Σάββατο 2 Αυγούστου 2025

Αγία Ελένη η Δικαία του Luyddog του Caernarfon της Ουαλίας. Ημέρα Μνήμης: 22 Μαΐου.

Αγία Ελένη η Δικαία του Luyddog του Caernarfon της Ουαλίας. Ημέρα Μνήμης: 22 Μαΐου.


Η 22η του Μαΐου στην Ορθόδοξη εκκλησία είναι η γιορτή της Αγίας Ελένης του Caernarfon, επίσης γνωστή σαν Η Ελένη η Οικοδέσποινα ή Ελένη των Δρόμων. Λόγο του ότι μοιράζεται το ίδιο όνομα, λόγο του ότι η ημέρα της γιορτής της είναι την επόμενη ημέρα, λόγο του ότι έχει επίσης έναν γιο ονόματι Κωνσταντίνο , λόγο του ότι ήταν επίσης αυτοκράτειρα της Ρώμης και λόγο του ότι είναι στενά συνδεδεμένη με διάφορους αγίους τόπους στην Βρετανία, συχνά την μπερδεύουν με την Αγία Ελένη την μητέρα του Αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνου. Παρόλα αυτά, είναι δύο διαφορετικές προσωπικότητες. Η αγία Ελένη της Ουαλίας έζησε και άνθισε σχεδόν εξήντα χρόνια μετά την Αγία Ελένη την μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ήταν και αυτή αδιαμφισβήτητα Βρετανίδα (σύμφωνα με ορισμένες πηγές και η αγία Ελένη μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου ήταν Βρετανίδα), κόρη του Eudaf Hen. Ο σύζυγός της ήταν ένας Γαλάτης στρατηγός και αυτοκράτορας ονόματι Magnus Clemens Maximus Augustus.

Σύμφωνα με την ιστορία με τίτλο "το Όνειρο του  Magnus Clemens Maximus Augustus" (αυθεντικός τίτλος με το όνομα του αυτοκράτορα στα Ουαλικά the Dream of Macsen Wledig ) που διασώζεται στο βιβλίο Mabinogion, η ιστορία της Αγίας Ελένης αρχίζει με τον Magnus Maximus να κοιμάται το μεσημέρι κάτω από μία πρόχειρη τέντα φτιαγμένη από ασπίδες μετά από ένα μακρύ καλοκαιριάτικο κυνήγι. Ενώ κοιμόταν, άρχισε να ονειρεύεται. Στο όνειρό του πήγε αντίθετα στο ρεύμα ενός ποταμού ώσπου έφτασε σε ένα ψηλό βουνό που η κορυφή του έφτανε στα σύννεφα και έπειτα το διέσχισε και έφτασε στην εξοχή. Βρήκε μία πηγή στην άλλη πλευρά του βουνού και ακολούθησε κατηφορικά το ποτάμι ώσπου επέκτεινε το βλέμμα του από την μία ακτή έως την άλλη και τελικά έφτασε στην ακτογραμμή. Εκεί στεκόταν μία θαυμάσια πόλη, γεμάτη από λάβαρα διαφόρων χρωμάτων και κάτω στην εκβολή του ποταμού ήταν μπαρκαρισμένος ένας στόλος από πλοία. 

Ο Magnus Maximus περπάτησε σε μία αποβάθρα φτιαγμένη από κόκαλα φάλαινας σε ένα λαμπερό πλοίο που του φαινόταν όλο φτιαγμένο από χρυσό και ασήμι. Το πλοίο κινούνταν πολύ γρήγορα καθώς άγγιξε το πηδάλιο και τον οδήγησε σαν με δική του θέληση πάνω από τις θάλασσες σε ένα νησί πιο όμορφο από όλα όσα είχε δει ξύπνιος. Αφού το καράβι έριξε την άγκυρα, ο Maximus αποβιβάστηκε και άρχισε να εξερευνά τις κοιλάδες του, τα δάση, τους βάλτους και τους λόφους. Δεν είχε δει ποτέ ξανά ένα τόσο υπέροχο νησί. Τώρα μπροστά του βρισκόταν ένα ισχυρό οχυρό στην ακρογιαλιά με τις πύλες του ανοιχτές. Μέσα συνάντησε δύο νεαρούς άνδρες οι οποίοι έπαιζαν σκάκι σε μία διακοσμημένη σκακιέρα. Όταν κοίταξε παραπέρα είδε μία χρυσή αίθουσα και καθισμένος σε έναν ελεφάντινο θρόνο ήταν ένας γηραιός άνδρας με ένα άγριο μούσι και φλογερό βλέμμα ο οποίος έφερε επάνω του όλα τα διακριτικά του βασιλιά: ένα χρυσό στέμμα, μία χρυσή ράβδο και πολλά δαχτυλίδια στα χέρια του. Ήταν απασχολημένος με το να φτιάχνει πιόνια για το σκάκι. Και μπροστά από αυτόν τον γηραιό άνδρα καθόταν η πιο όμορφη γυναίκα που είδαν ποτέ τα μάτια του.

Αυτή η γυναίκα αιχμαλώτισε την ματιά του Maximus και του έγνεψε να πάει κοντά της. Τον κάλεσε να καθίσει μαζί της και φυσικά αυτό έκανε. Τον αγκάλιασε και έσκυψε το πρόσωπό της για να την φιλήσει όμως τότε...
Οι υπηρέτες και οι αυλικοί οι οποίοι είχαν αφήσει τον Magnus Maximus να ξεκουραστεί στο έδαφος όλο το απόγευμα άρχισαν να ανησυχούν. Έτσι άρχισαν να χτυπάνε τις ασπίδες τους και έβαλαν τα σκυλιά να γαβγίσουν και τον έκαναν να ξυπνήσει. Ξύπνησαν τον Maximus από το γλυκό του όνειρο και η διάθεση του έγινε πικρή όταν κατάλαβε πως τίποτα από αυτά δεν ήταν αλήθεια. Επέστρεψαν στην πόλη, όπου ο Μάξιμος άρχισε να αφαιρείτε συνεχώς και να αποσπάται από όλα τα θέματα της πραγματικής του καθημερινότητας. Η σκέψη του βρισκόταν ολότελα στην γυναίκα που είχε δει στον ύπνο του. Τελικά ο επιστάτης του βρήκε το θάρρος να του πει πως οι υπηρέτες του ήταν δυσαρεστημένοι και έψαχναν τρόπους να βρουν καινούργιο αφέντη. Ο Μάξιμος τότε μίλησε στον επιστάτη του σχετικά με το όνειρο, το νησί, το κάστρο και το κορίτσι και τον ρώτησε για το πως θα μάθαινε εάν ήταν αλήθεια ή όχι. Ο επιστάτης έστειλε αγγελιοφόρους σε κάθε γωνιά της Αυτοκρατορίας όμως για ένα χρόνο και μία ημέρα έψαχναν μάταια. Ο Μάξιμος έπεσε σε χειρότερη απελπισία και πήγε μαζί με τον επιστάτη πίσω στο μέρος όπου αποκοιμήθηκε την ημέρα εκείνη του κυνηγιού και του έδειξε που ξεκίνησε το όνειρό του. 

Πράττοντας σύμφωνα με την συμβουλή του επιστάτη του, έστειλε τριάντα αγγελιοφόρους στην διαδρομή που είδε στο όνειρό του. Την ακολούθησαν πιστά και έφτασαν τελικά στην Βρετανία και στο βουνό Yr Wyddfa ή αλλιώς Snowdon. Κάτω από το Snowdon βρισκόταν το κάστρο όπως το είχε περιγράψει ο άρχοντάς τους. Οι αγγελιοφόροι καλωσορίστηκαν στο όνομα του βασιλιά Eudaf Hen και όταν ζήτησαν να δουν την πριγκίπισσα για να της μιλήσουν σχετικά με τον Μάξιμο ήρθε μπροστά τους η κόρη του Eudaf η Ελένη. 

Η Ελένη πληρούσε όλα τα πρότυπα μιας γυναίκας των Κελτών. Χτύπησε αυτούς τους ταλαίπωρους αγγελιοφόρους στο πρόσωπο κατηγορώντας τους πως την κοροϊδεύουν και απαίτησε να δει η ίδια τον άνδρα για τον οποίο της μιλούσαν πριν να συγκατατεθεί στο να τον παντρευτεί.  Η αγγελιοφόροι με την ψυχή στο στόμα επέστρεψαν πίσω στον Μάξιμο και του διηγήθηκαν όλα όσα είχαν συμβεί. 

Τι άλλο μπορούσε να κάνει ο Μάξιμος από το να πάει ο ίδιος; Συγκέντρωσε τον στρατό του και πήγε με ισχύ στην Βρετανία και ζήτησε να γίνει δεκτός στο κάστρο κάτω από το Snowdon. Εκεί είδε τα πάντα όπως τα θυμόταν στο όνειρό του. Οι δύο νεαροί άνδρες που έπαιζαν σκάκι ήταν εκεί. Τα ονόματά τους ήταν Aeddan ap Eudaf και  Cynan Meriadog.  Ο Cynan σηκώθηκε όταν είδε τον Μάξιμο και προσπάθησε να τον αποστρέψει από το να μπει στο κάστρο αλλά τον παραμέρισε ο Aeddan και έτσι ο Μάξιμος μπήκε στο κάστρο. Εκεί βρισκόταν ο γηραιός βασιλιάς, ο Eudaf Hen. Τη στιγμή που είδε την Ελένη, κατάλαβε πως είχε βρει τη σωστή γυναίκα. Την αγκάλιασε, της έκανε πρόταση γάμου και κοιμήθηκε μαζί της εκείνη την νύχτα. Την επόμενη ημέρα η Ελένη απαίτησε από αυτόν σαν δώρο όλη τη Βρετανική νήσο και να την διοικεί ο πατέρας της. Του ζήτησε επίσης να χτίσει για αυτήν τρία κάστρα, ένα στο Caernarfon, ένα στο Caerleon και ένα στο Caerfyrddin. Ζήτησε επίσης να φτιάξουν δρόμους ανάμεσα σε αυτά τα τρία έτσι ώστε τα στρατεύματα να μπορούν να κινηθούν γρήγορα ανάμεσά τους. Ο Μάξιμος συμφώνησε με όλα αυτά και έγινε όπως το ζήτησε. Έζησε στην Βρετανία για εφτά χρόνια πριν να τον βγάλει από τη θέση του ένας ανταγωνιστής και αναγκάστηκε να φύγει ξανά για να υπερασπιστεί τη θέση του, Δεν κατάφερε να νικήσει τους ανταγωνιστές του ώσπου η Ελένη έφτασε μαζί με τον Aeddan και τον Cynan για να τον βοηθήσουν.

Υπάρχουν ορισμένες διηγήσεις στο Mabinogion που δεν ανταποκρίνονται στην ιστορία. Για παράδειγμα υπήρχε εκ των προτέρων ένα Ρωμαϊκό οχυρό στην πόλη του Caerleon τον τέταρτο αιώνα καθώς και δρόμοι που οδηγούσαν σε άλλα στρατηγικά σημεία του νησιού. Παρόλα αυτά, αυτό που φαίνεται αληθινό είναι πως ο Μάξιμος ήταν πράγματι παντρεμένος (παρότι το όνομα της γυναίκας του δεν διασώζεται σε κάποιο πρώιμο έγγραφο) και πως είχε τουλάχιστον έναν γιο ονόματι Flavius Victor και δύο κόρες την Severa και την Maxima. Ο Flavius Victor εκτελέστηκε από τον μεγαλύτερο εχθρό του πατέρα του, τον Αυτοκράτορα άγιο Θεοδόσιο αφότου ο Μάξιμος παραδόθηκε και θανατώθηκε στην Aquileia. Παρόλα αυτά, η μητέρα και οι δύο κόρες του Μάξιμου γλίτωσαν. Η μοίρα της γυναίκας του είναι άγνωστη. 

Παρόλα αυτά ήταν γνωστό πως η γυναίκα του Μάξιμου είχε πολλή βαθιά πίστη και ήταν αφοσιωμένη στην Ορθοδοξία. Ο πνευματικός της πατέρας ήταν ο άγιος Μαρτίνος της Tours της Γαλλίας από τον οποίο έπαιρνε συχνά συμβουλές. Είναι επίσης γνωστό πως ώθησε τον σύζυγό της να υπερασπιστεί την Ορθοδοξία ενάντια στις αιρέσεις. Ο Μάξιμος έδιωξε τους Πρισκιλιανούς Γνωστικιστές από την επικράτειά του στην Ρωμαϊκή Γαλατία. 

Βασιζόμενοι στην ετοιμότητα και στην ευκολία με την οποία ο Μάξιμος μπορούσε να καλέσει στρατεύματα από την Βρετανία προς την αυτοκρατορία του το 380 δείχνει πως μάλλον είχε κάποιους οικογενειακούς  δεσμούς εκεί και δεν φαίνεται απίστευτο το να είχε παντρευτεί με κάποια γυναίκα από αυτές τις οικογένειες της Βρετανίας. Βρισκόταν στην Βρετανία σαν νεαρός αξιωματικός οπότε θα μπορούσε να είχε παντρευτεί με την κόρη του Eudaf Hen. Αυτό είναι και χρονικά λογικό, από τη στιγμή που ο γιος του και ο γιος της Αγίας Ελένης Flavius Victor ήταν αρκετά μεγάλος για να τον συνοδέψει πίσω στην αυτοκρατορία του όταν θέλησε να κρατήσει την Δυτική Αυτοκρατορία. Το όνομα της Ελένης διασώζεται και σε τοπωνύμια. Την Ρωμαϊκή  εποχή υπήρχε ο δρόμος Sarn Helen, που οδηγούσε έξω από το Caernarfon και πήρε το όνομά της γιατί αυτή ζήτησε να κατασκευαστεί. Πολλά πηγάδια με αγιασμένο νερό φέρουν το όνομα της αγίας Ελένης. Παρόλα αυτά, εκείνα που βρίσκονται συγκεκριμένα γύρω από το Yr Hen Ogledd είναι πιο πιθανό να πήραν το όνομα τους από την προγενέστερη Ελένη, της οποίας ο σύζυγος και ο γιος είχαν στρατοπεδεύσει στο Eboracum.

Παρότι εμφανίζεται σε εμάς μέσα από αυτά τα ιστορικά θραύσματα και μέσα από τους Ουαλικούς θρύλους, μία εικόνα της αγίας Ελένης Luyddog  αρχίζει να αναδύεται. Κόρη ενός Ρωμαίου-Βρετανού βασιλιά, με ισχυρή θέληση και ισχυρογνώμων, ελκύστικε από έναν φιλόδοξο και παράτολμο νεαρό αξιωματικό του Ρωμαϊκού στρατού ο οποίος πιθανόν να στρατοπέδευε κάπου κοντά στο Caernarfon.

Δεν απασχολήθηκε μόνο με οικιακές εργασίες αλλά ανήλθε στην ιεραρχία προκειμένου να ενδυναμώσει τις δικές της κτίσεις. Μπορούμε επίσης να συμπεράνουμε πως ήταν προστάτιδα των Βρετανικών εκκλησιών κρίνοντας από τα πολλά άγια πηγάδια που έχουν το όνομά της. Η Ορθόδοξη Εκκλησία πράττει σωστά που τιμά την μνήμη της μία ημέρα μετά την Αγία Ελένη την μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Αγία και δικαία Ελένη Οικοδέσποινα και χτίστρια δρόμων και προπύργιο της πίστης, πρέσβευε υπέρ υμών των αμαρτωλών στον Χριστό τον Θεό μας. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου