά. Τότε ο βασιλιάς διατάζει να χτυπήσουν με πέτρες τα δόντια της Γαϊανής και να τα βγάλουν και έτσι να τη στείλουν εξορία σε μακρινό τόπο. Ο δε βασιλιάς επειδή απέτυχε σ' αυτό που ήθελε, κυλιόταν κάτω στη γη από παραφορά και η Ριψιμία επέστρεψε το βράδυ νικήτρια στις άλλες παρθένες γυναίκες. Και αφού τις πήρε πήγαν σε άλλο τόπο, κάπου εκεί κοντά, και άρχισε να προσεύχεται.

Αφού πέρασε λίγη ώρα μέσα στη νύχτα, έρχεται στις γυναίκες ο αρχιμάγειρας του βασιλιά μαζί με πολλούς άλλους κρατώντας λαμπάδες. Αμέσως πιάνουν την Ριψιμία, δένουν τα χέρια πίσω της και της κόβουν τη γλώσσα. Ύστερα απλώνουν το σώμα της σε όρθια ξύλα και την κατακαίουν. Μετά σκίζουν την κοιλιά της με κοφτερό ξύλο ώστε να χυθούν τα σπλάχνα της στη γη. Και επειδή η Αγία ακόμη σπάραζε λίγο, της βγάζουν τα μάτια. Και έτσι η συνετή Ριψιμία πήγε και συνάντησε τον Ουράνιο νυμφίο, που τόσο αγάπησε, παρθένος και άφθορη. Μαζί με αυτήν σκοτώθηκαν και εβδομήντα άνδρες που ήταν Χριστιανοί. Κάποιες από τις άλλες παρθένες, τριαντα δύο στον αριθμό, όταν πήγαν να συλλέξουν τα λείψανα της Αγίας, αναγνωρίστηκαν από τους ασεβείς και μαρτύρησαν κι αυτές αφού τις έκοψαν τα κεφάλια. Την Γαϊανή μαζί με άλλες δύο παρθένες, τις έριξαν στη κάτω στη γη, τέντωσαν τα χέρια και τα πόδια τους, και τρύπησαν τους αστραγάλους τους. Έπειτα αφού φούσκωσαν τα σώματά τους, έβγαλαν το δέρμα ολόκληρο από αυτές και έκοψαν τις γλώσσες τους. Μετά έσκισαν τις κοιλιές τους με πέτρες και σιδερέναι όργανα και τις έδειχναν τα χυμένα τους σπλάχνα. Στο τέλος με το σπαθί έκοψαν τα κεφάλια τους και έτσι παρέδωσαν την ψυχή τους κερδίζοντας το στεφάνι της νίκης. Για να τις τιμήσουν, ο Γρηγόριος της Μεγάλης Αρμενίας έχτισε τρεις ναούς. Αλλά και άλλοι ναοί χτίστηκαν σε διάφορα μέρη της Αρμενίας.