Άγιος Αθανάσιος Γεράσης, Ιερομάρτυς στην Κόνιτσα από αθέους Κομμουνιστές το 1948. Ημέρα Μνήμης: 10 Φεβρουαρίου

Άγιος Αθανάσιος Γεράσης, Ιερομάρτυς στην Κόνιτσα από αθέους Κομμουνιστές το 1948. Ημέρα Μνήμης: 10 Φεβρουαρίου.

Φοβούμενοι τήν βίαιη στρατολόγησί τους ἀπ᾽ τούς Κομμουνιστές (ὅπως ἔκαναν σέ πολλά χωριά τῆς Ἠπείρου πού κατελάμβαναν) πολλοί νέοι καί νέες τοῦ χωριοῦ Ἀμάραντος προσπάθησαν νά φύγουν γιά τήν Κόνιτσα (ἀσφαλές μέρος γι᾽ αὐτούς) τό φθινόπωρο τοῦ 1947. Μερικοί ἀπό αὐτούς δέν τά κατάφεραν καί περίπου 25 ἀπό αὐτούς κατέφυγαν σέ δασωμένη περιοχή κοντά στό χωριό.

Ὁ π. Ἀθανάσιος Γεράσης βοηθοῦσε στή συντήρησί τους, στέλνοντας καθημερινά τρόφιμα. Στή συνέχεια ὀργάνωσε τή διαφυγή τους, βοηθώντας τους νά καταφύγουν σέ ἐλεύθερες περιοχές. Αὐτό τό θάρραλέο γιά τά δεδομένα τῆς ἐποχῆς γεγονός περιῆλθε εἰς γνώσιν τῆς ἡγεσίας τῶν Κομμουνιστῶν καί ἀποφάσισαν νά ἐκδικηθοῦν τόν ἡλικιωμένο ἱερέα.

Τό μαρτυρικό τέλος. Στή Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ζέρμας πού βρίσκεται σέ ἀπόστασι περίπου 40 χιλιομέτρων ἀπ᾽ τήν Κόνιτσα, κοντά στό νέο οἰκισμό Πλαγιά, ὁ π. Ἀθανάσιος Γεράσης ὑπεβλήθη σέ φρικτά βασανιστήρια. Στίς 10 Φεβρουαρίου 1948, τήν ἠμέρα τῆς μνήμης ἑνός ἄλλου Ἱερέως, Ἁγίου μεγάλου τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ Ἁγ. Χαραλάμπους, δολοφονήθηκε μέ τρομερό τρόπο. Τόν κατακομμάτιασαν οἱ Κομμουνιστές, τόν πέταξαν σέ ἕνα ὄρυγμα καί τόν σκέπασαν πρόχειρα.

Από το βιβλίο: Γιώργου Κουρκούτα, Ἡ Μάχη τῆς Κόνιτσας, ἐκδ. Πέλασγος, Ἀθήνα 2017

Επιπλέον βιογραφικά στοιχεία.

Τοῦ Κωνσταντίνου Κούκη

Στά βορειοδυτικά τῆς Κόνιτσας στίς παρειές τοῦ ὄρους Κάμενικ καί τέσσερα περίπου χιλιόμετρα ἀπό τήν Ἑλληνοαλβανική μεθόριον εἶναι χτισμένο τό χωριό Ἀμάραντος (Ἴσβορος). Ἑκατόν πενῆντα περίπου οἰκογένειες ἀποτελοῦν τήν Κοινότητα αὐτήν πού εἶναι ἀπό τίς καλύτερες τοῦ νομοῦ.

Ὀρεινό τό μέρος κάνει τούς ἄνδρες νά στραφοῦν στίς τέχνες. Ἐπίσης εἶναι δραστήριοι καί τίμιοι ἔμποροι. Πολλοί ἔχουν διαπρέψει στίς ἐπιστῆμες. Μέ στολή ἤ δίχως στολή, οἱ Ἀμαραντιῶτες εἶναι πάντα στρατιῶτες τῆς Πατρίδος. Τό 1940-41 τό χωριό πολλές φορές ἔγινε θέατρο σφοδρῶν μαχῶν. Στήν κατοχή εἶδαν τίς περιουσίες τους νά διαρπάζονται, τά σπίτια τους νά πυρπολοῦνται, οἱ χωριανοί νά ἐκτελοῦνται καί ἄλλοι νά ὑποκύπτουν στά φοβερά βασανιστήριά τους. Ἡ ἀγάπη τοῦ Ἀμαράντου τούς τροφοδότησε μέ ὑπομονή καί ἔμειναν ἐκεῖ. Μέ τήν ἀπελευθέρωση ἄρχισε ἡ ἀνόρθωσις. Τότε ἔπεσε ἡ πληγή τοῦ ἐμφυλίου. Οἱ ἀντάρτες κράτησαν τόν Ἀμάραντο πολύν καιρό στήν κατοχή τους. Οἱ νέοι ἀναγκάστηκαν νά φύγουν ὅλοι, καί ἄλλοι ἔμειναν στό χωριό τους.

Μαζί μέ αὐτούς τούς ὀλίγους πού ἔμειναν ἔμεινε καί ὁ παπα-Θανάσης. Ὁ παπα-Θανάσης γεννήθηκε στόν Ἀμάραντο τό 1878. Τελείωσε τό Δημοτικό Σχολεῖο καί παρακολούθησε μαθήματα στήν Ἀστική Σχολή. Μά δέν περίμενε ἀπό τό Σχολεῖο. Τίς διαθέσιμες ὧρες του τίς ἀφιέρωνε στήν μελέτη θρησκευτικῶν βιβλίων. Δέν ἔλειπε ἀπό Λειτουργία καί ἦταν πάντα βοηθός τοῦ Λειτουργοῦ. Ἔτσι ἔμαθε χωρίς κόπο τό τυπικόν τῆς Ἐκκλησίας, πολλά τροπάρια καί βίους Ἁγίων. Οἱ χωριανοί μέ εὐχαρίστηση ἄκουγαν τίς διηγήσεις του τίς ὁποῖες ἔλεγε μέ τρόπο πού σέ ἔκανε νά κρέμεσαι ἀπό τά χείλη του. Τό 1908 ἔφυγε γιά τήν Ἀμερική. Σέ τρία ὅμως χρόνια ξαναγύρισε γιά νά λάβει μέρος στούς Βαλκανικούς πολέμους. Ἡ ἀγάπη του γιά τήν πατρίδα, τό χωριό, δέν τόν ἄφησαν ἀσυγκίνητο. Ὑπηρέτησε Ἐθελοντής τό 1912-13 καί ἔλαβε μέρος στήν Μικρασιατική ἐκστρατεία.

Ὅταν πῆραν τέλος οἱ περιπέτειες τοῦ Ἔθνους, ὁ Ἀθανάσιος θέλησε νά ἐκπληρώσει τήν βαθειά του ἐπιθυμία νά ἱερωθῆ. Χειροτονήθηκε Ἱερεύς καί Ἐφημέρευε στήν Ἁγία Βαρβάρα, χωριό πού ἀπέχει ἀπό τόν Ἀμάραντο μισή ὥρα μέ τά πόδια, καί ἀργότερα τό 1932 ὑπηρέτησε στόν Ἀμάραντο.

Οἱ κομμουνιστές δέν μποροῦσαν νά ἀνεχθοῦν τήν ἐθνικήν καί θρησκευτικήν του δρᾶσιν. Ζητοῦσαν αἰτία νά τόν ἐξοντώσουν, τήν ὁποίαν δέν ἄργησαν νά βροῦν. Μερικά παλικάρια τοῦ χωριοῦ, δέν μπόρεσαν νά φύγουν πρίν ἔρθουν οἱ ἀντάρτες καί ἐκρύπτοντο στό γειτονικό δάσος. Τήν συντήρηση καί τήν διαφυγήν τους εἶχε ἀναλάβει ὁ παπα-Θανάσης. Ἔτσι, μιά Κυριακή στίς 30 Δεκεμβρίου τό 1947 γιορτή τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου καί ἐνῶ ἑτοιμαζόταν νά κάνει τήν Θείαν Εὐχαριστίαν, ὁρμοῦν στήν Ἐκκλησία, τίγρεις διψασμένες γιά αἷμα μιά ὁμάδα ἀνταρτῶν, τόν ἅρπαξαν καί τόν ἔφεραν στό Μοναστήρι τῆς Φούρκας Κονίτσης. Ἐκεῖ εἶχαν τό ἀρχηγεῖο τους. Τόν ὑπέβαλλαν σέ ἀφάνταστα καί ἀπερίγραπτα βασανιστήρια τά ὁποῖα δέν ἀναγράφονται λόγῳ χυδαιότητάς των. Τόσα, πού διαγραφόταν καθαρά ὅτι πλησιάζει ἡ μέρα του. Τόν μετέφεραν τότε στό Μοναστήρι τῆς Ζέρμας (Πλαγιά) καί ἐκεῖ παρέδωσε τήν ἁγίαν του ψυχήν στίς 10 Φεβρουαρίου 1948.

«Ἐνεδύθη ἐξ ὕψους σωτηρίου ἱμάτιον ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος».

Πηγή: Περιοδικόν «Ἀμάραντος – Ἴσβορος, τεύχος 21.